76% zarz?dzaj?cych w firmach na ?wiecie, którzy wzi?li udzia? w corocznym badaniu EY Global Corporate Divestment Study spodziewa si?, ?e na skutek pandemii plany dotycz?ce sprzeda?y cz??ci aktywów ich spó?ek przyspiesz?. Ponad po?owa (56% respondentów) planuje rozpocz?? nast?pn? dezinwestycj? w ci?gu dwóch lat, wykorzystuj?c mo?liwo?ci, które pojawiaj? si? na rynku M&A.
Wi?cej firm ni? kiedykolwiek w dziewi?cioletniej historii badania (78%) deklaruje, ?e ma w swoim portfolio biznesy, które kiedy? by?y dla nich krytycznie istotne, ale teraz s? one obci??eniem wymagaj?cym alokacji zasobów i kapita?u, które mog?yby by? lepiej wykorzystane gdzie indziej. To oznacza, ?e spó?ki za d?ugo trzymaj? pewne aktywa w swoich portfelach i powinny by?y pozby? si? ich ju? wcze?niej.
– Ostatnie, b?d?ce dla wielu spó?ek wyzwaniem miesi?ce zintensyfikowa?y procesy rewizyjne w zakresie prowadzonej dzia?alno?ci. Zarz?dzaj?cy przyjrzeli si? bli?ej aktywom w portfolio swoich spó?ek, a wnioski p?yn?ce z tych rewizji uwidoczni?y, i? alokacja kapita?u nie jest w ka?dym wypadku optymalna w kontek?cie bie??cej strategii spó?ki. Ponadto, wyniki naszego badania wskazuj?, i? nadal znaczna cze?? firm nie prowadzi regularnych przegl?dów portfela biznesowego lub wskazuje s?abo?ci w procesie takiego przegl?du. Alokacja kapita?u stanowi kluczowy aspekt strategicznych decyzji biznesowych, a sprawno?? i jako?? procesów w tym zakresie mo?e stanowi? kluczow? przewag? konkurencyjn? spó?ki w dynamicznie zmieniaj?cym si? otoczeniu – mówi Pawe? Bukowi?ski, Partner w Dziale Strategia i Transakcje EY, Lider Doradztwa Dezinwestycyjnego w regionie Europy ?rodkowej, Wschodniej i Po?udniowo-Wschodniej oraz Azji ?rodkowej (CESA).
Z tego, ?e dotychczasowe procesy monitorowania inwestycji i dezinwestycji zawiod?y zdaje sobie spraw? wi?kszo?? ankietowanych w badaniu EY. 63% prezesów deklaruje, ?e powinna zainicjowa? albo zwi?kszy? cz?stotliwo?? rewizji portfolio. Co jednak ciekawe, 39% zarz?dzaj?cych ma problemy ze zdefiniowaniem, które biznesy s? zwi?zane z g?ówn? dzia?alno?ci? i s? niezb?dne z punktu widzenia strategicznego firmy, a które nie. To z kolei sprawia, ?e tylko 37% badanych stara si? ??czy? decyzje dezinwestycyjne z wizj? lub misj? firmy, co sugeruje, ?e w innych przypadkach mo?e chodzi? wy??cznie o krótkoterminowe efekty.
Co wp?ywa na decyzje o dezinwestycjach?
Dla zdecydowanej wi?kszo?ci respondentów badania EY, motorem nap?dzaj?cym decyzje o dezinwestycjach s? zmiany technologiczne. W najnowszej edycji badania wskaza?o na nie 94% badanych, podczas gdy jeszcze rok temu by?o to 59%. Konieczno?? technologicznej i cyfrowej transformacji przyspieszona przez pandemi? spowodowa?a konieczno?? przesuni?cia cz??ci inwestycji w ten w?a?nie obszar, który wymaga równie? wsparcia dodatkowym kapita?em. Dwóch na trzech zarz?dzaj?cych podejmuje decyzj? o dezinwestycji w zwi?zku z nieoptymalnymi zwrotami osi?ganymi w sprzedawanej dzia?alno?ci. Natomiast niemal dla po?owy badanych (46%) kwestie ?adu ?rodowiskowego, spo?ecznego i korporacyjnego (ESG) by?y decyduj?ce przy podejmowaniu dzia?a? dezinwestycyjnych. Warto jednak mie? tu na uwadze, ?e czynnik ten odgrywa zdecydowanie wi?ksz? rol? w regionie Azji i Pacyfiku (84%) czy EMEA (47%) ni? w obu Amerykach (14%). Jest to zwi?zane przede wszystkim z ró?nymi regulacjami, w Europie, g?ównie zwi?zanymi z ograniczeniem ?ladu w?glowego firm.
– Jak pokazuj? wyniki badania oraz nasze obserwacje rynku, decyzje o dezinwestycjach podejmowane s? cz?sto oportunistycznie, w kontek?cie krótkoterminowych celów finansowych, co jak si? okazuje nie zawsze prowadzi do realizacji optymalnej warto?ci zarówno w zakresie zbywanej cz??ci biznesu, jak i warto?ci pozosta?ego biznesu. Z drugiej strony ro?nie ?wiadomo??, i? powi?zanie dezinwestycji z d?ugofalow? strategi?, jak równie? wykorzystanie procesu sprzeda?y do przedefiniowana pozosta?ej cz??? biznesu, mo?e generowa? wi?ksz? warto?? dla firmy w d?ugim okresie. Co wi?cej, dynamicznie ro?nie znaczenie agendy ESG, czyli kwestii ?rodowiskowych, odpowiedzialno?ci spo?ecznej i ?adu korporacyjnego. W pierwszych trzech miesi?cach tego roku warto?? transakcji, których dokonano ze wzgl?du na czynniki ESG by?a trzy razy wy?sza ni? w ca?ym ubieg?ym roku, co pokazuje, i? optyka strategiczna firm ulega poszerzeniu – dodaje Pawe? Bukowi?ski.
Na co firmy przeznaczaj? pieni?dze z dezinwestycji?
Firmy decyduj?ce si? na dezinwestycje, pozyskane w ten sposób ?rodki przeznaczaj? w wi?kszo?ci na zakup technologii (79%). Inwestycja w nowe produkty, rozwój dzia?alno?ci na nowych rynkach – równie? geograficznych – to z kolei motor dzia?a? dla 65% ankietowanych. Sp?ata akcjonariuszy i d?ugów w?asnych to kolejne najpopularniejsze sposoby wykorzystania kapita?ów z dezinwestycji. Jedynie 28% ankietowanych przeznacza ?rodki na now? akwizycj?.
– Dezinwestycje stwarzaj? mo?liwo?? nie tylko pozyskania kapita?u, ale przede wszystkim transformacji biznesu. Kluczowe jest jednak by by?y prowadzone zgodnie ze strategi? rozwoju. Paradoksalnie cz?sto z punktu widzenia strategii warto sprzeda? t? cz??? biznesu, która – cho? osi?ga dobre wyniki – nie jest znacz?ca z punktu widzenia kreowania d?ugoterminowej warto?ci. To wprawdzie trudna i wymagaj?ca decyzja, ale z punktu widzenia d?ugoterminowej dzia?alno?ci organizacji – konieczna. Je?li aktywa, które obecnie generuj? zwrot nie pasuj? do strategii dzia?alno?ci i rozwoju firmy, a przy tym wymagaj? kapita?u – dezinwestycja wcze?niej czy pó?niej oka?e si? konieczna. Natomiast b?dzie prawdopodobnie zdecydowanie ?atwiejsza i generuj?ca wy?sz? warto?? w przypadku dobrze zaplanowanego procesu w ramach strategii spó?ki, uwalniaj?c tym samym kapita?, który mo?na spo?ytkowa? gdzie indziej – dodaje Pawe? Bukowi?ski.
Dopasowanie odwa?nych decyzji o dezinwestycji do d?ugoterminowej strategii mo?e pomóc prezesom zwi?kszy? warto?? dla interesariuszy i na nowo zdefiniowa? pozosta?y biznes. Du?e lub bardzo z?o?one zbycie jest okazj? do ponownego zdefiniowania modelu dzia?ania pozosta?ego biznesu w momencie, gdy organizacja jest gotowa na zmian?. EY Global Corporate Divestment Study wskazuje, ?e 63% firm ma ?wiadomo??, ?e podczas ostatniej dezinwestycji nie podj??o wystarczaj?cych dzia?a? skierowanych na pozosta?y biznes.
