Pomimo tego, ?e dla wielu osób pandemia dobiega ko?ca i panuje coraz powszechniejsze poczucie wracania do „normalno?ci”, to nie ulega w?tpliwo?ci, ?e ?ycie codzienne zmieni?o si? nieodwracalnie. Maciej Na??cz, analityk sektorowy Santander Bank Polska, wskazuje 3 g?ówne trendy zmian, które ju? teraz mo?na zauwa?y? w zachowaniach konsumenckich.
Mimo, ?e wdra?ane s? kolejne etapy odmra?ania gospodarki, a spo?ecze?stwo powoli przystosowuje si? do „nowej normalno?ci”, pandemia koronawirusa wywo?a?a pewne zmiany, które w zale?no?ci od tempa powrotu do „nowej normalno?ci” mog? pozosta? z nami na d?u?ej.
Konsumpcja znacz?co zwolni?a, co obrazuje chocia?by spadek sprzeda?y aut osobowych o ponad 20% w czerwcu br. w porównaniu do adekwatnego okresu w ubieg?ym roku. Widoczna jest te? wi?ksza akceptacja dla produktów mniej przyjaznych dla ?rodowiska, jak higieniczne produkty wytwarzane z plastiku jednorazowego (r?kawiczki, sztu?ce, opakowania owoców i warzyw). Mo?e to wp?yn?? negatywnie na postawy proekologiczne, których powolny rozwój obserwowali?my przed pandemi?. To tylko niektóre z trendów, które przejawiaj? konsumenci w wyniku pandemii koronawirusa.
Zmiana postaw ekologicznych
Przed pandemi? polskie spo?ecze?stwo by?o umiarkowanie ekologiczne. W 2019 r. Kantar opublikowa? raport „Zmienianie Atakuj?”, w którym wskazuje, ?e jedynie 12% nie tylko ma g??bok? ?wiadomo?? zmian klimatu, ale podejmuje równie? konkretne dzia?ania na tym polu, mimo, ?e Polacy w wi?kszo?ci (72%) dostrzegaj? konieczno?? dzia?ania w kontek?cie z?ego stanu ?rodowiska. Dla porównania, wed?ug bada? firmy badawczej Euromonitor z 2017 r., ok. 12% badanych z mi?dzynarodowej próby konsumentów deklarowa?o, ?e jest gotowa zap?aci? wi?cej za produkty przyjazne ?rodowisku, za? ok. 18% za produkty opakowane w materia?y poddaj?ce si? recyklingowi. W czasie pandemii wyra?nie wzros?a konsumpcja ?ywno?ci pakowanej, przede wszystkim w opakowania z tworzyw sztucznych. Mimo i? jeszcze niedawno mia?y one w oczach wielu konsumentów etykiet? ma?o ekologicznych. Opakowania te zapewniaj? ochron? produktom, co zadecydowa?o o wzro?cie ich wykorzystania, ale kiedy produkt zostanie ju? odpakowany i opakowanie staje si? odpadem, system gospodarki odpadami gorzej radzi sobie z ich przetworzeniem i ponownym wykorzystaniem. Zwi?kszone wykorzystanie opakowa? z tworzyw sztucznych mo?e pozosta? z nami na d?u?ej, przez co ro?nie znaczenie odpowiedzialnego projektowania i produkowania tego rodzaju opakowa?, by u?atwi? ich przetwarzania w ramach procesu recyklingu i ograniczania ich wp?ywu na ?rodowisko naturalne. Bior?c pod uwag? rosn?c? ?wiadomo?? konsumentów, obecna sytuacja mo?e by? szans? na wzrost znaczenia opakowa? z tworzyw produkowanych z surowców odnawialnych lub poddaj?cych si? biodegradacji. S? to obecnie dro?sze rozwi?zania, lecz pozwalaj? one wykorzysta? nisk? wag? i wysok? barierowo?? opakowa? z tworzyw sztucznych przy ni?szym koszcie dla ?rodowiska.
Ograniczenie du?ych wydatków
Spadek wynagrodze? oraz poczucia bezpiecze?stwa na rynku pracy ogranicza nie tylko konsumpcj? produktów ekologicznych, ale zmniejsza ogóln? sk?onno?? do podejmowania wi?kszych wydatków. Dobrym przyk?adem tego trendu jest bran?a motoryzacyjna. Spadek liczby rejestracji samochodów w kwietniu wynika? nie tylko ze spadku poczucia bezpiecze?stwa, ale jeszcze dodatkowo z ogranicze? w przemieszczaniu si? ludno?ci. Od pocz?tku wprowadzenia stanu zagro?enia epidemicznego sprzeda? samochodów dro?szych, klasy premium, radzi?a sobie wyra?nie lepiej od sprzeda?y samochodów ni?szych klas. Ostatnie dane za czerwiec pokaza?y wzrost liczby rejestracji marek premium o ponad 11%, podczas gdy liczba rejestracji samochodów osobowych ogó?em by?a wci?? o 20,5% ni?sza ni? przed rokiem. Wida? w ten sposób, ?e ekonomiczne konsekwencje kryzysu wywo?anego koronawirusem nie rozk?adaj? si? równomiernie w?ród konsumentów, a wiele osób która zgromadzi?a wcze?niej oszcz?dno?ci szuka obecnie okazji zakupowych, licz?c na spadek cen.
Skokowy wzrost zakupów w Internecie (e-commerce)
Najbardziej widocznym trendem konsumenckim jaki obserwujemy w tym roku jest skokowy wzrost sprzeda?y detalicznej przez Internet. Kiedy w kwietniu panowa?o silne i powszechne przekonanie o zagro?eniu koronawirusem, wiele osób przenios?o swoje zakupy do Internetu, nierzadko po raz pierwszy kupuj?c w tym kanale wybrane produkty. Dobrym przyk?adem na to jest handel e-commerce w bran?y spo?ywczej. Na zachodzie firmy i start-upy zajmuj?ce si? rozwi?zaniami maj?cymi u?atwi? wzrost sprzeda?y ?ywno?ci w Internecie s? ch?tnie kupowane przez najwi?ksze firmy handlowe, poniewa? jest to uwa?ane za bardzo przysz?o?ciowe rozwi?zanie. W Polsce natomiast trend ten od lat nie móg? nabra? rozp?du.
I tak, nawet w kwietniu, kiedy e-handel osi?gn?? swój szczyt, a sprzeda? ?ywno?ci przez Internet w Polsce wzros?a o blisko 100% z miesi?ca na miesi?c, wci?? oznacza?o to zaledwie przekroczenie 1% progu udzia?u sprzeda?y internetowej w sprzeda?y detalicznej ?ywno?ci ogó?em.
Istotny wzrost zakupów internetowych, mo?na natomiast zauwa?y? w sektorze odzie?y i obuwia. W kwietniu br. udzia? sprzeda?y tych produktów online wynosi? ponad 61%, co oznacza przyrost a? o 44 p.p. wzgl?dem lutego.
Ze wzgl?du na istotny udzia? w rynku, Santander jest w stanie na bie??co obserwowa? zmiany w intensywno?ci handlu internetowego, osi?gaj?c du?? zbie?no?? z danymi oficjalnej statystyki publicznej. Dynamika wzrostu zamówie? internetowych stopniowo spada w miar? rozlu?niania ogranicze? w przemieszczaniu si? ludno?ci. Oznacza to, ?e cz??? konsumentów maj?c wybór, wraca do swoich przyzwyczaje? i decyduje si? na zakupy w tradycyjnym kanale sprzeda?y. Niemniej jednak, wydatki konsumentów w Internecie wci?? pozostaj? wyra?nie powy?ej poziomu z grudnia ub. r., kiedy to tradycyjnie przypada okres zakupów ?wi?tecznych, a obroty e-handlu notuj? najwy?szy poziom w roku. Licz?c od pocz?tku roku, wzrost sprzeda?y internetowej si?ga ponad 140% R/R.
