Bran?a dystrybucji sprz?tu elektronicznego jest trudna, szczególnie ze wzgl?du niskomar?owy charakter sprzeda?y. Obecnie, rz?d rozwa?a zwi?kszenie zakresu op?aty reprograficznej, co mo?e przyczyni? si? do kryzysu polskich firm dystrybucyjnych ze wzgl?du na konieczno?? podniesienia cen produktów. Z drugiej strony, bran?a IT wiele zyska?a dzi?ki konieczno?ci cyfryzacji zwi?zanej z pandemi?. Jakimi cechami charakteryzuje si? dzisiejsza bran?a dystrybucji sprz?tu elektronicznego? Czy nadal wyst?puj? problemy z dostawami sprz?tu? Jakie zmiany spowoduje wprowadzenie zmian w zakresie op?aty reprograficznej i jak zaistnie? na tym rynku? Na te pytania odpowiada Janusz Rydzewski, Prezes Zarz?du Eoptimo.
Co charakteryzuje dzisiejszy rynek dystrybucji sprz?tu elektronicznego?
Janusz Rydzewski, Eoptimo: Na rynku mamy 3-4 du?ych dystrybutorów – broadlinerów, ich celem jest du?y wolumen sprzeda?y g?ównie w oparciu o znane, globalne marki. To one generuj? wielomilionowe przychody, dlatego wi?kszo?? ich dzia?a? skupiona jest wokó? tych marek. Mniejsi i mniej znani producenci s? dla nich tylko dodatkiem do oferty.
Mamy równie? szereg mniejszych mniej lub bardziej wyspecjalizowanych dystrybutorów. Rynek jest bardzo trudny, mar?owo??, w szczególno?ci przy globalnych markach, jest bardzo niska. Próg wej?cia dla nowych dystrybutorów jest bardzo wysoki i bez precyzyjnej strategii nowe firmy nie maj? na rynku czego szuka?.
Co wyró?nia Eoptimo na tym rynku?
JR: Eoptimo nie jest po prostu kolejnym dystrybutorem na rynku. Jeste?my przede wszystkim mocno wyspecjalizowani, a nasze dzia?ania skupiaj? si? wokó? obszaru gamingu i ogólnie rozumianej innowacji. Naszym celem jest pozyskiwanie mniejszych producentów, którzy w skali roku generuj? obroty rz?du kilku milionów. Mniejsi producenci, chc?c wej?? na rynek, cz?sto udaj? si? najpierw do najwi?kszych dystrybutorów licz?c, ?e ich szerokie dotarcie zapewni im du?? sprzeda?. To b??d, poniewa? dla du?ych dystrybutorów jest to tylko dodatek do oferty, nie pracuj? oni aktywnie z tymi produktami. Produkty te trafiaj? po prostu do oferty, ale nic z nimi dalej si? nie dzieje. Handlowcy skupiaj? si? na produktach znanych marek tak, ?eby w najszybszy sposób zrobi? sobie wynik, a tego typu produkty, które wymagaj? pracy organicznej traktuj? po macoszemu. Nie dziwi mnie to, bo tak wygl?da rzeczywisto?? pracy w du?ej korporacji.
My dzia?amy aktywnie, nie podpisujemy umów dystrybucyjnych tylko dla mo?liwo?ci pochwalenia si? szersz? ofert?. Dla ka?dego producenta mamy stworzony konkretny plan sprzeda?owy wraz ze strategi? marketingow? na 2-3 lata do przodu. Dzi?ki temu dajemy mniejszym producentom du?? warto?? dodan? w stosunku do du?ych broadlinerów. My dzia?amy inaczej, nie bierzemy do oferty produktów, z którymi nie planujemy aktywnej dynamicznej dzia?alno?ci sprzeda?owej. Ca?y czas wyszukujemy równie? ciekawych, innowacyjnych produktów które warto przedstawi? na polskim rynku, cz?sto jeszcze w momencie, gdy sam producent jest jeszcze w fazie prototypu. Dlatego wyró?niaj?c? nas cech? jest umiej?tno?? skutecznego promowania takich produktów na lokalnym rynku.
Mamy ambicj?, aby sprzedawa? produkty bardzo innowacyjne, nietypowe, wyró?niaj?ce si? i takich producentów chcemy do siebie przyci?ga?.
Konsekwencj? pandemii dla IT by?y m.in. opó?nione dostawy sprz?tu lub jego brak. Jak teraz wygl?da sytuacja?
JR: Niestety, ca?y czas odczuwalne b?d? braki sprz?tu IT na rynku. Konsekwencje pandemii b?dziemy odczuwa? jeszcze przynajmniej przez rok. Brakuje surowców, jak i komponentów do produkcji. W szczególno?ci odczujemy niedobory konsol, zw?aszcza PlayStation 5. B?dzie brakowa? laptopów i telefonów. Ceny tych towarów posz?y w gór? i pewnie jeszcze wzrosn?. Pandemia w pewnym stopniu wp?yn??a te? na wzrost warto?ci kryptowalut, co zaowocowa?o wzmo?onym popytem na karty graficzne potrzebne do kopania krypto. Tu te? niedobory na pewno jeszcze si? utrzymaj?.
Bran?a IT oddzia?uje teraz na ca?? gospodark?, poniewa? producenci sprz?tu IT wykupili wi?kszo?? komponenentów potrzebnych do produkcji sprz?tu, notuj?c wzrost zapotrzebowania, przez co komponentów brakuje teraz w innych bran?ach, jak na przyk?ad bran?a samochodowa. Volkswagen poinformowa?, ?e obecna sytuacja zwi?zana z niedoborem komponentów do produkcji sprawia, i? produkcja samochodów w pierwszym kwartale 2021 r. mo?e skurczy? si? nawet o 100 tys. pojazdów.
Jak ocenia Pan miniony rok w kontek?cie rozwoju Eoptimo?
JR: Miniony rok up?yn?? dla nas pod znakiem bardzo dynamicznego wzrostu. Firma uros?a prawie dwukrotnie, obecnie ro?niemy o oko?o 10% miesi?cznie. Pandemia by?a dla nas ?askawa, bran?a gamingowa notowa?a regularne wzrosty, a my p?yn?li?my na tej fali. Dla gamingu od paru lat trwa nieustannie okres prosperity. Zarówno w okresie lockdownu i nawet teraz obserwujemy dynamiczne wzrosty sektora gamingowego. Ju? w 2018 roku biznes gamingowy generowa? 118 mld dolarów, dla porównania przychody z telewizji by?y na poziomie 108 mld dolarów, za? bran?a kinowa to w 2018 roku 41 mld USD. Analitycy twierdz?, ?e w 2023 roku bran?a gamingowa przekroczy warto?? 200 mld USD.
Nasz sukces zawdzi?czamy po cz??ci dynamicznemu wzrostowi bran?y dzi?ki pandemii, ale wzrosty to przede wszystkim efekt unikalnego sposobu zarz?dzania i precyzyjnej strategii biznesowej skupionej na bran?y gamingowej i mniejszych producentach, o której wspomina?em ju? wcze?niej.
Przyci?gamy najlepszych ludzi w bran?y, poniewa? nie mamy skostnia?ych korporacyjnych struktur, gdzie cz?owiek jest trybikiem d???cym do dostania premii na podstawie dziwnego wzoru matematycznego. Wszyscy w zespole wiedz?, ?e mog? zmieni? nasz? firm? swoimi pomys?ami, innowacyjnymi rozwi?zaniami i to robi?. Dzi?ki prostej strukturze zarz?dzania decyzje podejmujemy b?yskawicznie. Chcemy, aby firma dobrze kojarzy?a si? wszystkim osobom w zespole i to nie s? tylko slogany z ksi??ki o zarz?dzaniu – tak to naprawd? u nas wygl?da. Ludzie coraz cz??ciej sami si? do nas zg?aszaj? b?d?c zm?czeni wieloletni? prac? w firmach, w których nic nie da si? zmieni?, a systemy motywacyjne dzia?aj? wr?cz demotywuj?co. Gdy kto? nowy do nas do??cz? od razu widzi, ?e jest inaczej, dlatego ludzie pracuj? wi?cej i ambitniej, chc?c budowa? wspólny sukces.
Budujemy tu zespó? najlepszych z bran?y, osób o du?ych ambicjach, które chc? naprawd? zmienia? rynek i wnie?? co? swojego. Pos?uguj?c si? terminologi? pi?karsk? – budujemy tu taki galaktyczny Real, jak za czasów Vincente Del Bosque. Chcemy by? Polskim Googlem bran?y dystrybucyjnej pod wzgl?dem innowacji i sposobu zarz?dzania.
Jaki wp?yw b?dzie mia?o wprowadzenie zmian w zakresie op?aty reprograficznej na dzia?alno?? eoptimo w przysz?ym roku?
JR: Niestety mimo zapewnie? rz?dz?cych, wprowadzenie op?aty reprograficznej podniesie ceny produktów zawartych na li?cie w projekcie ustawy. Na stronie ministerstwa kultury mo?na przeczyta?, ?e op?ata ta przede wszystkim nie jest podatkiem. Dla nas jako firmy jest to kolejna op?ata hamuj?ca nasz rozwój bez wzgl?du na to, jak j? okre?limy i czy trafia bezpo?rednio do bud?etu pa?stwa czy do innej instytucji stworzonej na potrzeby redystrybucji tych ?rodków. Argumentacja rz?du mo?e by? przekonuj?ca dla wi?kszo?ci spo?ecze?stwa, poniewa? skoro koszt produkcji sprz?tu elektronicznego to ?rednio 30% warto?ci tego towaru na pó?ce to mar?a jest tak du?a, ?e wprowadzenie dodatkowej op?aty nie powinno znacz?co zmniejszy? zysków i nie powinno wp?yn?? na ceny. To jest powiedzenie niemal wprost ludziom, ?e firmy z bran?y elektronicznej zarabiaj? bardzo du?o, wi?c nic si? nie stanie, jak im troch? zabierzemy.
To nie jest prawd?. G?ównym problem w takim my?leniu jest to, ?e mar?e w rzeczywisto?ci ustala producent w Azji czy innej cz??ci ?wiata, a nie poniesie on przecie? bezpo?rednio kosztów takiej op?aty. Ponie?? maj? go Polscy dystrybutorzy i sprzedawcy B2C, a jest to niemo?liwe z kilku wzgl?dów. Najwy?sza przewa?aj?ca stawka, jak? proponuje ministerstwo kultury to a? 4 procent warto?ci urz?dzenia, czyli zwykle tyle, ile wynosi mar?a dystrybutora. Firmy nie b?d? pracowa? za darmo albo poni?ej rentowno?ci, wi?c nie b?d? mia?y innego wyboru ni? przerzucenie tej op?aty dalej na konsumentów. Krótko mówi?c – wprowadzenie tej op?aty spowoduje zwi?kszenie cen produktów elektronicznych dla konsumentów i to b?dzie jedyny efekt.
Moim zdaniem, jest to najgorszy moment na wprowadzenie dodatkowej op?aty od sprz?tu elektronicznego. Po pierwsze z racji tego, ?e znaczna cze?? spo?ecze?stwa uczy si? i pracuje zdalnie i musia?a ponie?? dodatkowe koszty z tym zwi?zane. Drugim aspektem jest fakt, ?e z racji braku komponentów do produkcji sprz?tu ceny elektroniki w najbli?szym czasie i tak b?d? osi?ga? rekordy, a op?ata reprograficzna jeszcze dodatkowo zwi?kszy ich cen?. Problemem jest te? fakt, ?e w projekcie ustawy o op?acie reprograficznej nie ma rozró?nienia na cel zakupu sprz?tu elektronicznego, dlatego te? koszty poniesie ca?y polski biznes, który u?ywa przecie? sprz?tu do pracy, a nie do korzystania z twórczo?ci artystów.
Kolejn? moj? w?tpliwo?? budzi fakt, i? op?ata ta ma by? rekompensat? za kopiowanie twórczo?ci artystów na w?asny u?ytek, co jest mocno archaicznym problemem. Obecnie w dobie YouTube, Spotify, Netflix czy innych serwisów nikt ju? raczej nie przegrywa p?yt CD czy nie ?ci?ga MP3 z muzyk?. Pod tym wzgl?dem, dla artystów jest to obecnie najlepszy czas w historii. Maj?c do dyspozycji Internet mog? bardzo niskim kosztem trafi? do du?ego grona odbiorców, maj? naprawd? szerokie mo?liwo?ci zarobkowania. Pomys?, ?e bran?a dystrybucyjna ma si? teraz zrzuci? na dodatki dla artystów, oddaj?c zwykle po?ow? albo wi?cej swoich zysków, jest bardzo niesprawiedliwy. Zastanawia mnie kwestia, do jakich artystów mia?aby w rzeczywisto?ci trafi? ta op?ata, poniewa? gdy ogl?da si? w mediach ró?ne debaty na ten temat, najg?o?niej za op?at? opowiadaj? si? arty?ci, którzy 30-40 lat dzia?aj? w bran?y, swoje ju? zarobili, a teraz szukaj? dodatkowego dochodu lub sposobu na przypomnienie o sobie. Dodajmy równie?, ?e w czasie pandemii otrzymali oni ju? pomoc od rz?du w kwotach, o jakich reszta spo?ecze?stwa czy przedsi?biorców mog?a tylko pomarzy?. Mam w?tpliwo?ci, czy op?ata ta rzeczywi?cie pójdzie do m?odych, rokuj?cych artystów malarzy, którym brakuje pieni?dzy na farby.
Sztuka w dzisiejszych czasach, je?eli jest warta uwagi, ma naprawd? du?? mo?liwo?? do zaistnienia w mediach. Je?eli nie zaistnia?a, to mo?e po prostu nie jest dobra. Gdy przedsi?biorstwo prywatne jest nie rentowne to si? po prostu zamyka i pa?stwo go nie dotuje. Przecie? jest wiele fundacji, organizacji pozarz?dowych, gdzie arty?ci mog? si? zg?osi? i uzyska? wsparcie. Przy dzisiejszych mo?liwo?ciach, jakie daj? nam media, je?eli kto? chce si? przebi?, chce mie? dotarcie, to ma ku temu wachlarz mo?liwo?ci. To nie jest XIII wiek, gdzie wybitny artysta ca?e ?ycie przymiera g?odem, a po ?mierci odkrywaj? jego talent.
Eoptimo to firma nowa innowacyjna, która wnosi du?? warto?? dodan? do rynku dystrybucji w Polsce i b?dzie wnosi? du?? warto?? dodan? dla Polskiej gospodarki. Posiadamy w 100% polski kapita? i w bardzo szybkim czasie, pomimo bardzo trudnej bran?y w jakiej dzia?amy, uda?o nam si? zaistnie? na polskim rynku. By? mo?e to nieskromne, ale uwa?am, ?e osi?gn?li?my sukces. Teraz ten sukces, czyli dalszy rozwój, b?dzie zatrzymany lub bardzo spowolniony w pewnych obszarach przez dodatkowy podatek. To dzia?a bardzo deprymuj?co, gdy wykonana zosta?a ogromna praca, a teraz to wszystko mo?e by? zaprzepaszczone przez jeden nieprzemy?lany pomys? rz?dz?cych. Wspó?czuj? równie? bardzo pozosta?ym, w szczególno?ci mniejszym dystrybutorom, których oferta w g?ównej mierze pokrywa si? z list?, której dotyczy op?ata reprograficzna.
Dla Eoptimo na pewno zaowocuje to zahamowaniem wzrostu w obszarze towarów znajduj?cych si? na li?cie z ustawy, sk?oni równie? do wycofania pewnych produktów z naszej oferty lub ich nie wprowadzania, jak mi?dzy innymi laptopy, tablety i smartfony.
