Europa kontynentalna stawia pierwsze kroki ku niezale?no?ci w kosmosie. Dwa niewielkie porty kosmiczne na pó?nocy Szwecji i Norwegii – Esrange i Andøya – przygotowuj? si? do wystrzelenia pierwszych satelitów orbitalnych z terytorium UE. Celem jest jedno: uniezale?nienie si? od ameryka?skich gigantów, zdominowanych przez SpaceX Elona Muska.
Polityka „America First” i trwaj?ca wojna w Ukrainie unaoczni?y europejskim decydentom skal? ryzyka zwi?zanego z brakiem w?asnych zdolno?ci startowych. Uzale?nienie od ameryka?skich systemów – zarówno technologicznie, jak i strategicznie – sta?o si? problemem, którego nie da si? d?u?ej ignorowa?.
Na razie Europa pozostaje w tyle. W 2024 roku USA przeprowadzi?y a? 154 starty rakietowe, Europa – tylko trzy. Z kolei udzia? UE w globalnych inwestycjach rz?dowych w sektor kosmiczny wyniós? zaledwie 10% z 143 mld dolarów.
Mimo tych dysproporcji Esrange i Andøya próbuj? prze?ama? impas. Esrange, zarz?dzane przez Szwedzk? Korporacj? Kosmiczn?, ma unikaln? przewag? – rozleg?y, bezludny obszar powy?ej ko?a podbiegunowego, idealny do startów i odzyskiwania cz??ci rakiet. Infrastruktura, jak linie kolejowe i lotnisko w pobliskiej Kirunie, zapewnia dobr? logistyk?.
Z kolei Andøya w Norwegii wspó?pracuje z niemieckim startupem ISAR Aerospace i ma ju? licencj? na 30 startów rocznie. Cho? pierwszy test zako?czy? si? awaryjnym l?dowaniem w morzu, zosta? uznany za sukces i katalizator dalszych inwestycji – zw?aszcza z sektora obronnego.
Oba o?rodki celuj? w segment LEO (Low Earth Orbit), gdzie do 2030 roku mo?e trafi? a? 70 tys. nowych satelitów. Problemem s? jednak ograniczenia technologiczne: brak systemów wielokrotnego u?ytku, wysokie koszty i ograniczone moce przerobowe nowej rakiety Ariane 6, która – mimo sukcesu debiutu – nie wystarczy, by zabezpieczy? europejskie potrzeby.
Czas dzia?a na niekorzy?? Europy, ale stawka jest wysoka. Je?li Esrange i Andøya zdo?aj? przeprowadzi? pierwsze komercyjne loty w ci?gu najbli?szych 12–18 miesi?cy, mog? sta? si? fundamentem przysz?ej suwerenno?ci technologicznej Unii w kosmosie.
