Technologiczna rewolucja nabra?a tempa, co wielu z nas wyra?nie zauwa?a w ?yciu osobistym i zawodowym. Wy?cig technologiczny ma pierwszorz?dne znacznie zw?aszcza dla gospodarki, której cyfrowy sektor z roku na rok staje si? coraz bardziej istotny. Prze?om roku to wa?ny okres – musimy podsumowa? dotychczasowe dzia?ania i przygotowa? wst?pny plan na nast?pnych dwana?cie miesi?cy. Tak, aby w pe?ni wykorzysta? szanse… i nie da? ich sobie odebra?.
A? 7% polskiego PKB zwi?zane jest z nowymi technologiami. To dane McKinsey & Company za rok 2021. Tylko w latach 2019-2021 skumulowana roczna stopa wzrostu dla sektora cyfrowego wynios?a a? 15 procent! A b?dzie rosn?? jeszcze szybciej – zgodnie z estymacjami badaczy McKinsey, warto?? polskiej gospodarki cyfrowej wzro?nie z 44,4 mld z?otych w 2021 roku do 80,5 miliarda w 2025 roku i ponad 120 miliardów w 2030. Aby wspomóc sektor cyfrowy w jego dynamicznym wzro?cie, musimy zda? sobie spraw?, ?e wyzwa? nie brakuje. Rozpoczynaj?cy si? 2024 rok b?dzie prze?omowy w kilku aspektach.
Kluczowy sektor: sztuczna inteligencja
Technologia sztucznej inteligencji zdeterminuje rozwój gospodarki cyfrowej nie tylko w nadchodz?cym roku, ale i na wiele nast?pnych lat. Dlatego powinni?my rozwija? nasze zdolno?ci tworzenia i obs?ugi zaawansowanych narz?dzi AI. A z tym nie zawsze jest najlepiej: podczas gdy inne kraje i regiony ?wiata staj? si? coraz bardziej konkurencyjne na ?wiatowych rynkach, Europa grz??nie w dyskusjach. To oczywi?cie niezwykle wa?ne, aby implementacja nowych technologii nie przysporzy?a niechcianych skutków ubocznych, jednak powinni?my znacznie przyspieszy? dyskusj? na ten temat. Potrzebujemy tak?e wewn?trznych regulacji, a przede wszystkim rewizji polskiej strategii rozwoju sztucznej inteligencji – dokumentu, który wskazuje krótko-, ?rednio- i d?ugoterminowe cele w obszarach spo?ecze?stwa, nauki, biznesu, edukacji, sektora publicznego i wspó?pracy mi?dzynarodowej. Praktyka pokazuje, ?e w obecnej wersji dokument ten po prostu nie dzia?a.
A liczby s? bezwzgl?dne. Tym razem zacytuj? wyliczenia agencji badawczej IDC, dotycz?ce jedynie narz?dzi sztucznej inteligencji. Wynika z nich, ?e ?wiatowy skumulowany wska?nik wzrostu w obszarze AI wyniesie 18,6 proc. w latach 2022-2026. W 2026 roku warto?? rynku ma wynie?? 900 miliardów dolarów; tylko w regionie EMEA b?dzie to a? 200 miliardów dolarów!
Czy jeste?my gotowi do obrony?
Drug? kwesti?, na któr? zdecydowanie musimy postawi? w najbli?szym roku, jest cyberbezpiecze?stwo. Czy s?yszeli Pa?stwo o ataku hakerskim w Olsztynie? W nocy z 24 na 25 czerwca minionego roku zaatakowano serwery Zarz?du Dróg, Zieleni i Transportu w Olsztynie. W rezultacie nie dzia?a? system sterowania ruchem w mie?cie, a przez kilka dni nie mo?na by?o sprzedawa? biletów na komunikacj? miejsk?. Straty wyceniono na 1,2 miliona z?otych, a „?lady prowadzi?y do Rosji”, jak wnioskowa?a wówczas prokuratura generalna. Co wi?cej, to nie jedyny taki przypadek, cho? bodaj najbardziej – z punktu widzenia hakerów – udany.
Sprawa z Olsztyna sta?a si? symbolem niebezpiecze?stwa, jakie nad nami czuwa. Chc?c zadba? o rozwój gospodarki cyfrowej, musimy chroni? jej najczulsze punkty. W 2024 roku mo?na spodziewa? si? uchwalenia przepisów nowelizuj?cych Krajowy System Cyberbezpiecze?stwa. Konieczne b?dzie tak?e przygotowanie Polski do implementacji unijnych dyrektyw, takich jak Cyber Resilliance Act, Cyber Solidarity Act czy NIS2. Jednak ogromnym wyzwaniem wci?? pozostaje edukacja spo?ecze?stwa. Cho? od lat prowadzimy akcje informuj?ce o zagro?eniach i promuj?ce tak zwan? cyfrow? higien?, to praktyka pokazuje, ?e nadal wielu u?ytkowników nie potrafi wystarczaj?co obroni? si? przed zagro?eniami. A prosz? wzi?? sobie do serca, ?e systemy zazwyczaj dzia?aj? dobrze. Najs?abszym punktem nierzadko pozostaje, niestety, cz?owiek.
B?dzie nowocze?niej w przemy?le i administracji
Ca?a bran?a cyfrowa z niecierpliwo?ci? czeka na rozwój prywatnych sieci 5G. To jedna z kluczowych kwestii dla rozwoju przemys?u oraz nauki – niewielkie sieci prywatne i kampusowe umo?liwi? zrobienie znacznego kroku w przysz?o??. Rozwi?zania tego typu s? ju? z powodzeniem wykorzystywane innych pa?stwach, takich jak Niemcy, Wielka Brytania, USA czy Japonia. Niedawno rozstrzygni?ta aukcja pasm 5G oraz decyzja Urz?du Komunikacji Elektronicznej o uwolnieniu pasm na sieci prywatne pozwala mie? nadziej?, ?e 2024 rok b?dzie dla Polski prze?omowy w tym zakresie. A to nie wszystko, bo jednocze?nie wyra?nie przyspiesza tempo prac nad rozwojem sieci kolejnej generacji, czyli 6G. Warto w tym zakresie skorzysta? ze ?rodków, jakie s? na ten cel zapisane w Krajowym Planie Odbudowy.
Najbli?sze miesi?ce przynios? tak?e rozwój elektronicznych us?ug administracyjnych. Czeka nas kolejny etap implementacji systemu edor?cze?. To znakomita wiadomo?? z punktu widzenia wygody ka?dego z nas, ale tak?e dla gospodarki – zast?pienie klasycznego listu poleconego jego cyfrowym odpowiednikiem mo?e w skali ca?ego kraju przynie?? a? 2,3 mld z? oszcz?dno?ci rocznie. Warto przy okazji wspomnie? jednak o tym, ?e w dziedzinie administracji pa?stwowej powinni?my jak najszybciej wdro?y? nowoczesne systemy chmurowe. Powody s? jasne: ogromna ilo?? przechowywanych danych generuje koszty i codzienne problemy, chocia?by w zakresie cyberbezpiecze?stwa. Tymczasem rol? chmury w zarz?dzaniu du?ymi woluminami danych przetestowa?o ju? niejedno pa?stwo czy firma. Chmura obliczeniowa sta?a si? pierwszym wyborem na rynku bankowym i ubezpieczeniowym; jest tak?e stosowana przez wiele pa?stw ?wiata z gigantami cyfryzacji na czele (m.in. USA, Singapur, Wielka Brytania, Kanada).
A skoro ju? mówimy o rozwi?zaniach administracyjnych, dla bran?y e-commerce oraz osób kupuj?cych w Internecie spore znaczenie b?dzie mia?a zbli?aj?ca si? reforma celna. W skrócie: platformy internetowe, stan? si? odpowiedzialne za pobranie c?a i podatku VAT w momencie zakupu towaru. To oznacza, ?e europejscy konsumenci nie b?d? ju? uznawani za importerów towarów, które zamówili online. Nie b?d? te? zaskakiwani formalno?ciami i ukrytymi op?atami.
Medycyna i kultura tak?e patrz? na rynek cyfrowy
?yjemy w czasach, w których najwi?ksz? warto?? cz?sto stanowi wcale nie to, co materialne i namacalne. Si?? nap?dow? gospodarki s? dzi? dane. Dobrym przyk?adem tego stanu rzeczy jest medycyna. Tymczasem wci?? nie zosta?a wdro?ona Europejska Przestrze? Danych Zdrowotnych (European Health Data Space – EHDS), zaproponowana przez Komisj? Europejsk? niemal dwa lata temu. Odpowiednia implementacja EHDS zapewni?aby pacjentom pe?n? kontrol? nad danymi dotycz?cymi ich zdrowia, które publikowano by na szczeblu europejskim w jednolity sposób. Co z kolei pozwoli?oby nam wszystkim korzysta? z lepszej opieki zdrowotnej w ca?ej UE. Wdro?enie EHDS pozostaje zatem kolejnym wyzwaniem na 2024 rok.
I wreszcie trudno nie wspomnie? o kulturze. W 2024 roku czeka nas równie? implementacja dyrektywy w sprawie praw autorskich. Zapisy tego dokumentu od pocz?tku wzbudzaj? kontrowersje i s? przedmiotem sporu pomi?dzy twórcami, odbiorcami kultury, a biznesem. A sprawa jest wa?na: chodzi bowiem o to, aby zrównowa?y? potrzeby twórców z mo?liwo?ciami prowadzenia innowacyjnego biznesu.
Cyfrowych wyzwa? w 2024 roku nie brakuje; na szcz??cie perspektywy s? ca?kiem niez?e. Nie pozostaje mi nic innego, jak ?yczy? wszystkim pomy?lnego roku, w którym nie zaprzepa?cimy stoj?cych przed nami szans.
