Polacy podczas wakacji musz? chroni? si? nie tylko przed zaka?eniem koronawirusem, ale tak?e zadba? o inne ?rodki bezpiecze?stwa, by nie sta? si? ofiar? oszustów i nie straci? oszcz?dno?ci. W ostatnich dniach coraz popularniejsze w?ród przest?pców staje si? „oszustwo na bon turystyczny”, w którym próbuj? wy?udzi? pieni?dze, dzwoni?c do potencjalnych beneficjentów tego programu. Polacy czujni musz? jednak by? ju? na etapie planowania wyjazdów. Latem bowiem wyj?tkowo aktywni staj? si? tak?e cyberprzest?pcy.
W tym roku na okres urlopowy nak?ada si? pandemia koronawirusa, która kieruje nasz? uwag? g?ównie na zdrowie, a niekoniecznie bezpiecze?stwo finansowe. Tymczasem polska Policja alarmuje, ?e coraz powszechniejsze staje si? wy?udzanie pieni?dzy metod? na „bon turystyczny”, który jeszcze nawet nie jest wyp?acany. Przest?pcy dzwoni? do potencjalnych ofiar, podszywaj?c si? za pracowników Ministerstwa Rozwoju, i próbuj? nak?oni? do skorzystania ze specjalnej oferty na voucher urlopowy, jednak warunkiem jest wp?ata na podane konto pieni?dzy za cztery dodatkowe dni pobytu.
?atwowierno?? i brak czujno?ci próbuj? wykorzystywa? tak?e cyberprzest?pcy.
– Cyberprzest?pcy ch?tnie klonuj? wygl?d popularnych serwisów, m.in. umo?liwiaj?cych rezerwowanie wczasów, i umieszczaj? tak? stron? pod adresem, który ?udz?co przypomina adres oryginalnej witryny. Przyk?ad: rnojewakacje.pl (po??czone r i n zamiast m – przyp. red.) zamiast mojewakacje.pl albo znanebiuropodrozy-superwakacje.pl zamiast znanebiuropodrozy.pl. Wszystkie oferty oszustów s? niezwykle atrakcyjne, dzi?ki czemu ?atwo przyci?gaj? nasz? uwag? – wskazuje Daniel ?wi?tek, specjalista ds. ryzyk cybernetycznych w Biurze Hestia Corporate Solutions w ERGO Hestii.
Coraz cz??ciej cyberprzest?pcy próbuj? podszywa? si? tak?e pod banki. Santander Bank Polska zwróci? niedawno uwag?, ?e jego klienci zg?aszaj? próby wy?udzenia pieni?dzy. Oszu?ci prosz? o zalogowanie si? na stronie internetowej, wp?at? cz??ci kosztów wyjazdu i pobranie z niej vouchera. Prosz? cz?sto tak?e o podanie loginu i has?a do bankowo?ci internetowej lub danych karty.
Lato to okres wzmo?onej aktywno?ci zarówno cyberprzest?pców, jak i tradycyjnych z?odziei, którzy chc? wy?udzi? nasze dane lub pieni?dze. Czujno?? nale?y wi?c zachowa? ju? w trakcie meldowania si? w hotelu.
– Podczas meldowania si? w hotelu lub wypo?yczania sprz?tu mo?e te? zaistnie? konieczno?? okazania dowodu osobistego. To nie powinno budzi? zastrze?e?. Niebezpieczne jest jednak jego pozostawienie (jako np. gwarancja w wypo?yczalni) lub zeskanowanie. Nie nale?y si? na to zgadza?, poniewa? posiadacz kopii dokumentu to?samo?ci mo?e np. zaci?gn?? po?yczk? w instytucjach parabankowych – t?umaczy Daniel ?wi?tek.
Taki skan dowodu mo?e zosta? do??czony do naszej rezerwacji i by? przechowywany nawet po naszym wyje?dzie. W momencie, gdy cyberprzest?pca w?amie si? w pó?niejszym czasie (a odnotowano takie przypadki) do systemów informatycznych w hotelu, oprócz naszych danych osobowych do??czonych do rezerwacji uzyska dost?p do skanu dowodu. To dawa?oby mu wi?ksze mo?liwo?ci zaci?gania zobowi?za? ni? tylko same dane.
Jak podkre?la ekspert, na skanowanie dokumentów to?samo?ci mo?na si? zgodzi? jedynie pod warunkiem naniesienia w?asnor?cznego znaku wodnego na wykonany skan. To pozwoli zidentyfikowa? ?ród?o wycieku w momencie, gdy baza rezerwacji zostanie udost?pniona w internecie.
– Je?eli po przyje?dzie do hotelu okazuje si?, ?e skan dowodu osobistego jest wymagany do zameldowania, nale?y zadba? o napisanie na jego kserokopii nast?puj?cej informacji: „skan dowodu na potrzeby zameldowania w hotelu X”. Adnotacja powinna by? umieszczona na ca?ej d?ugo?ci i po obu stronach kopii dowodu – t?umaczy specjalista ERGO Hestii.
O bezpiecze?stwo trzeba te? zadba? w podró?y. W samolocie, poci?gu czy autobusie nie nale?y przegl?da? salda rachunku bankowego ani innych wra?liwych danych, które mog? by? widoczne dla osoby siedz?cej obok lub z ty?u. Dobrym pomys?em jest te? zminimalizowanie liczby informacji widocznych na karcie p?atniczej. Wyci?gaj?c j? z portfela w sklepie czy przy kasie, cz?sto nie?wiadomie pokazujemy zawarte na niej dane (imi? i nazwisko, numer karty, dat? wa?no?ci i kod CVV) osobom postronnym. Aby tego unikn??, mo?na np. zaklei? takie informacje nieprze?roczyst? ta?m?. Je?eli nie b?dzie w ?adnym miejscu odstawa? ani nie b?dzie zadarta, kart? wci?? bez problemu mo?na w?o?y? do terminala lub bankomatu.
Eksperci ERGO Hestii podkre?laj?, ?e wyp?ata gotówki z bankomatów te? nie jest w pe?ni bezpieczna. Przest?pcy stosuj? bowiem skimmery, czyli urz?dzenia do kopiowania danych z kart p?atniczych.
– Tego rodzaju urz?dzenia s? czasami trudne do wykrycia, dlatego bezpieczniejsz? alternatyw? b?dzie wyp?acanie gotówki z zastosowaniem kodu BLIK albo bezpo?rednio u kasjera w placówce banku. Dobrym pomys?em jest równie? ustawienie na karcie limitów p?atno?ci bezgotówkowych, wyp?at pieni?dzy z bankomatu oraz transakcji internetowych. W razie potrzeby zawsze mo?emy na chwil? przed wi?ksz? transakcj? tymczasowo zwi?kszy? limit pozwalaj?cy na wykonanie kolejnej operacji – wyja?nia Daniel ?wi?tek.
Równie? BLIK jest wykorzystywany przez oszustów, którzy próbuj? w ten sposób wy?udzi? pieni?dze od znajomych ofiary. Cyberprzest?pcy uzyskuj? najpierw dost?p do konta w mediach spo?eczno?ciowych danej osoby (np. podczas kampanii phishingowej, clickbaitów czy clickjackingu po??czonego z fake newsami), a nast?pnie rozsy?aj? do jej znajomych profilowane wiadomo?ci z pro?b? o przelew. Kiedy dotrze do nas taka wiadomo??, lepiej nie przesy?a? pieni?dzy bez weryfikacji tej pro?by u znajomego.
Media spo?eczno?ciowe s?u?? te? oszustom do ?ledzenia ofiary w realnym ?wiecie. Dlatego z du?ym ryzykiem wi??e si? zamieszczanie relacji z urlopu na Facebooku czy Instagramie.
– Instagram, Facebook oraz inne media spo?eczno?ciowe sprawi?y, ?e coraz ch?tniej dzielimy si? naszym ?yciem prywatnym z innymi. Powszechne sta?o si? meldowanie w miejscach, które odwiedzamy, lub wstawianie zdj?? pokazuj?cych, gdzie i jak dobrze si? bawimy. W pewnych okoliczno?ciach mo?e to przynie?? efekty uboczne. Gdy si? publicznie informuje innych o swoich planach urlopowych lub na bie??co zamieszcza zdj?cia z miejsc, w których aktualnie si? przebywa, jednocze?nie daje si? zna? przest?pcom, ?e mieszkanie jest puste – wskazuje ekspert ERGO Hestii.
Podkre?la, ?e pieni?dze z ka?dej transakcji, która nosi znamiona oszustwa, mo?na jednak odzyska?.
– Je?eli nasze konto zosta?o wielokrotnie obci??one za dan? transakcj? lub nie jeste?my usatysfakcjonowani z tego, co otrzymali?my, np. widok z okna w hotelowym pokoju na ?mietniki zamiast na zagwarantowane w trakcie rezerwacji morze, mo?emy odzyska? nasze ?rodki, je?li p?acili?my kart? p?atnicz? i ostatecznie nie doszli?my do porozumienia ze sprzedawc?. Wa?ne, aby odpowiednio udokumentowa? dan? spraw?, zachowuj?c paragon czy potwierdzenie rezerwacji w hotelu. W ka?dym z tych przypadków mo?emy z?o?y? w banku reklamacj? danej transakcji, powo?uj?c si? na procedur? obci??enia zwrotnego – chargeback. Warto wcze?niej zapozna? si? z jej szczegó?ami, aby wiedzie?, co dok?adnie mo?emy reklamowa? i jakie warunki musimy spe?ni?, by zosta?a ona pozytywnie rozpatrzona. Z tego te? powodu rekomendujemy p?atno?ci kart? podczas wakacji – wskazuje Daniel ?wi?tek.
