Wed?ug danych Ministerstwa Finansów, o ponad 14% wzros?a rdr. liczba wszcz?tych kontroli celno-skarbowych. Od stycznia do czerwca br. najwi?cej takich dzia?a? zainicjowa? UCS Warszawa, a najmniej UCS Kielce. W pierwszej po?owie br. pozytywnie zako?czy?o si? przesz?o 92% kontroli. To o ponad 3 p.p. wi?cej ni? w pocz?tkowych sze?ciu miesi?cach ub.r. Ostatnio ustalenia wynios?y prawie 4,3 mld z?, a rok wcze?niej – blisko 3 mld z?. Zdaniem cz??ci ekspertów, liczba kontroli celno-skarbowych b?dzie ros?a. Ale nie brakuje g?osów, ?e nale?y spodziewa? si? wdra?ania kolejnych narz?dzi do wykrywania nieprawid?owo?ci w czasie rzeczywistym. A to w wielu przypadkach pozwoli reagowa? w sposób mniej ofensywny.
Wi?cej kontroli
Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, w pierwszej po?owie br. zosta?o wszcz?tych 1967 kontroli celno-skarbowych. To o 14,3% wi?cej ni? w analogicznym okresie ubieg?ego roku, kiedy takich dzia?a? by?o 1721. W opinii doradcy podatkowego Ewy Flor, procent wzrostu wydaje si? znacz?cy, ale jeste?my w okresie popandemicznym. Porównujemy wi?c dane z okresu pe?nych restrykcji ze stanem wyj?cia z tzw. lockdownów. Wed?ug eksperta, wzrost nie powinien wi?c zaskakiwa?.
– Kontroli jest du?o. Moim zdaniem, nale?y domniemywa?, ?e ma to zwi?zek m.in. ze znoszeniem obostrze? i ogranicze? wynikaj?cych z pandemii. Ponadto dosz?o do znacznego zautomatyzowania procesów kontroli i wcze?niejszego wykrywania nieprawid?owo?ci. Przyczyni?y si? do tego takie rozwi?zania, jak wprowadzenie kas online, rozbudowa systemu STIR czy obowi?zek sk?adania plików JPK. Organy skarbowe reaguj? wi?c znacznie wcze?niej ni? 4 czy 5 lat, po tym jak nieprawid?owe rozliczenie faktycznie mia?o miejsce – komentuje Marek Niczyporuk, doradca podatkowy i radca prawny z Kancelarii Ars AEQUI.
Z udost?pnionych danych wynika, ?e w pierwszej po?owie br. najwi?cej kontroli celno-skarbowych zosta?o wszcz?tych przez UCS Warszawa – 253 (rok wcze?niej – 221). Dalej s? Bia?a Podlaska – 241 (294 – wówczas pierwsze miejsce w zestawieniu), Toru? – 172 (160), Pozna? – 164 (92), a tak?e Kraków – 155 (140). Na ko?cu zestawienia znajduj? si? Kielce – 37 (30), Bia?ystok – 40 (49) oraz Gorzów Wielkopolski – 58 (75). Wida? te?, ?e w 11 z 16 UCS-ach wzros?a rdr. liczba wszcz?tych kontroli. Najmocniej zwi?kszy?a si? w Szczecinie – 134,5% (I po?. 2021 – 58, I po?. 2022 – 136), Katowicach – 80,7% (z 57 na 103) i Poznaniu – 78,3% (z 92 na 164). Natomiast najwi?kszy spadek odnotowano w Gorzowie Wielkopolskim – o 22,7% (I po?. ub.r. – 75, I po?. br. – 58).
– W Szczecinie nast?pi? najwi?kszy rdr. wzrost procentowy. Jednak trzeba zaznaczy?, ?e mówimy o 136 wszcz?tych kontrolach celno-skarbowych, a przedsi?biorców i instytucji zarejestrowanych w CEIDG dzia?a prawie 63 tys. To oznacza, ?e podejmowane dzia?ania dotycz? znikomej cz??ci podmiotów. W mojej ocenie, liczba kontroli nie powinna by? niepokoj?ca – dodaje Ewa Flor.
Skuteczno?? dzia?a?
Ponadto z przekazanych danych wynika, ?e od stycznia do czerwca br. zosta?y zako?czone 1953 kontrole celno-skarbowe, z czego pozytywnych by?o 1802 (92,3%). Natomiast patrz?c na zestawienie obejmuj?ce pierwsz? po?ow? ubieg?ego roku, widzimy odpowiednio 1359 i 1210 (89%).
– Wzrost skuteczno?ci kontroli celno-skarbowych jest w ogólnym rozrachunku bardzo dobrym zjawiskiem. Coraz lepsze typowanie podmiotów do takich dzia?a? sprawia, ?e uczciwe organizacje nie maj? czego si? obawia?, poniewa? ok. 93% takich kontroli wskazuje na nieprawid?owo?ci. Sytuacja, kiedy skuteczno?? jest na wysokim poziomie, mo?e by? buduj?ca dla firm i instytucji, które nie ?ami? prawa. One nie b?d? ?y?y w strachu, co tak?e ma znacz?cy wp?yw na ca?y rynek. Ale to niestety bardziej ?yczenie ni? rzeczywisto?? – stwierdza Ewa Flor.
Na podane wska?niki nale?y spojrze? bardzo ostro?nie, o czym przekonuje Marek Niczyporuk. Jak podkre?la ekspert, podatnicy maj? bowiem mo?liwo?? odwo?ywania si? oraz sk?adania skarg do s?dów administracyjnych. Tam statystyka dla skarbówki z pewno?ci? nie wygl?da ju? tak dobrze. Nie wiemy te?, jak b?dzie wygl?da?a skuteczno?? dzia?a? egzekucyjnych. Ale typowanie podmiotów do kontroli ma tu kluczowe znaczenie.
– Z do?wiadczenia wiemy, ?e urz?dy skarbowe podchodz? do sprawy systemowo. Kontroluj? np. dan? bran?? pod k?tem wcze?niej wykrytych nieprawid?owo?ci. Przyk?adem mog? by? firmy transportowe w zakresie stawek VAT – dodaje Ewa Flor.
Gra o miliardy
Wed?ug udost?pnionych danych, w pierwszym pó?roczu br. ustalenia wynios?y 4,297 mld z?. To o 44,2% wi?cej ni? w analogicznym okresie ubieg?ego roku, kiedy mowa by?a o 2,980 mld z?. W tym roku najwi?ksze ustalenia zosta?y stwierdzone przez UCS Warszawa – 1,104 mld z? (25,7% ogó?u). Natomiast w analizach obejmuj?cych I po?ow? ub.r. widzimy 567,4 mln z? (19%).
– UCS-y kontroluj? g?ównie przedsi?biorców. Najwi?ksze zaleg?o?ci s? wi?c w regionach, w których liczba firm jest najwy?sza. Natomiast poziom ustale? zaleg?o?ci na poziomie UCS jeszcze niewiele oznacza z punktu widzenia bud?etu pa?stwa. Podatnicy mog? odwo?a? si? od decyzji. Ponadto niebagatelne znaczenie ma równie? poziom skuteczno?ci egzekucji nale?no?ci podatkowych przez organy skarbowe. W poprzednich latach nie by? on z pewno?ci? zadowalaj?cy – analizuje mec. Marek Niczyporuk.
Jak prognozuje Ewa Flor, jest niemal pewne, ?e liczba kontroli celno-skarbowych b?dzie ros?a. Urz?dnicy postaraj? si? o to, aby wp?ywy do bud?etu by?y coraz wi?ksze. Ekspert zwraca te? uwag? na coraz s?absz? koniunktur?, co ma zwi?zek z inflacj?, wojn? w Ukrainie i kryzysem energetycznym. W efekcie u niektórych przedsi?biorców b?dzie wyst?powa? pokusa, aby zap?aci? mniej podatków. To mo?e oznacza? ?amanie obowi?zuj?cych przepisów.
– W kolejnych miesi?cach i latach nale?y spodziewa? si? zmian legislacyjnych zmierzaj?cych do usprawnienia wykrywania nieprawid?owo?ci w czasie jak najbardziej rzeczywistym. Mam na my?li np. faktury online czy wi?cej struktur JPK, które b?dzie trzeba przesy?a? do organów skarbowych. To nie musi si? przek?ada? na wi?ksz? liczb? kontroli. Narz?dzia te w wielu przypadkach pozwol? zareagowa? w sposób mniej ofensywny, np. poprzez skorzystanie z czynno?ci sprawdzaj?cych. Powstaje pytanie, czy organy skarbowe b?d? zainteresowane partnersk? wspó?prac? z podatnikami, którzy mog? pope?nia? b??dy niemaj?ce znamion przest?pstwa – podsumowuje ekspert z Kancelarii Ars AEQUI.
?ród?o: MondayNews
