Sztuczna inteligencja (AI), szczególnie generatywna (GenAI), sta?a si? kluczowym motorem zmian w globalnym IT, wp?ywaj?c na infrastruktur?, oprogramowanie i us?ugi oraz redefiniuj?c priorytety inwestycyjne. AI nie tylko zwi?ksza popyt na IT, ale fundamentalnie zmienia jego struktur?, kieruj?c inwestycje w specjalistyczne rozwi?zania i wymuszaj?c ewolucj? modeli zakupowych.
Globalne wydatki na IT, nap?dzane przez AI, maj? wzrosn?? o 9,3% w 2025 roku, osi?gaj?c 5,74 biliona USD, g?ównie dzi?ki przej?ciu GenAI z fazy PoC do wdro?e? produkcyjnych. S&P Global Ratings prognozuje 9% wzrost globalnych wydatków IT w 2025 roku. Wydatki na sam? GenAI maj? wzrosn?? o 76% r/r, do 644 mld USD w 2025 roku. Rynek przechodzi od pocz?tkowego entuzjazmu do pragmatycznego podej?cia, z bardziej ugruntowanymi oczekiwaniami co do ROI. Obecnie rynek AI jest silnie kszta?towany przez dostawców technologii (hiperskalerów i producentów oprogramowania), którzy masowo inwestuj? w infrastruktur?, co stawia przedsi?biorstwa w roli konsumentów gotowych rozwi?za?.
G?ówne motory popytu: gdzie AI generuje najwi?ksze inwestycje?
Infrastruktura w centrum uwagi
Wdra?anie AI stawia ogromne wymagania infrastrukturze. Wydatki na systemy dla centrów danych wzros?y o prawie 35% w 2024 roku, a na 2025 rok przewiduje si? dalszy wzrost o niemal 50 mld USD. Sprzeda? serwerów ma wzrosn?? z ponad 134 mld USD w 2023 roku do ponad 257 mld USD w 2025 roku i 332 mld USD do 2028 roku. Giganci technologiczni jak Microsoft, Alphabet i Meta zwi?kszaj? nak?ady na centra danych zwi?zane z AI do blisko 160 mld USD w 2024 roku. McKinsey prognozuje, ?e do 2030 roku na centra danych AI potrzeba b?dzie 5,2 biliona USD.
Ro?nie zapotrzebowanie na specjalizowane uk?ady AI (GPU, ASIC, NPU) nap?dzane przez “AI reasoning”. Firmy inwestuj? w niestandardowe architektury centrów danych i “custom silicon”. Rozwijaj? si? uk?ady neuromorficzne, jak Intel Loihi, dla edge AI.
Rynek AI-Enhanced HPC ma wzrosn?? z 3,12 mld USD w 2024 roku do 7,5 mld USD do 2034 roku (CAGR 9,10%), z dominuj?cym segmentem sprz?tu. Rynek nowoczesnej infrastruktury AI wyceniono na 26,38 mld USD w 2024 roku, z prognoz? 55,43 mld USD w 2025 roku (CAGR 7,2% do 2033). Dost?pno?? i koszt infrastruktury staj? si? kluczowymi czynnikami, a ograniczenia produkcyjne i kontrole eksportu stanowi? wyzwania.
Oprogramowanie i us?ugi IT nap?dzane przez AI
Wydatki na oprogramowanie maj? wzrosn?? o 14% w 2025 roku do 1,23 biliona USD, w du?ej mierze na projekty AI. Oprogramowanie stanowi ponad 60% wydatków na AI, z czego 44% to platformy AI (CAGR 33,5% w latach 2024-2028). CIO rezerwuj? ?rednio 9% bud?etu IT na wzrost cen istniej?cych us?ug z dodanymi funkcjami GenAI.
Segment us?ug IT ma wzrosn?? o 9,4% do 1,73 biliona USD w 2025 roku. W Europie us?ugi AI rosn? w tempie 27,2% CAGR.
Rynek MLOps wyceniono na ok. 2,19 mld USD w 2024 roku (CAGR 40,5% w latach 2025-2030). Rynek AIaaS jest nap?dzany przez adopcj? aplikacji AI w chmurze, z liderami takimi jak AWS, Azure i GCP. Us?ugi AIaaS i platformy MLOps obni?aj? barier? wej?cia, ale dominacja du?ych dostawców chmury stwarza ryzyko vendor lock-in. Dostawcy oprogramowania cz?sto wykorzystuj? AI do podnoszenia cen i zmiany modeli licencjonowania na oparte na zu?yciu, co wymusza wnikliw? ocen? warto?ci dodanej.
Cyberbezpiecze?stwo – zwi?kszone inwestycje
Przewiduje si? 15% wzrost wydatków na cyberbezpiecze?stwo w 2025 roku, do 212 mld USD. Wzrost nap?dzany jest konieczno?ci? zabezpieczania systemów AI i danych, a tak?e wykorzystaniem AI do wzmacniania obrony.
Transformacja struktur zakupowych – nowe modele i wyzwania
AI fundamentalnie zmienia sposób, w jaki organizacje podchodz? do zakupów IT.
- Zmiana paradygmatu cenowego: Obserwujemy odej?cie od cen za u?ytkownika na rzecz op?at opartych na zu?yciu, szczególnie dla oprogramowania z AI. Dostawcy cz?sto u?ywaj? AI jako uzasadnienia podwy?ek, a ?rednia d?ugo?? kontraktów wzros?a do 14,2 miesi?ca.
- Konieczno?? rewizji strategii zakupowych: Dzia?y zakupów musz? przyj?? nowe metryki (np. “wydatki na oprogramowanie na pracownika”) i usprawni? negocjacje, w tym benchmarking i klauzule chroni?ce przed wzrostem cen. Firmy d??? do konsolidacji stosów technologicznych.
- Strategie “Build vs. Buy” i Analiza TCO: Budowa niestandardowego rozwi?zania AI to inwestycja rz?du 100-500 tys. USD, subskrypcja gotowej platformy od 200-400 USD/miesi?c. Nale?y uwzgl?dni? ukryte koszty utrzymania (10-20% rocznego bud?etu AI), wsparcia i aktualizacji, a tak?e koszty zgodno?ci (10-100 tys. USD rocznie). Analiza TCO musi obejmowa? koszty operacyjne, prawne i kadrowe, w tym ponowne trenowanie modeli.
- Wyzwania w zakupach AI: Z?o?ono?? kalkulacji ROI (mniej ni? 10% firm raportuje ROI >25% , cho? 74% zaawansowanych inicjatyw GenAI osi?ga lub przekracza oczekiwania ROI ), wysokie koszty wdro?enia (nawet 15x dro?sze ni? zak?adano ), niska jako?? danych (66% firm napotyka b??dy ) oraz luki kompetencyjne i koszty szkole? (brak bud?etu na szkolenia u 35% liderów ).
- Wp?yw regulacji (np. EU AI Act): EU AI Act zmienia zakupy AI w proces prawno-etyczny. Wymaga inwentaryzacji systemów AI, klasyfikacji ryzyka, weryfikacji dostawców i specyficznych klauzul w kontraktach.
Kluczowe zmiany w procesie zakupowym pod wp?ywem EU AI Act
| Krok | Opis dzia?ania |
|---|---|
| 1. Inwentaryzacja i klasyfikacja AI | Stworzenie kompleksowego spisu wszystkich systemów AI. Klasyfikacja systemów wed?ug ram ryzyka EU AI Act. |
| 2. Integracja zarz?dzania ryzykiem AI | W??czenie ocen ryzyka specyficznych dla AI do procesów sourcingu, wyboru dostawców i zarz?dzania kontraktami. |
| 3. Rygorystyczne Due Diligence dostawców AI | Weryfikacja dostawców pod k?tem zgodno?ci z EU AI Act: ??danie informacji o systemach AI, ich klasyfikacji ryzyka, ?rodkach zgodno?ci. |
| 4. Klauzule zgodno?ci AI w kontraktach | Wprowadzenie do umów klauzul definiuj?cych odpowiedzialno?? dostawcy za zgodno?? AI, obowi?zek informowania o zmianach, prawa do audytu. |
| 5. Praktyki transparentno?ci i dokumentacji | Ustanowienie procesów prowadzenia rejestrów systemów AI: dokumentowanie klasyfikacji ryzyka, ?rodków zgodno?ci, specyfikacji. |
| 6. Ci?g?e monitorowanie i audyt | Ustanowienie mechanizmów ci?g?ego monitorowania u?ywanych systemów AI oraz regularnych audytów zgodno?ci dostawców. |
AI w ekosystemie IT – szanse i wyzwania dla kana?u partnerskiego
- Nowe modele biznesowe dla resellerów i MSP: Ponad 92% MSP planuje inwestycje w AI, g?ównie w automatyzacj?, cyberbezpiecze?stwo i analityk? predykcyjn?. Zaleca si? wewn?trzne wdro?enie AI przed oferowaniem us?ug klientom. Platformy jak Hatz AI czy ConnectWise Asio umo?liwiaj? MSP budowanie i odsprzeda? aplikacji AI.
- Zarz?dzanie ryzykiem vendor Lock-in: Sztywne licencje i roadmapy dostawców ograniczaj? elastyczno??. Strategie mitygacji to analiza kontraktów, podej?cie hybrydowe, multi-vendor i krytyczne podej?cie do aktualizacji. Nale?y negocjowa? klauzule dotycz?ce odpowiedzialno?ci, praw do danych i zgodno?ci z regulacjami.
- Rola dzia?ów IT i CIO w transformacji AI: CIO musz? inicjowa? wdro?enia AI, koncentrowa? si? na warto?ci biznesowej i przeprojektowywa? procesy. Konieczne s? inwestycje w zarz?dzanie zmian?, upskilling i budowanie wewn?trznych zespo?ów AI. Efektywny model operacyjny AI definiuje role, zarz?dzanie i procesy decyzyjne.
Wielu MSP (nawet 87%) brakuje kompetencji AI, co stwarza szans? i wyzwanie. Musz? inwestowa? we w?asne kompetencje, by sta? si? doradcami i integratorami. Rosn?ca zale?no?? od du?ych dostawców zwi?ksza ryzyko vendor lock-in, a kontrakty AI s? cz?sto mniej korzystne dla klientów. Wdro?enie AI to fundamentalna zmiana dzia?ania IT i organizacji, wymagaj?ca od CIO przywództwa w transformacji.
Perspektywa Polska: AI na krajowym rynku IT
- Prognozy wydatków na IT w Polsce i rola AI: Warto?? rynku IT w Polsce w 2025 roku ma wzrosn?? do 74 mld PLN (wzrost 5,7% r/r). Segment us?ug i oprogramowania ma osi?gn?? 34 mld PLN. 3/4 firm w Polsce inwestuje w AI tylko przy konkretnym ROI, co jest podej?ciem ostro?niejszym ni? ?rednia globalna.
Poziom adopcji AI w polskich firmach, nacisk na ROI: W 2024 roku 5,9% firm korzysta?o z AI (wzrost z 3,7% w 2023). W du?ych firmach co dziesi?ta. Badanie EY (koniec 2024) potwierdza gotowo?? do dalszych wdro?e? (89%) i priorytetyzacj? (59%). 25% firm zako?czy?o wdro?enia, ponad po?owa planuje zwi?kszy? wydatki, a 78% wdro?y???? AI potwierdza korzy?ci. Bariery to trudno?ci procesowe, bezpiecze?stwo danych i niepewno?? regulacyjna. Polscy u?ytkownicy GenAI najcz??ciej korzystaj? z darmowych narz?dzi (ok. 50%).
Kluczowe sektory wdra?aj?ce AI w Polsce: Handel (90% deklaruje korzy?ci, lider w redukcji kosztów i wzro?cie efektywno?ci), Produkcja (poprawa jako?ci us?ug, wzrost skali i przychodów, lider w uko?czonych wdro?eniach), Us?ugi (AI w obs?udze klienta, marketingu, finansach), FinTech (ocena ryzyka, scoring, automatyzacja roszcze?, wsparcie KNF Innovation Hub).
Rynek pracy dla specjalistów AI w Polsce: Zarobki specjalistów AI: Junior 12-16 tys. PLN, Mid 17-25 tys. PLN, Senior 26-50 tys. PLN brutto miesi?cznie. Data Scientist (B2B): Mid ok. 16 tys. PLN, Senior ok. 30 tys. PLN. Podwy?ki w 2025 prawdopodobnie mniejsze ni? w poprzednich latach (wi?kszo?? <10%). Liczba og?osze? o prac? z AI wzros?a o 80% r/r w I kw. 2025.
Polski nacisk na ROI odzwierciedla globalne trudno?ci w wykazaniu korzy?ci finansowych z AI , sugeruj?c wolniejsze, ale bardziej przemy?lane tempo adopcji. Gwa?towny wzrost popytu na kompetencje AI i wysokie wynagrodzenia zaostrzaj? “wojn? o talenty” i presj? na inwestycje w reskilling. Sektory produkcji, handlu i FinTech mog? sta? si? poligonem dla zaawansowanych zastosowa? AI, przyspieszaj?c adopcj? w innych bran?ach.
Prognozy wzrostu wydatków na IT w Polsce i udzia? AI
| Wska?nik | Prognoza/Dane |
|---|---|
| Warto?? rynku IT w Polsce (2023) | 66,3 mld PLN |
| Prognozowana warto?? rynku IT w Polsce (2025) | 74 mld PLN (wzrost 5,7% r/r) |
| Prognozowana warto?? rynku us?ug i oprogramowania (2025) | 34 mld PLN (wzrost 5,6% r/r) |
| Podej?cie firm w PL do inwestycji w AI | 3/4 firm inwestuje tylko przy konkretnym ROI (wi?cej ni? ?rednia globalna) |
| Dynamika PKB Polski (prognoza 2025) | 3,70% |
| ?rednioroczna inflacja CPI (prognoza 2025) | 4,1% – 4,5% |
| Wzrost adopcji AI w CEE (Microsoft) | Wykorzystanie GenAI wzros?o z 55% w 2023 do 75% w 2024; ROI $3.70 za ka?dego $1 zainwestowanego |
| Oczekiwania liderów biznesu w CEE (Microsoft) | 82% oczekuje wykorzystania rozwi?za? AI w ci?gu 12-18 miesi?cy |
Przysz?o?? zakupów IT w cieniu AI – trendy i rekomendacje
- Dalszy rozwój specjalizowanego sprz?tu: Zapotrzebowanie na moc obliczeniow? b?dzie nap?dza? innowacje w sprz?cie. Trend w kierunku “custom silicon” (ASIC) dla “AI reasoning” b?dzie si? nasila?. Rozwój uk?adów neuromorficznych (np. Intel Loihi) dla edge AI oraz sprz?tu dla AI multimodalnego (MPU). Nowe architektury modeli (Mixture of Experts, Liquid Neural Networks) b?d? mia?y specyficzne wymagania sprz?towe.
- Zrównowa?one AI (Green AI): Rosn?ce zu?ycie energii przez centra danych AI (mo?liwe podwojenie do 2026 ) zwi?ksza presj? na zrównowa?one praktyki. Wytyczne dotycz?ce zamówie? coraz cz??ciej obejmuj? wska?niki PUE, WUE i efektywno?? energetyczn?. Green AI koncentruje si? na redukcji wp?ywu AI na ?rodowisko w ca?ym cyklu ?ycia.
- Rosn?ce znaczenie AI Governance i Trustworthy AI: Rynek rozwi?za? AI Governance ma wzrosn?? z 12 mld USD w 2024 roku do 36 mld USD do 2034 roku (CAGR 12%). Motorem s? wymogi regulacyjne, potrzeba etycznego wdra?ania i zarz?dzania ryzykiem. Organizacje z zaawansowanym ?adem AI cz??ciej wdra?aj? AI i odnotowuj? wy?szy wzrost przychodów.
- Rekomendacje dla firm: Strategiczne podej?cie do zakupów AI (ocena potrzeb, potencja?u automatyzacji, integracji, zgodno?ci). Rozwój kompetencji (szkolenia, upskilling). Adaptacja procesów zakupowych (nowe metryki, strategie negocjacyjne, klauzule umowne). Zarz?dzanie ryzykiem (bezpiecze?stwo danych, zgodno??, stronniczo?? algorytmów, vendor lock-in). Koncentracja na warto?ci biznesowej i ROI.
Rosn?ca z?o?ono?? modeli AI nap?dza potrzeb? specjalizowanego sprz?tu (ASIC, NPU, MPU), co mo?e skraca? cykle od?wie?ania infrastruktury i zwi?ksza? koszty. Green AI i AI Governance staj? si? krytycznymi wymaganiami biznesowymi, wp?ywaj?c na wybór dostawców. Przysz?o?? zakupów AI to balansowanie mi?dzy standaryzacj? a personalizacj?, efektywno?ci? kosztow? a strategiczn? warto?ci? unikalnych rozwi?za?.
AI nieodwracalny katalizator zmian w IT
AI jest g?ównym motorem wzrostu i transformacji IT. Struktura popytu zmienia si? w kierunku infrastruktury i oprogramowania dla AI. Tradycyjne modele zakupowe musz? ewoluowa?. Dla kana?u partnerskiego AI otwiera nowe mo?liwo?ci, ale wymaga inwestycji w kompetencje. Polski rynek aktywnie uczestniczy w transformacji AI, z naciskiem na ROI.
Dalsza specjalizacja rozwi?za? AI, wzrost znaczenia Green AI i AI Governance. Strategie zakupowe b?d? musia?y by? bardziej elastyczne. AI pozostanie kluczowym tematem na styku biznesu i technologii.
Szybko?? ewolucji AI oznacza, ?e strategie zakupowe musz? by? dynamiczne. Dzia?y procurementu i CIO musz? by? gotowi na ci?g?e uczenie si? i adaptacj?. Wkraczamy w “now? normalno??” w zakupach IT, gdzie zarz?dzanie niepewno?ci? i z?o?ono?ci? jest kluczowe.
