Ponad 70 proc. polskich jednostek administracji publicznej korzysta ju? z rozwi?za? chmurowych – wynika z najnowszego raportu o stanie wdro?e? cloud computingu w sektorze publicznym. Samorz?dy lokalne s? w tym zakresie bardziej otwarte ni? administracja centralna, która wci?? podchodzi do chmury do?? ostro?nie. Z raportu p?yn? jednak niepokoj?ce wnioski dotycz?ce jako?ci i ?wiadomo?ci wdro?e?: zdecydowana wi?kszo?? instytucji publicznych korzystaj?cych z chmury opiera si? na us?ugach jednego dostawcy, co budzi obawy o zjawisko vendor lock-in, czyli uzale?nienia od pojedynczego partnera technologicznego. Co wi?cej, eksperci zwracaj? uwag? na brak d?ugofalowych strategii chmurowych w administracji.
Raport zosta? przygotowany wspólnymi si?ami ekspertów Zwi?zku Cyfrowa Polska i kancelarii Andersen Tax & Legal. – Poddali?my szczegó?owej analizie kryteria wyboru dostawców przez organy administracji publicznej oraz struktury kosztów zwi?zanych z przechowywaniem danych w chmurze. Wszystko po to, aby zdiagnozowa? obecny poziom uchmurowienia polskiej administracji publicznej oraz zidentyfikowa? najwa?niejsze wyzwania stoj?ce na drodze wdra?ania technologii cloud w sektorze publicznym – mówi Miko?aj ?niata?a, ekspert w kancelarii Andersen Tax & Legal.
Jak wynika z raportu, cho? skala adopcji technologii w instytucjach publicznych ro?nie, to widoczne s? powa?ne luki w planowaniu, zabezpieczeniach i zarz?dzaniu ?rodowiskami chmurowymi w tych jednostkach. Eksperci Cyfrowej Polski wskazuj? na powszechny brak przejrzystej strategii wdra?ania chmury – wi?kszo?? jednostek administracji nie planuje migracji, nie analizuje ryzyk ani nie bada nowych rozwi?za?. Nie planuje te? zmiany dostawcy ani dywersyfikacji us?ug. Wed?ug ekspertów, ten brak strategii ogranicza elastyczno?? i odporno?? systemu. – Cyfryzacja sektora publicznego w Polsce, mimo widocznych post?pów, wci?? zbyt cz?sto sprowadza si? do jednostkowych wdro?e? us?ug chmurowych. Takie dzia?ania, cho? same w sobie warto?ciowe, nie s? cz??ci? spójnej strategii. W efekcie brakuje ca?o?ciowego podej?cia do monitorowania kosztów i mierzenia efektywno?ci wdra?anych rozwi?za?, co znacz?co utrudnia ocen? ich realnego wp?ywu – mówi Micha? Kanownik, prezes Cyfrowej Polski.
Vendor lock-in realnym zagro?eniem
Jednym z najwa?niejszych wniosków z raportu jest skala uzale?nienia polskiej administracji od jednego dostawcy. 78 proc. wszystkich jednostek korzystaj?cych z chmury u?ywa rozwi?za? tylko jednej firmy. Wskazuje to na ryzyko tzw. vendor lock-in, czyli trwa?ego zwi?zania z jednym podmiotem technologicznym. Co wi?cej, a? 7 na 10 instytucji przy wyborze us?ug chmurowych kieruje si? dotychczasowymi umowami licencyjnymi, a nie ocen? bezpiecze?stwa, innowacyjno?ci czy op?acalno?ci.
Tymczasem, jak oceniaj? w raporcie eksperci, w przypadku us?ug chmurowych niezb?dne jest zagwarantowanie, ?e nie dojdzie do uzale?nienia si? od jednego dostawcy. – Istotne jest zw?aszcza to, aby warunki umowne okre?laj?ce prawa i obowi?zki obu stron umowy obejmowa?y procedur? migracji i wyj?cia z chmury – uwa?a Micha? Kanownik.
Niezwykle wa?na jest te? kwestia cyberbezpiecze?stwa – podkre?lono w raporcie. Tylko 7 proc. badanych przez Cyfrow? Polsk? i kancelari? Andersen Tax & Legal jednostek publicznych uzna?o bezpiecze?stwo za g?ówne kryterium wyboru dostawcy us?ug chmurowych. To mo?e budzi? uzasadnione obawy – szczególnie w kontek?cie przechowywania danych wra?liwych, przetwarzanych przez instytucje publiczne.
Niewykorzystany potencja? rozwi?za? krajowych
Eksperci, którzy brali udzia? w przygotowaniu opracowania, wskazuj? ponadto na niewykorzystane mo?liwo?ci rodzimych rozwi?za? chmurowych, a zw?aszcza na ograniczenia projektów takich jak Rz?dowa Chmura Obliczeniowa (RCO) czy system Zapewniania Us?ug Chmurowych (ZUCH). Jak wynika z raportu, ich niska adopcja przez podmioty administracji wynika z braku zaufania, nieczytelno?ci instytucjonalnej, s?abej oferty technicznej oraz braku wsparcia wdro?eniowego. W praktyce sektor publiczny nie traktuje ZUCH jako realnej alternatywy wobec globalnych dostawców.
– Obserwacj? ra??co niskiej popularno?ci tych dostawców potwierdza tak?e Najwy?sza Izba Kontroli, która w wyst?pieniu pokontrolnym z 16 marca 2025 r. wskaza?a, ?e w latach 2020-2022 w bazie ZUCH by?o zaledwie 9 podmiotów, które podj??y aktywno?? w systemie – dodaje Miko?aj ?niata?a z kancelarii Andersen Tax & Legal.
Polska w chmurze, czyli polityka Cloud-First
Zdaniem Micha?a Kanownika rozwi?zaniem niektórych z tych problemów mog?oby by? wprowadzenie w Polsce polityki Cloud-First, zach?caj?cej administracj? do priorytetowego wykorzystywania rozwi?za? chmurowych przy jasnym okre?leniu zasad, standardów i wymaga? wobec dostawców. – Taka polityka wyznaczy?aby kierunki rozwoju, zwi?kszy?aby przewidywalno?? projektów IT w administracji i u?atwi?a wspó?prac? z sektorem technologicznym – wskazuje prezes Cyfrowej Polski.
W ramach promowania polityki Cloud-First rz?d mia?by wydawa? rekomendacje dotycz?ce wykorzystania chmury. W ocenie ekspertów Cyfrowej Polski, okre?lenie zasad i warunków, które b?d? musia?y zosta? spe?nione przez dostawców us?ug, usprawni?oby nabywanie rozwi?za? chmurowych przez jednostki administracji. Podmioty publiczne oraz zewn?trzni dostawcy musieliby zna? warunki brzegowe oraz wymagania dotycz?ce produktów i us?ug, które maj? zosta? wdro?one. Jednocze?nie zespo?y IT dzia?aj?ce w administracji mog?yby skutecznie i z wyprzedzeniem planowa? i opracowywa? przysz?e rozwi?zania – wyja?niono w raporcie.
– Opracowanie, który w?a?nie opublikowali?my, wskazuje na brak spójnej strategii, niski poziom dba?o?ci o bezpiecze?stwo i brak dywersyfikacji dostawców w dziedzinie rozwi?za? chmurowych. Dlatego wspólnie z ekspertami z ró?nych ?rodowisk apelujemy o wypracowanie spójnej krajowej polityki rozwoju chmury, zwi?kszenie kompetencji w administracji oraz stworzenie warunków dla wi?kszej konkurencji na rynku us?ug cloud computing – podsumowuje Micha? Kanownik.
Odpowiedzi na pytania dotycz?ce m.in. typu danych przechowywanych w chmurze, preferowanych przez administracj? dostawców, czynników wp?ywaj?cych na ich wybór oraz kosztów korzystania z us?ug chmurowych zebrane zosta?y od 82 jednostek administracji publicznej w okresie od stycznia do maja 2025 b.r.
