Ju? co trzecia spó?ka notowana na warszawskiej gie?dzie to firma rodzinna.
Inwestorzy je lubi?, bo dawa?y im w pandemii wy?sz? rentowno?? i mniejsz? zmienno?? kursów. Wyzwaniem b?dzie jednak zmiana pokoleniowa w?a?cicieli tych spó?ek – wynika z raportu Grant Thornton przygotowanego pod patronatem Gie?dy Papierów Warto?ciowych w Warszawie (GPW).
Przez ostatnie dekady systematycznie ro?nie znaczenie firm rodzinnych w polskiej gospodarce. Ju? dawno przesta?y by? one dla najwi?kszych mi?dzynarodowych podmiotów obecnych na polskim rynku jedynie drobnym lokalnym biznesem, z niewielkimi udzia?ami w rynku, a sta?y si? dla nich siln? konkurencj?. Nic wi?c dziwnego, ?e polski prywatny, rodzinny biznes jest w coraz wi?kszym stopniu obecny na polskim rynku kapita?owym.
Jak pokazuje raport firmy audytorsko-doradczej Grant Thornton „Firmy Rodzinne na GPW”, na G?ównym Rynku GPW notowanych jest obecnie 139 spó?ek rodzinnych, czyli 32 proc. wszystkich podmiotów tego parkietu. Tylko w latach 2011-2020 na GPW zadebiutowa?y 64 spó?ki definiowane na potrzeby raportu jako rodzinne. Najwi?cej firm rodzinnych na GPW ma swoje siedziby w województwie mazowieckim (41), dolno?l?skim (17) i wielkopolskim (15).
– W zarz?dzaniu firmami rodzinnymi dostrzec mo?na perspektyw? d?ugoterminow?. Dzi?ki temu lepiej ni? inne spó?ki radz? sobie one w okresach rynkowych turbulencji. Mo?e to równie? wynika? z wi?kszej sk?onno?ci do kumulowania i reinwestowania kapita?u, co wi??e si? z mniejsz? sk?onno?ci? do wyp?aty dywidendy dla inwestorów. Spó?ki rodzinne powinny by? zatem atrakcyjn? alternatyw? dla inwestorów poszukuj?cych bezpiecznych d?ugoterminowych inwestycji – komentuje Dariusz Bednarski, wiceprezes Grant Thornton, partner zarz?dzaj?cy Departamentem Doradztwa.
Cho? dla firm o charakterze rodzinnym wa?niejszym celem ni? bie??cy wynik finansowy jest d?ugoterminowy, bezpieczny rozwój, to przedsi?biorstwa te w wielu przypadkach – zw?aszcza w okresach rynkowych zawirowa? jak pandemia – wykazuj? wy?sz? rentowno?? ni? spó?ki nierodzinne. Rentowno?? EBITDA w ostatnich zaraportowanych 12 miesi?cach (IVQ’19-IIIQ’20) dla spó?ek rodzinnych wynosi?a 12,3%, tymczasem dla pozosta?ych 10,8%. Zysk netto w tym okresie wyniós? w spó?kach rodzinnych 2,7%, a dla pozosta?ych spó?ek odnotowano strat? na poziomie 1,5%. Jeszcze wi?ksze ró?nice wida? na rentowno?ci kapita?u w?asnego (ROE), który wyniós? odpowiednio 5,1% i -2,2%.
O tym, ?e inwestorzy du?ym zaufaniem, zw?aszcza w trudnych czasach, np. pandemii, obdarzaj? spó?ki zarz?dzane przez prywatnych w?a?cicieli, ?wiadczy te? opracowany przez Grant Thornton indeks GT Rodzinne, obrazuj?cy zachowanie akcji 20 najwi?kszych spó?ek rodzinnych na GPW, wed?ug metodologii analogicznej do tworzenia indeksu WIG20. W okresie stycze? 2015 – luty 2021 indeks GT Rodzinne wzrós? o oko?o 40%, natomiast spó?ki z WIG20 straci?y w tym samym okresie na warto?ci oko?o 16%. Ciekawa jest równie? analiza kszta?towania si? stopy zwrotu w pandemicznym okresie luty 2020 r. – luty 2021 r. Spó?ki z GT Rodzinne zyska?y 57%, a WIG20 straci? 5%.
– Biznesy rodzinne odpowiadaj? za oko?o 2/3 polskiego PKB, stymuluj?c wzrost gospodarczy i wzmacniaj?c krajow? przedsi?biorczo??. W najnowszym indeksie Niemieckiej Fundacji Firm Rodzinnych Polska plasuje si? na 12. miejscu w?ród 21 analizowanych krajów pod wzgl?dem warunków prowadzenia dzia?alno?ci gospodarczej, wyprzedzaj?c takie pa?stwa, jak Belgia, Niemcy czy Japonia – zaznacza Marek Dietl, prezes zarz?du Gie?dy Papierów Warto?ciowych w Warszawie. – Polscy przedsi?biorcy s? emocjonalnie zwi?zani ze swoimi biznesami, które tworzyli od podstaw przez 30 lat wolnej gospodarki. Miedzy innymi dlatego biznesy rodzinne coraz ch?tniej wybieraj? drog? przez gie?d?, która umo?liwia pozyskiwanie kapita?u na rozwój przy jednoczesnym zachowaniu kontroli w?a?cicielskiej – dodaje.
Niepokoj?cy dla inwestorów mo?e by? natomiast fakt, ?e w?ród notowanych na GPW firm rodzinnych nadal niewiele jest takich, które maj? uporz?dkowan? kwesti? sukcesji pokoleniowej. Wida? to na przyk?ad po akcjonariacie analizowanych przedsi?biorstw. Cho? wielu twórców i g?ównych akcjonariuszy spó?ek rodzinnych zbli?a si? obecnie do wieku emerytalnego i z problemem sukcesji wkrótce b?d? musieli si? zmierzy?, to tylko w przypadku 17 proc. tych spó?ek akcje s? ju? w r?kach przynajmniej jednego sukcesora.
Sukcesorzy relatywnie rzadko s? te? obecni w najwa?niejszych organach spó?ek. Obecnie jedynie w co szóstej (16%) spó?ce rodzinnej przedstawiciel pokolenia sukcesorów zasiada w zarz?dzie, a w co pi?tej (22%) w radzie nadzorczej. Tymczasem a? po?owa firm w zarz?dach i radach nadzorczych jako jedynego przedstawiciela rodziny posiada nestora (odpowiednio 55% i 48%).
