W polskich social mediach mamy do czynienia z ogromnym problemem scamu i kryptoreklamy w dzia?aniach promocyjnych influencerów. Dzia?alno?ci twórców coraz mocniej przygl?da si? UOKiK, który wszcz?? ju? pierwsze post?powania wobec paru internetowych gwiazd. Do tej pory praktyki wyznacza? rynek, a nie jasne zasady. Nieznajomo?? przepisów przestaje by? jednak wymówk?, bo w?a?nie powsta? pierwszy Kodeks Dobrych Praktyk Dla Influencerów, który jasno wyznacza normy dzia?alno?ci reklamowej w social mediach.
Wspó?praca reklamowa influencerów z markami sta?a si? popularnym sposobem promocji produktów i us?ug. Dzi?ki internetowym gwiazdom firmy zyska?y nowy kana? i sposób dotarcia do potencjalnych klientów. Jednak nie zawsze taka wspó?praca odbywa si? zgodnie z obowi?zuj?cymi przepisami, naruszaj?c prawa konsumenta.
Kryptoreklama na celowniku UOKiK
Granica mi?dzy promocj? a obiektywn? opini? na temat produktu w przypadku dzia?alno?ci influencerów cz?sto jest trudna do wychwycenia, co stwarza ryzyko, ?e odbiorcy mog? je ze sob? myli?. W?a?nie dlatego aktywno?ci influencerów coraz mocniej przygl?da si? UOKiK. Instytucja ju? podj??a kroki prawne wobec najwi?kszych internetowych gwiazd i wskaza?a na niew?a?ciwe praktyki, jakie maj? miejsce na rynku – jak np. niedostateczne informowanie o tym, ?e post jest p?atn? promocj? czy ukrywanie tego faktu przed odbiorcami. Mo?na si? spodziewa?, ?e to pocz?tek zmian w mediach spo?eczno?ciowych w Polsce i zapowied? coraz skrupulatniejszego egzekwowania przepisów. O tych regulacjach cz?sto nie wiedz? lub nie zdaj? sobie sprawy sami twórcy, co jest jednym z g?ównych powodów niew?a?ciwego informowania o wspó?pracy z firmami i promocji produktów. W lepszym poznaniu i zrozumieniu regulacji pomóc ma Kodeks Dobrych Praktyk Dla Influencerów, przygotowany przez specjalistów z kancelarii LAWMORE.
Nieznajomo?? prawa szkodzi
Do tej pory na polskim rynku social mediów brakowa?o ?ród?a informacji o w?a?ciwych standardach oznaczania p?atnej wspó?pracy przez twórców i zasadach, którymi powinni si? kierowa? we wspó?pracy z firmami czy agencjami. Influencerzy kierowali si? tym, co robi reszta rynku, powielaj?c cz?sto niew?a?ciwe praktyki. Kodeks Dobrych Praktyk ma to zmieni?.
– Nie da si? zaprzeczy?, ?e twórcy internetowi maj? ogromny wp?yw na trendy i wybory ?ledz?cych ich konsumentów. Odbiorcy darz? ich zaufaniem i czasem bezkrytycznie podchodz? do prezentowanych przez influencera tre?ci. To rodzi du?? odpowiedzialno??, nie tylko wizerunkow?, ale i prawn?. Dost?pno?? ?róde? informacji, takich jak Kodeks Dobrych Praktyk Dla Influencerów powoduje, ?e t?umaczenie si? brakiem wiedzy czy ?wiadomo?ci, ?e dane dzia?ania naruszaj? przepisy staje si? ju? ma?o wiarygodne i mam nadziej?, ?e doprowadzi do wykszta?cenia si? zdrowych, powszechnych i przede wszystkim zgodnych z prawem standardów w promowaniu produktów na social mediach – mówi Bart?omiej Serafinowicz, adwokat z LAWMORE.
Mity i fakty na temat promocji w social mediach
Kodeks Dobrych Praktyk Dla Influencerów rozprawia si? z wieloma mitami na temat odpowiedzialno?ci twórców za przekaz reklamowy. Jednym z nich jest twierdzenie, ?e barter to nie reklama. Tymczasem z Kodeksu dowiemy si?, ?e darmowe produkty czy us?ugi to forma zap?aty, maj? one bowiem realn? warto??. Barter oznacza wi?c p?atn? wspó?prac?. Innym cz?sto rozpowszechnianym b??dem jest twierdzenie, ?e aby odpowiada? prawnie za dzia?ania reklamowe w social mediach trzeba by? przedsi?biorc?. Tymczasem, niezale?nie od liczby followersów, gdy dzia?alno??influencera jest zorganizowana, zarobkowa i wykonywana w sposób ci?g?y, to jest on odpowiedzialny tak samo jak przedsi?biorca. Nie jest te? dopuszczalne t?umaczenie promowania scamu i ?wiadomego wprowadzania w b??d konsumentów formatem, w jakim operuj? dane social media. Zadaniem influencera jest dostosowanie przekazu reklamowego do no?nika i jego mo?liwo?ci, w tym wypadku do kana?ów, na których umieszcza swoje tre?ci, zwracaj? uwag? autorzy Kodeksu.
Nie wszystkie przepisy s? jednak tak oczywiste. Niewielu twórców zdaje sobie spraw?, ?e prawo dotycz?ce reklamy nak?ada na nich chocia?by obowi?zek bycia eko. Influencer nie powinien propagowa? modelu konsumpcji sprzecznego z zasadami ochrony ?rodowiska i zrównowa?onego rozwoju, w szczególno?ci za? nie powinien wykorzystywa? obrazu dzikiej przyrody do promowania produktów i us?ug negatywnie wp?ywaj?cych na ?rodowisko przyrodnicze. I to wymóg ustawowy, nie za? „tylko” dobra praktyka.
Innym ciekawym przyk?adem s? konkursy. Mog? by? one bowiem nimi tylko z nazwy. Czasami wystarczy tylko element losowo?ci dotycz?cy np. obdarowanych, aby prawnie kwalifikowa? si? jako gra hazardowa.
Nie wystarcz? dobre ch?ci
Nie wszystkie starania influencerów, aby spe?ni? wymogi prawne, mog? by? te? wystarczaj?ce. Doskona?ym przyk?adem s? oznaczenia tre?ci promocyjnych czy sponsorowanych. Hasztagi z nazw? marki, podzi?kowaniami dla danej firmy, czy okre?leniem „Ad”, „partnerstwo” „collab”, nie s? dostateczne. Ale to nie wszystko. Jak zwracaj? uwag? eksperci LAWMORE, liczy si? tak?e to, gdzie znajdzie si? dany hashtag czy wskazanie na wspó?prac?. Wytycznych nie b?dzie spe?nia? post, gdzie oznaczenie znajdzie si? w?ród du?ego grona innych wskaza? – np. gdy hashtag #reklama zostanie schowany w?ród dziesi?tek innych hastagów. Jak zauwa?a Aleksandra Maciejewicz, prawniczka LAWMORE specjalizuj?ca si? w prawie reklamy, influencer musi tu wzi?? pod uwag? natur? social mediów.
– Zazwyczaj tre?ci ogl?dane na kana?ach mediów spo?eczno?ciowych s? odbierane na ma?ych ekranach, cz?sto w po?piechu lub przy nieuwa?nym scrollowaniu. Umieszczenie oznaczenia o reklamie na ko?cu bardzo d?ugiego wpisu i w dodatku jeszcze po serii podzi?kowa? za subskrypcje i komentarze, równie? mo?e by? niewystarczaj?ce. Takich niuansów jest wiele. Dlatego tym bardziej potrzebne s? jasne zasady i opracowania, takie jak Kodeks Dobrych Praktyk, które pozwol? influencerom ?atwiej dostosowa? swoje dzia?ania do obowi?zuj?cych norm prawnych. Dzi?ki ich upowszechnieniu zyskaj? te? sami influencerzy. Nie tylko nie b?d? musieli obawia? si? kar, ale i zyskaj? na wiarygodno?ci u swoich odbiorców – wskazuje ekspertka.
Kodeks Dobrych Praktyk Dla Influencerów jest dost?pny pod adresem
