Dzi?ki zintegrowaniu i analizie danych z ró?nych ?róde? ochrona zdrowia w 2040 roku w niczym nie b?dzie ju? przypomina? tej znanej obecnie – prognozuje Deloitte w raporcie „Future of Health”. Ju? dzisiaj 77 proc. lekarzy w Polsce korzysta przynajmniej z jednego rozwi?zania w obszarze cyfrowych technologii medycznych lub aplikacji monitoruj?cych stan zdrowia, a a? 82 proc. ogó?u spo?ecze?stwa chce mie? sta?y dost?p do swoich wyników i historii medycznych – takie wnioski p?yn? z raportu „Future Health Index” przygotowanego na zlecenie firmy Philips. Wykorzystanie danych i wdro?enie rozwi?za? sztucznej inteligencji umo?liwi m.in. ocen? jako?ci i skuteczno?ci leczenia, racjonalizacj? wydatków na s?u?b? zdrowia czy prognozowanie z wyprzedzeniem stanu zdrowia pacjenta.
Rozwój technologii cyfrowych i du?ych zbiorów danych jest ?wiatowym trendem, który widzimy m.in. w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej. Obserwujemy go równie? na rynku kapita?owym, gdzie mówi si?, ?e dane s? now? walut?. Wielkie firmy, jak Google czy IBM, inwestuj? w obróbk? danych, algorytmy i technologie zajmuj?ce si? sztuczn? inteligencj?. Polska musi si? w ten trend w??czy?. Dlatego te? kompetencje analityczne, które buduje zarówno NFZ, jak i Agencja Bada? Medycznych czy Cyfrowe Zdrowie, to priorytet nie tylko rz?du, lecz równie? wszystkich instytucji zajmuj?cych si? ochron? zdrowia – podkre?la dr Rados?aw Sierpi?ski, p.o. prezesa Agencji Bada? Medycznych.
Dane s? now? rop? w gospodarce przysz?o?ci – wskazuje Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) we wrze?niowym raporcie. Warto?? gospodarki opartej na danych jest w Polsce szacowana na 6,2 mld euro (1,2 proc. udzia?u w PKB), a w 2025 roku mo?e ju? wynie?? mi?dzy 7,9 a 12 mld euro. Jej liderami w Europie s? Estonia i Wielka Brytania. Na wykorzystaniu danych swoj? pot?g? zbudowa?o wiele bigtechów, ale i pa?stwa s? w?a?cicielem znacz?cych zasobów informacyjnych, które stanowi? bezcenne ?ród?o np. dla bada? naukowych. W Polsce znajduje si? ponad 700 ró?nych rejestrów, w których przechowywane s? dane administracyjne. Ich integracja i odpowiednie wykorzystanie mo?e wesprze? rozwój gospodarczy, a w?ród sektorów, które skorzystaj? na tym najbardziej, jest w?a?nie s?u?ba zdrowia.
Najbli?szy konkurs, który og?osimy w przysz?ym tygodniu, z bud?etem si?gaj?cym 200 mln z?, b?dzie dotyczy? medycyny cyfrowej i rozwi?za? telemedycznych. Te technologie optymalizuj? koszty w systemie ochrony zdrowia, m.in. podnosz?c efektywno?? pracy lekarza. Z drugiej strony umo?liwiaj? du?ej grupie pacjentów dost?p do nowych rozwi?za?. Liczymy, ?e liczba projektów w tym zakresie b?dzie naprawd? du?a – mówi dr Rados?aw Sierpi?ski. – Równolegle budujemy w ABM specjalny pion analityczny, który bazuj?c na du?ych zbiorach danych, na ?cie?kach pacjentów z systemu, u?atwi decydentom, np. na poziomie ministra zdrowia, wydawanie bardziej racjonalnych decyzji.
PIE wskazuje, ?e szersze wykorzystanie danych w ochronie zdrowia pozwoli zmniejszy? jej koszty i zracjonalizowa? wydatki. Wska?e obszary, w których mo?na wprowadzi? oszcz?dno?ci i b?dzie pomocne m.in. przy ustalaniu cen ?wiadcze? medycznych i rehabilitacyjnych. Pozwoli równie? na ocen? skuteczno?ci i jako?ci leczenia – na podstawie danych mo?liwe b?dzie np. wskazanie technologii medycznych efektywnych nie tylko klinicznie, ale te? spo?ecznie, tj. takich, które umo?liwiaj? pacjentom powrót na rynek pracy, przynosz?c potencjalny przyrost PKB.
Pierwsze rozwi?zania bazuj?ce na wykorzystaniu danych powoli pojawiaj? si? ju? zreszt? w sektorze prywatnym.
Pracujemy z wieloma start-upami, których zadaniem jest dostarczenie nowej jako?ci, zarówno dla lekarzy, jak i personelu medycznego. Przyk?adem jest system wspomagaj?cy podejmowanie decyzji medycznych, który na podstawie zebranych danych pomo?e lekarzowi sprawdzi?, czy diagnoza i podj?te przez niego decyzje by?y prawid?owe. W placówkach PZU Zdrowie mamy równie? wdro?one narz?dzia, które pozwalaj? pracownikom infolinii czy serwisów internetowych online lepiej diagnozowa? pacjentów. Rozwi?zanie „symptom checker” na podstawie objawów i algorytmów wskazuje prawdopodobne rozpoznanie chorobowe i odpowiedni? ?cie?k? dla pacjenta – mówi Pawe? ?ochowski, mened?er rozwoju us?ug medycznych w PZU Zdrowie.
Potencja? danych w ochronie zdrowia dostrzeg?a ju? te? m.in. Wielka Brytania, gdzie przez ostatnie dwa lata wdra?ano program Digital Innovation Hub. Zbudowano go na podstawie danych medycznych udost?pnionych w ramach UK Health Data Research Alliance. Za kwot? 37,5 mln funtów ma on stymulowa? now? fal? innowacji w ochronie zdrowia, m.in. we wczesnej diagnostyce chorób.
W Polsce nad wykorzystaniem ich potencja?u pracuje Rada ds. Interoperacyjno?ci, dzia?aj?ca w ramach Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Interoperacyjno?? w informatyzacji zdrowia oznacza zdolno?? ró?nych podmiotów oraz u?ywanych przez nich systemów teleinformatycznych i rejestrów m.in. do wspó?dzielenia informacji. Rada opracowywa?a rekomendacje dla wdro?enia e-skierowania i elektronicznej dokumentacji medycznej, a teraz koncentruje si? na rozwi?zaniach z zakresu telemedycyny czy sztucznej inteligencji, które b?d? wspiera?y pracowników ochrony zdrowia.
W obszarze cyfryzacji jest wiele zada? i one nie mog? by? traktowane jako rozdzielne, ale uzupe?niaj?ce si?. W tej chwili mówi si? o e-recepcie, e-skierowaniu, Internetowym Koncie Pacjenta, finalizowaniu platformy P1, ale e-rozwi?za? jest znacznie wi?cej. Przyk?adem s? systemy predykcji pogorszenia stanu zdrowia pacjenta, dzi?ki którym jeste?my w stanie z kilkugodzinnym wyprzedzeniem przewidzie?, co zdarzy si? z pacjentem, który le?y na oddziale, i odpowiednio zareagowa? – mówi Micha? K?powicz, dyrektor ds. relacji strategicznych w Philips Healthcare. – Kolejne to np. Big Data, czyli wykorzystanie du?ych zbiorów danych, które mog? wnie?? znacz?c? warto?? do zarz?dzania ochron? zdrowia na poziomie populacyjnym, jak i indywidualnym, czy w ko?cu wykorzystanie zaawansowanych systemów elektronicznego rejestru pacjenta, zawieraj?cych funkcjonalno?ci, które pozwol? m.in. na redukowanie zdarze? niepo??danych albo wespr? opiek? koordynowan? nad pacjentem.
Jak podkre?la, w Polsce proces cyfryzacji s?u?by zdrowia znacznie przyspieszy? w ostatnich latach. Wed?ug CSIOZ plany dotycz?ce rozwoju e-zdrowia w 2020 roku obejmuj? m.in. wdro?enie e-skierowania w ca?ym kraju, wymian? elektronicznej dokumentacji medycznej mi?dzy podmiotami wykonuj?cymi dzia?alno?? lecznicz? oraz rozwój Internetowego Konta Pacjenta o kolejne funkcjonalno?ci.
Barier? wci?? pozostaje jednak finansowanie. Jak wskazuje ekspert Philips Healthcare, w uj?ciu globalnym nak?ady na digitalizacj? ochrony zdrowia stanowi? 25 proc. tego, co przeznacza sektor bankowy czy handlowy na cyfryzacj? swoich us?ug. Digitalizacja ochrony zdrowia potrzebuje zatem odpowiedniej motywacji do rozwoju, a jednym z nich s? inwestycje oraz zach?ty finansowe.
Biznes ma ju? odpowiedzi na ró?nego typu zapotrzebowanie podmiotów, które s? zainteresowane budowaniem nowej, cyfrowej rzeczywisto?ci w ochronie zdrowia. Skupiamy si? na inicjatywach i rozwi?zaniach, które mog? tak? realn? warto?? systemowi przynie??. To m.in. zaawansowany elektroniczny rejestr pacjenta, , wspó?dzielone systemy wspomagaj?ce zdaln? diagnostyk? obrazow?, Big Data, czyli du?e zbiory danych zintegrowane z zaawansowan? analityk?, – wymienia Micha? K?powicz. – Biznes jest wi?c przygotowany na szeroki zakres oczekiwa? ró?nych interesariuszy ochrony zdrowia. Wa?ne jest jednak, aby digitalizowa? i wdra?a? nowe rozwi?zania w sposób przemy?lany i dobrze rozumiany przez wszystkie strony bior?ce udzia? w tym prze?omowym dla naszego zdrowia procesie.
