Europa stan??a dzi? przed strategicznym geopolitycznym wyborem orientacji technologicznej. Pierwszym wielkim krokiem w tym zakresie b?dzie budowa sieci 5G – pisz? ekspertki Instytutu Ko?ciuszki w najnowszym briefie programowym, pt. „Przysz?o?? 5G czyli Quo Vadis, Europo?”. Kierunek, w którym pod??y Unia Europejska jest tym bardziej istotny, gdy? rozwój sieci 5G ma zdefiniowa? jej pozycj? gospodarcz? w ?wiecie na kolejne lata.
Budowa sieci 5G rozgrzewa emocje niemal?e na ca?ym ?wiecie. Od kilku miesi?cy obserwujemy konflikt na linii Chiny – USA, którego konsekwencje ju? dzi? odczuwane s? tak?e w Europie. Celem Stanów Zjednoczonych jest zapobie?enie dalszej ekspansji technologicznej Chin oraz niedopuszczenie firmy Huawei do osi?gni?cia pozycji dominuj?cej w kwestii budowy sieci pi?tej generacji. USA „naciskaj?” wi?c swoich sojuszników do poparcia polityki prowadzonej przez prezydenta Donalda Trumpa, a co za tym idzie, zamkni?cia swoich rynków na produkty chi?skiego producenta. Wed?ug Stanów Zjednoczonych, budowa sieci 5G przez chi?skich partnerów to zagro?enie dla bezpiecze?stwa narodowego i kluczowych obszarów funkcjonowania pa?stwa, a tak?e funkcjonowania ameryka?skich sojuszy mi?dzynarodowych. Argumentem wysuwanym przez Amerykanów ma by? potencjalne szpiegostwo na rzecz Chi?skiej Republiki Ludowej. Firmy z Pa?stwa ?rodka natomiast odpieraj? zarzuty i deklaruj? ch?? transparentnej wspó?pracy.
5G a strategiczna autonomia
W kontek?cie 5G, ale tak?e innych prze?omowych technologii cyfrowych, celem UE powinno by? rozwini?cie strategicznej autonomii, czyli mo?liwo?ci realizowania swoich celów, g?ównie w oparciu o w?asne si?y. Bowiem, jak argumentuj? ekspertki, stawk? w tej w rozgrywce jest zachowanie podmiotowo?ci w globalnej grze. Koncepcja strategicznej autonomii zosta?a zdefiniowana m.in. przez Paula Timmersa, pracownika naukowego Uniwersytetu Oksfordzkiego jako zdolno?? i mo?liwo?? do decydowania i dzia?ania w odniesieniu do istotnych aspektów dotycz?cych d?ugoterminowej przysz?o?ci gospodarki, spo?ecze?stwa i instytucji. Aby zapewni? odpowiedni rozwój technologiczny, wysok? pozycj? Europy w globalnym ?a?cuchu dostaw, a tak?e bezpiecze?stwo narodowe, pa?stwa europejskie powinny postawi? na w?asne zasoby technologiczne, a tak?e nie kreowa? i nie pog??bia? zale?no?ci, które wystawi? sie? 5G na zagro?enia bezpiecze?stwa ze strony krajów trzecich. Europa musi wzmacnia? swój potencja? tam, gdzie to mo?liwe oraz wspó?prac? z krajami sojuszu transatlantyckiego oraz tymi zaliczanymi do grupy „podobnie my?l?cych” w tym m.in. Japoni? czy Kore? Po?udniow?. Dodatkowo, w kontek?cie korzystania z rozwi?za? zewn?trznych dostawców, pa?stwa powinny mie? zdolno?ci do tego, aby weryfikowa? i kontrolowa? te rozwi?zania.
5G narz?dziem soft i hard power
Autorki dokumentu – Izabela Albrycht, Prezes Instytutu Ko?ciuszki oraz dr Joanna ?wi?tkowska, Dyrektor Programowa CYBERSEC zauwa?aj?, ?e zaawansowane technologie, w tym sie? 5G, zaczynaj? odgrywa? kluczow? rol? w projekcji soft i hard power. To w?a?nie wokó? 5G jako mi?kkiej si?y toczy si? obecna medialna ods?ona sporu na linii USA – Chiny. Jednak?e, w rzeczywisto?ci chodzi równie? o to, ?e sie? 5G ma potencja? stania si? w przysz?o?ci narz?dziem hard power z uwagi na swoje potencjalne militarne zastosowanie. Polega? b?dzie na niej strategiczna ??czno?? i komunikacja, ?wiadomo?? sytuacyjna na polu bitwy, a tak?e autonomiczny sprz?t wojskowy (np. drony), nowoczesna infrastruktura wojskowa (np. inteligentne bazy i posterunki), czy te? inteligentne urz?dzenia, w które wyposa?eni s? ?o?nierze. W zwi?zku z tym, mo?liwe b?dzie równie? wykorzystanie urz?dze? cywilnych pod??czonych do sieci 5G do celów militarnych. Bior?c pod uwag? fakt, ?e wojsko jest u?ytkownikiem infrastruktury cywilnej, wa?ne jest zabezpieczenie tych aktywów przed atakami zewn?trznymi i zak?óceniami wewn?trznymi. Natomiast w przypadku potencjalnego konfliktu, istnieje prawdopodobie?stwo oraz techniczna mo?liwo?? powa?nego zak?ócenia funkcjonowania sieci 5G.
Jaki wybór ma Europa?
Pomimo, ?e debata wokó? budowy 5G koncertuje si? na dylemacie czy pod??a? w tym kontek?cie za Waszyngtonem czy za Pekinem, to w Europie musimy przede wszystkim pami?ta? o tym, ?e istniej? rodzimi dostawcy technologii 5G. Jest wiele przyk?adów globalnego zasi?gu i udanych pilota?owych wdro?e? technologii 5G realizowanych przez europejskie firmy, które podobnie jak chi?ska, rozwin??y kompleksowe rozwi?zania w ramach rozwoju sieci 5G (end-to-end solutions). Europa mo?e zbudowa? mark? 5G Made by EU, a dodatkow? przewag? konkurencyjn? europejskich firm wydaj? si? by? rezultaty oceny jako?ci produktów oferowanych przez wiod?cych dostawców ze starego kontynentu. Zatem wbrew panuj?cemu powszechnie przekonaniu, sytuacja Europy w wy?cigu o 5G nie jest z?a, wymaga dalszych dzia?a?, ale nie skazuje nas od razu na pozycj? „przegranego”.
Jednocze?nie na ?wiecie toczy si? dyskusja na temat modelu budowy sieci pi?tej generacji. Jedn? z koncepcji rozwa?anej w Polsce jest stworzenie wspólnej infrastruktury przez podmiot publiczno-prywatny w formie spó?ki celowej, do której zaproszeni byliby wszyscy komercyjni operatorzy mobilni w kraju. Taki model niesie za sob? wiele korzy?ci, takich jak wi?kszy poziom bezpiecze?stwa, pokrycie bia?ych plam telekomunikacyjnych, znacz?c? redukcj? kosztów budowy oraz utrzymania sieci, zmniejszenie promieniowania elektromagnetycznego czy zapewnienie pa?stwu ogólnokrajowego Bezprzewodowego Systemu ??czno?ci Specjalnej dla s?u?b mundurowych, ratunkowych oraz infrastruktury krytycznej.
Alternatyw? wybór „europejski”
Obecnie do Komisji Europejskiej sp?ywaj? analizy pa?stw cz?onkowskich dotycz?ce bezpiecze?stwa sieci telekomunikacyjnych. Nast?pnym krokiem b?dzie próba wypracowania wspólnego stanowiska Europy w temacie przysz?ego wdro?enia sieci 5G, co równie? b?dzie omawiane podczas V Europejskiego Forum Cyberbezpiecze?stwa CYBERSEC, które odb?dzie si? w dniach 29-30 pa?dziernika br. w Katowicach.
Bior?c pod uwag? powy?sze aspekty, Instytut Ko?ciuszki w najnowszym briefie programowym zaleca pa?stwom europejskim kierowanie si? celami strategicznej autonomii przy podejmowaniu dalszych decyzji dot. sieci 5G. Niezb?dne jest równie? stworzenie warunków do jak najszybszego nadrobienia zaleg?o?ci w zakresie budowy europejskiej autonomii w ramach rozwoju sieci 5G.
Europa powinna zawalczy? w telekomunikacyjnym wy?cigu pi?tej generacji z wielu powodów. Przede wszystkim po to, aby samodzielnie zadecydowa? o budowie swojego bezpiecznego fundamentu cyfrowego, oraz po to, aby w przysz?o?ci sta? si? równorz?dnym partnerem dla USA i ChRL, w ramach coraz bardziej zaawansowanego rozwoju technologicznego – czytamy w dokumencie programowym Instytutu Ko?ciuszki. W przeciwnym razie mo?e zosta? jedynie biernym odbiorc? innowacji tworzonych przez innych (syndrom spó?nionego przybysza) albo z infrastruktur? przemys?ow? i cyfrow? podatn? na ingerencj? ze strony krajów, które postrzegane s? jako te nieprzestrzegaj?ce zasad odpowiedzialnego zachowania w cyberprzestrzeni – konkluduj? autorki dokumentu.
