Rok 2020 b?dziemy d?ugo wspomina? zw?aszcza w kontek?cie wybuchu epidemii COVID-19, której skutki w wielu wymiarach odczu? – i nadal odczuwa – ca?y ?wiat. To czas, który sprzyja refleksji, podsumowaniom, wnioskom i prognozom. Z tej okazji wyk?adowcy i eksperci Szko?y Biznesu Politechniki Warszawskiej oceniaj? mijaj?cy rok i prognozuj?, co mo?e sta? si? w przysz?ym, na trzech p?aszczyznach – gospodarczej, technologicznej i spo?ecznej.
Gospodarka
Odbudowa poziomu produkcji zajmie 2-3 lata
Najwi?ksze zaskoczenie w 2020 roku stanowi? nie tyle sam wybuch pandemii, co raczej skala zak?óce? w gospodarce i podj?tych przez rz?dy dzia?a?. Szybko podj?to dzia?ania ograniczaj?ce rozprzestrzenianie si? zarazy, g?ównie po to by kupi? czas niezb?dny dla przygotowania s?u?by zdrowia i opracowania szczepionki. Ale to mia?o bezpo?redni efekt gospodarczy, bo prowadzi?o do 10-20% spadku PKB w kwartale obj?tym lockdownem. Je?li nie mia?o doj?? do prawdziwej katastrofy, rz?dy musia?y wesprze? gospodark?. A to pozwoli?o na unikni?cie gwa?townego wzrostu bezrobocia i masowych bankructw firm, ale za cen? gigantycznego wzrostu zad?u?enia pa?stw.
Na krótk? met? najwi?ksze wyzwanie dla biznesu stanowi?a oczywi?cie ochrona firm przed bankructwem, z wykorzystaniem wsparcia ze strony pa?stwa. W nieco d?u?szym okresie chodzi?o o do?? trwa?e dostosowanie do sytuacji, co niestety wi??e si? z redukcj? zatrudnienia. Najwa?niejsze s? jednak zmiany d?ugookresowe. Kryzys i towarzysz?ca mu recesja mog? mie? kszta?t litery „K” – najpierw silny spadek produkcji, a potem odbicie i rozwój w tych firmach, które b?d? umia?y aktywnie w??czy? si? do IV Rewolucji Przemys?owej. I regres w tych, które nie b?d? umia?y.
Co przyniesie 2021 rok dla biznesu? Ten mijaj?cy jest oczywi?cie dla ?wiatowej gospodarki stracony, ze spadkiem PKB o ok. 5%, a w krajach rozwini?tych bli?ej 10%. W przysz?ym roku powinno ju? by? lepiej, by? mo?e od po?owy roku powróci wzrost, ale odbudowa poziomu produkcji zajmie co najmniej 2-3 lata. Co b?dzie dalej, zobaczymy.
Prof. Witold Or?owski
profesor nauk ekonomicznych, nauczyciel akademicki,
wyk?adowca w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej
Technologie
W obliczu stresu stali?my si? elastyczni
W okresie pandemii mocno zyska?y firmy, które zajmuj? si? zapewnianiem transferu danych, ale i dostawcy narz?dzi, s?u??cych do organizowania pracy i komunikacji zdalnej. Bez w?tpienia zyska?y tak?e serwisy streamingowe i dostawcy us?ug e-learningowych. Wyt?umaczenie jest proste – zostali?my w domach, gdzie potrzebujemy rozrywki (filmy, gry), za? wymóg pracy i edukacji zdalnej przyczyni? si? do zwi?kszenia zapotrzebowania na transmisj? danych. Ta stresuj?ca sytuacja objawi?a te? elastyczno??, której do tej pory nie byli?my ?wiadomi: opanowali?my konieczne do pracy i nauki umiej?tno?ci w ci?gu kilkunastu tygodni.
Ca?y stres zwi?zany z lockdownem i pandemi? przyczyni? si? te? do rozwoju sztucznej inteligencji, na przyk?ad w obszarze farmakologii. Pozytywnym zaskoczeniem – cho? zaznaczam, ?e patrz? z perspektywy klienta – jest te? dla mnie e-commerce, który bardzo szybko i dobrze dostosowa? si? do nowych realiów. W czasach, w których wiele ?a?cuchów dostaw uleg?o przerwaniu i powinni?my spodziewa? si? opó?nie?, okaza?o si? jednak, ?e zakupy w internecie mog? by? efektywne, sprawne i bezproblemowe i jeszcze szybsze.
W 2021 te? b?dziemy w stanie ?y?, pracowa? i uczy? si? online, ale powinni?my by? ?wiadomi ryzyka z tym zwi?zanego: nadmierna konsumpcja tre?ci mo?e prowadzi? do cyfrowego uzale?nienia, a g??boka immersja w ?wiecie technologicznym – sprzyja? przeci??eniu informacyjnemu. Ponadto wi?ksza aktywno?? w internecie pozostawia za u?ytkownikami cyfrowy ?lad. Jest to z jednej strony komfortowe (systemy rekomendacyjne proponuj?ce nam nowe produkty b?d? robi? to jeszcze lepiej), ale z drugiej mo?e by? zagro?enie (generowanie nowych potrzeb, którym trudno nam si? b?dzie oprze?).
Dr hab. Andrzej Wodecki
opiekun merytoryczny programu MBA Digital Transformation
oraz kursu Sztuczna Inteligencja w Biznesie
w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej
Spo?ecze?stwo
W 2021 roku b?dziemy potrzebowa? refleksji, pokory i równowagi
U pod?o?a wielu kryzysów le?y zawsze nierównowaga. Przy g??bokich kryzysach czy przy katastrofach staje si? ona totalna. Powinni?my d??y? do jej przywrócenia, a do tego potrzebna jest refleksja, a nie bezkrytyczna wiara, ?e wszystko samoistnie wróci do normy. Spójrzmy na recesj? w 2008 roku: ufno?? w mityczn? niewidzialn? r?k? rynku oraz fascynacja gwa?townymi wzrostami gospodarczymi na d?ugo wykszta?ci?a w spo?ecze?stwie poczucie omnipotencji i nieracjonalnego przekonania o tym, ?e ka?d? zak?ócon? równowag? jest w stanie odzyska?. Pandemia zdemaskowa?a ten mit. Moment, w którym powinni?my si? zatrzyma?, urealni? i ujarzmi? wszystkie nasze narcystyczne przekonanie o tym, ?e jeste?my wszechmocni i poradzimy sobie ze wszystkim, nast?pi? w?a?nie w 2020 roku. ?wiat przy ca?ym swoim post?pie w dziedzinach biochemii, medycyny, technologii czy analityki okaza? si? zaskoczony i chwilowo bezradny wobec „nowej d?umy”. Spo?ecze?stwo powinno u?wiadomi? sobie, ?e s? takie wyzwania, którym mo?emy sprosta?, ale i takie, z którymi nie damy sobie rady, bo nie wiemy o nich jeszcze wszystkiego.
Je?li wi?c chcemy si? rozwija?, to tylko w sposób zrównowa?ony, a na zjawiska nieprzewidziane reagowa? z pe?n? pokor?. W 2021 roku i kolejnych latach b?dziemy wi?c potrzebowali tej pokory i równowagi w ka?dym aspekcie: spo?ecznym, naukowym, ekonomicznym, a nawet duchowym. Wierz?, ?e ju? jutro lub pojutrze ?wiat b?dzie gotów na tak? refleksj?.
Prof. Jacek Santorski
psycholog spo?eczny i biznesu dyrektor programowy
Akademii Psychologii Przywództwa
w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej
