Wed?ug naukowców, nawet jak ju? uporamy si? z COVID-19, za jaki? czas czeka nas kolejna pandemia. Po prostu co jaki? czas pojawia si? szczep wirusa, który w krótkim czasie atakuje wielu ludzi. Tak by?o z hiszpank?, SARS, MERS i tak jest teraz. Jakie dzia?ania mo?emy podj??, ?eby z pandemi? walczy? i jednocze?nie przygotowa? si? na kolejne?
Z pomoc? mog? przyj?? zdj?cia z satelitów kr???cych wokó? Ziemi. Istnieje wiele danych i wska?ników, które satelity mog? rejestrowa?, a które mog? by? bardzo pomocne w monitorowaniu, modelowaniu, czy reagowaniu na epidemi? oraz w usuwaniu jej skutków.
Dost?p do zdj?? satelitarnych
Dzi?ki powszechnemu dost?powi do zdj?? satelitarnych z obserwacji Ziemi, m.in. na platformach typu DIAS, realizowanych przez Europejsk? Agencj? Kosmiczn? i unijny program Copernicus, takich jak np. CREODIAS, ka?dy mo?e tworzy? ró?ne analizy, pomocne w wielu aspektach naszego ?ycia. Tak?e w kontek?cie badania, monitorowania i tworzenia prognoz skutków przebiegu chorób wirusowych – wyja?nia Przemys?aw Mujta, Menad?er Technicznego Wsparcia Sprzeda?y z CloudFerro, polskiej firmy, która jest dostawc? us?ug przetwarzania w chmurze obliczeniowej oraz obs?uguje pi?? platform udost?pniaj?cych dane satelitarne. W??czaj?c si? w walk? z pandemi? postanowili?my zaoferowa? wsparcie osobom, zespo?om i firmom, które maj? swoje pomys?y na wykorzystanie danych z satelitów w walce z pandemi?. Zapewniamy bezp?atne kredyty na korzystanie z zasobów chmury obliczeniowej na platformie CREODIAS oraz dost?p do zdj?? w bardzo wysokiej rozdzielczo?ci. Przyjmujemy ju? pierwsze zg?oszenia i liczymy, ?e innowacyjnych pomys?ów b?dzie jak najwi?cej – mówi Przemys?aw Mujta.
Co dane z kosmosu mog? nam powiedzie??
Dane satelitarne mog? m.in. pomóc w monitorowaniu miejsc, w których prawdopodobie?stwo wyst?pienia choroby jest wi?ksze lub w poszukiwaniu wyst?powania pewnych czynników ryzyka. Tutaj tropem mo?e by? np. fakt, ?e wiele nowych chorób wirusowych, takich jak SARS, MERS i COVID-19, jest odzwierz?cych. Warto zatem monitorowa? miejsca, w których ludzie maj? kontakt z dzik? przyrod?. Sytuacj?, która potencjalnie mo?e by? niebezpieczna pod k?tem nowych wirusów, jest np. zamiana lasów w pastwiska dla zwierz?t lub pola pod uprawy. Wraz z ograniczaniem siedlisk dzikich zwierz?t, zwi?ksza si? prawdopodobie?stwo przeniesienia wirusa ze zwierz?t na ludzi. ?wietnym sposobem na monitorowanie, w jaki sposób ludzie zmieniaj? ekosystemy, jest w?a?nie analiza zdj?? satelitarnych.
Narz?dzie stworzone wprost do monitorowania zmian w u?ytkowaniu gruntów, na razie w odniesieniu do Europy, ju? istnieje. Jest to mapa pokrycia terenu, stworzona przez Centrum Bada? Kosmicznych PAN, przy naszym udziale – mówi Przemys?aw Mujta. Uwzgl?dnia ona ró?ne klasy terenu, w tym obszary rolnicze i lasy, tereny zabudowane, bagna czy torfowiska. Mapa u?atwia monitorowanie zmian, które mog? mie? znaczenie dla badania ró?nych zjawisk, równie? chorób wirusowych – dodaje.
Prognozowanie przebiegu epidemii
Wspó?czesna epidemiologia bazuje na wielkich ilo?ciach danych, a analizy opracowywane przez naukowców s? oparte na ró?nych ?ród?ach. Dane geoprzestrzenne okazuj? si? niezb?dne tak?e w modelowaniu chorób zaka?nych. Ogniska choroby tworz? si? w okre?lonych warunkach: pojawiaj? si? i rozrastaj? w okre?lonych miejscach i sytuacjach, a tak?e s? przenoszone wzd?u? okre?lonych ?cie?ek. Modelowanie, gdzie znajduje si? wi?ksze zagro?enie i nak?adanie ogranicze? np. na okre?lone gminy i powiaty a nie na ca?y kraj, mo?e bardziej precyzyjnie redukowa? skutki epidemii i straty gospodarcze.
Wysokiej jako?ci dane geoprzestrzenne umo?liwiaj? dostarczanie modelom dynamicznym i statystycznym charakterystycznych danych na temat przenoszenia chorób, czynników ryzyka i prognoz rozwoju choroby – wyja?nia Josh L. Proctor, naukowiec z Institute of Disease Modeling w Seattle. Ma to ogromne znaczenie w analizie rozwoju choroby w krajach o niskim i ?rednim dochodzie, gdzie cz?sto brakuje wysokiej jako?ci elektronicznych systemów dokumentacji medycznej – podkre?la.
Klimat i choroby
Ryzyko przenoszenia chorób mo?emy tak?e analizowa? pod wzgl?dem zmian klimatu. Przyk?adowo wirus Zika jest przenoszony przez komary, a wraz z ocieplaniem si? klimatu, obszar na którym si? on rozprzestrzenia poszerza si?, zarówno na pó?noc, jak i na po?udnie od tropików. Zmienia si? tak?e jego sezonowo??. Za pomoc? danych z satelitów mo?na monitorowa? skutki zmiany klimatu oraz uzyska? informacje na temat tego kiedy, gdzie i jak d?ugo ludzie mog? by? nara?eni na zara?enie si?.
Ekonomia
Zdj?cia satelitarne mo?na tak?e wykorzysta? do pomiaru skutków ekonomicznych wybuchu pandemii oraz prognozowania tempa powrotu gospodarki do normalno?ci. Np. za pomoc? ?ledzenia przemieszczania si? statków w portach czy pojazdów na drogach. Obecnie wiele wska?ników ekonomicznych pozostaje w tyle za faktyczn? sytuacj? oraz decyzjami firm i konsumentów. Sp?ywaj?ce w czasie rzeczywistym dane satelitarne mog? przyspieszy? analizy rynkowe i pomóc w podj?ciu odpowiednich dzia?a?.
