Temat elektrycznej motoryzacji jest cz?sto sprowadzany do pytania – Tesla, czy reszta ?wiata, czyli wielkie motoryzacyjne koncerny. Wi?kszo?? zadaj?cych sobie takie pytanie, ledwie dotyka tematu wielkiej zmiany, jaka czeka infrastruktur? zwi?zan? z motoryzacj? – dystrybucja paliwa, dost?pno?? odpowiedniej ilo?ci pr?du w dobrej cenie tam, gdzie b?dzie on potrzebny, niska awaryjno?? i zwi?zane z tym zmiany, które czekaj? ca?? bran?? serwisów samochodowych.

A tak?e pytanie najwa?niejsze – czy elektryczne samochody (ang. Electric Vehicles, w skrócie EV) rzeczywi?cie s? ekologiczne. O tym wszystkim i o innych sprawach zwi?zanych z elektrycznymi samochodami, a nawet szerzej – elektromobilno?ci?, rozmawiam z za?o?ycielem spó?ki RacoCars Damianem Królem i Prezesem Zarz?du Piotrem Lembasem. RacoCars to jedno z nielicznych, pionierskich i innowacyjnych przedsi?biorstw, które pomagaj? polskiej gospodarce przygotowa? si? na ostateczne porzucenie samochodów spalinowych.

Rafa? Garszczy?ski: Powinienem zacz?? od najwa?niejszego chyba zagadnienia – czyli zapyta? o to, czy je?dzisz samochodem elektrycznym czy spalinowym, b?dzie równie oczywiste, jak to, czy napijesz si? kawy, czy herbaty?

Damian Król: Z pewno?ci? szybciej, ni? uwa?a wi?kszo?? polskich kierowców. Mam na my?li dekad?, albo nawet mniej. To b?dzie kilka lat. Dzi? najwi?ksz? barier? wydaje si? by? koszt baterii, które s? istotnym sk?adnikiem ceny samochodu, a de facto odpowiadaj? za bardzo istotn? jego cz??? – czyli zasi?g. Wraz ze wzrostem liczby samochodów powinna te? rozwija? si? infrastruktura s?u??ca do ?adowania. Pierwsze sieci stacji ?adowania rozpoczynaj? ju? w Polsce swoj? dzia?alno??, polski rz?d te? ma swoje plany w tym zakresie. Kiedy pojawi si? wi?cej samochodów, b?dzie mo?na rozwija? infrastruktur? s?u??c? do ich ?adowania. Tak ju? teraz dzieje si? w tych krajach, w których z ró?nych wzgl?dów samochodów elektrycznych jest najwi?cej – na przyk?ad w Norwegii i w niektórych stanach USA. Infrastruktura do ?adowania to spore inwestycje – nie tylko w same ?adowarki, których widzimy w du?ych miastach w Polsce coraz wi?cej, ale równie? w dostarczenie do tych ?adowarek pr?du. Dzi? jednak ci?gle najwi?ksz? barier?, z punktu widzenia odbiorcy ko?cowego, czyli kierowcy, jest cena baterii.

Piotr Lembas: Trzeba jednak pami?ta?, ?e ca?y system nap?du w przypadku samochodu elektrycznego sk?ada si? z oko?o 200 cz??ci, a nowoczesnego spalinowego z oko?o 1.400. W dodatku w zwi?zku z zaostrzanymi systematycznie normami ekologicznymi, stopie? komplikacji silników spalinowych ro?nie. Do niektórych komponentów trzeba równie? u?ywa? dost?pnych w ograniczonych ilo?ciach materia?ów. Mam tu na my?li katalizatory i cz??? filtrów dopalaj?cych spaliny. Poza tym komplikuje si? ich instalacja i codzienna obs?uga – na przyk?ad nowo?ci? jest konieczno?? pami?tania o uzupe?nianiu kolejnego p?ynu w samochodzie – AdBlue, bez którego nowoczesny silnik diesla nie wystartuje. Coraz dro?szy jest te? serwis. Obecny w ?wiecie motoryzacji od kilku lat trend tzw. down-sizingu, czyli zmniejszania pojemno?ci silników, powoduje znaczne wysilenie jednostek nap?dowych – to te? ma wp?yw na ?ywotno?? takich rozwi?za?.

RG: Te wszystkie problemy nie dotycz? chyba samochodów elektrycznych?

DK: Tak w?a?nie jest. Oczywi?cie samochód elektryczny jest ci?gle dro?szy w zakupie i pewnie jeszcze kilka lat tak pozostanie. Przy odpowiedniej skali, produkcja samochodu elektrycznego jest jednak ta?sza, bo jest prostszy mechanicznie. Czekamy tylko na spadek ceny baterii, a tutaj tendencja spadkowa jest oczywista i obserwowana na przestrzeni ostatnich lat – zwi?ksza si? skala produkcji, doskonalone s? technologie, otwiera si? kolejne fabryki akumulatorów. Zwi?ksza si? te? niezawodno?? i bezpiecze?stwo ogniw.

RG: Sytuacja przypomina mi t? z panelami LCD z ko?ca ubieg?ego wieku. Wtedy te? wszyscy twierdzili, ?e nie da si? tej technologii upowszechni?, a dodatkowo, ?e na ?wiecie zabraknie przeró?nych surowców do ich produkcji.

PL: Historia lubi si? powtarza? – tak samo jest w motoryzacji. Kiedy cena samochodu elektrycznego zrówna si? ze spalinowym, a to niew?tpliwie nast?pi za kilka lat, koszt posiadania i przemieszczania si? samochodem elektrycznym stanie si? znacz?co ni?szy. Warto ju? dzi? policzy? sobie, ile rzeczywi?cie wydajemy na samochód bior?c pod uwag? nie tylko cen? zakupu i ewentualnej odsprzeda?y, ale te? cen? paliwa i innych materia?ów eksploatacyjnych w ca?ym okresie u?ywania samochodu, a tak?e koszty serwisu – co sk?ada si? na tzw. total cost of ownership. Te ostatnie w przypadku samochodu elektrycznego s? zdecydowanie ni?sze. Koszt przegl?du ju? dzi? potrafi mie?ci? si? w przedziale od 200 do 400 z?otych, nie ma przecie? wymiany wi?kszo?ci olejów, filtrów oleju, paliwa, powietrza, w wi?kszo?ci konstrukcji równie? innych ?rodków smarnych – olejów w skrzyniach przek?adniowych i mostach nap?dowych. Porównywalny jest koszt serwisu klimatyzacji i filtrów kabinowych, one nie s? zwi?zane z rodzajem nap?du. W dodatku po wymianie baterii na nowe – a te taniej? – odsprzedaj?c samochód, za wyj?tkiem zu?ycia wn?trza b?dziemy mieli do czynienia praktycznie z nowym nap?dem, co zmniejszy spadek warto?ci samochodu, kiedy b?dziemy chcieli go sprzeda?. To jednak dzi? raczej przewidywanie nieznanej nam przysz?o?ci – by? mo?e producenci b?d? odkupowa? ca?e samochody w celu ich utylizacji. Dzi? rynek samochodów u?ywanych ogranicza si? do wzgl?dnie nowych i w pe?ni sprawnych technicznie aut elektrycznych. Nie ma raczej na rynku samochodów z bardzo du?ymi przebiegami.

DK: Oczywi?cie wi?kszo?? firm zwi?zanych z elektromobilno?ci?, w tym RacoCars rozpoznaje ryzyko uzale?nienia ?wiata od dostaw litu – kluczowego surowca do produkcji dzisiejszych ogniw zasilaj?cych samochody elektryczne. Tu rozproszenie ?róde? kopalnych w ?wiecie jest zdecydowanie mniejsze ni? ropy naftowej. Wi?kszo?? z?ó? jest w Chinach, Chile i Australii. Cena mo?e by? wi?c sterowana nie tylko przez ekonomi?, ale równie? przez polityk?. Wiemy jednak, stale monitoruj?c nowinki technologiczne w tym zakresie, ?e z pewno?ci? pojawi? si? inne metody magazynowania energii elektrycznej w pojazdach, nieu?ywaj?ce tego pierwiastka, lub redukuj?ce znacz?co jego ilo?? potrzebn? do wyprodukowania jednego samochodu.

RG: Jakie jest wi?c miejsce w rewolucji elektromobilno?ci RacoCars?

DK: RacoCars za?o?yli?my z mi?o?ci do motoryzacji. Nasz? misj? jest poprawa bezpiecze?stwa na drogach. Elementem bezpiecze?stwa jest równie? zmniejszenie szkodliwo?ci motoryzacji, a tu samochody elektryczne stanowi? przysz?o??. S? równie? bezpieczniejsze, nowocze?niejsze, cz?sto wyposa?one w coraz doskonalsze autopiloty (systemy wspomagaj?ce autonomiczn? jazd? – bez udzia?u kierowcy). Nie bez znaczenia jest równie? poziom ha?asu, zarówno dla znajduj?cych si? wewn?trz, jak i pieszych na chodnikach. RacoCars chce zosta? liderem w naszej cz??ci Europy na rynku tworzenia infrastruktury do ?adowania samochodów. Bardzo wa?ne jest równie? po??czenie do?wiadczenia naszego zespo?u, wyniesionego z bankowo?ci inwestycyjnej oraz doradztwa dla firm w zakresie zdobywania funduszy – zajmujemy si? poszukiwaniem innowacyjnych technologii dla elektrycznej motoryzacji i inwestorów gotowych sfinansowa? ich rozwój. Uwa?amy, ?e opiniuj?c inwestorom now? technologi?, powinni?my doskonale j? rozumie?. Dlatego skupiamy si? na jednym zagadnieniu – elektrycznej motoryzacji, zarówno po stronie samych pojazdów, jak i infrastruktury, rozlicze?, us?ug, dost?pno?ci, serwisowania i dedykowanych rozwi?za? flotowych. Ca?y ten rynek jest w Polsce na pocz?tku swojego rozwoju. Sytuacja zmienia si? dynamicznie. My skupiamy wiedz? i do?wiadczenie, wiemy, ?e elektromobilno?? to przysz?o??, a ?wiat nale?y do ekspertów od elektrycznej motoryzacji i tworzenia biznesu.

RG: B?dziecie projektowa? kolejny elektryczny samochód?

PL: To chyba nie by?by dobry pomys?. Trudno by?oby zmierzy? si? z potencja?em dzia?ów badawczo-rozwojowych du?ych koncernów samochodowych zarówno po stronie kosztów, do?wiadczenia zespo?ów in?ynierskich, jak i pó?niejszego umieszczenia produktu na rynku. Mierzymy si?y na zamiary, nie dysponuj?c funduszami Elona Muska.  W zwi?zku z tym skupiamy si? na projektach infrastruktury ?adowania i poszukujemy ciekawych technologii, mo?liwych do zastosowania zarówno po stronie us?ug ?adowania, jak i w samych samochodach. Ca?ego samochodu raczej budowa? nie b?dziemy – nie wykluczamy natomiast komercjalizacji rozwi?zania ju? gotowego, a nieobecnego jeszcze w Polsce – przygl?damy si? kilku takim projektom z du?ym zaciekawieniem.

RG: Jak to jest z ekologiczn? stron? samochodów elektrycznych?

DK: Oczywi?cie samochody elektryczne s? bezemisyjne, cho? samo wytworzenie energii elektrycznej mo?e wi?za? si? z zanieczyszczeniami (jak to ma miejsce w przypadku energetyki opartej o paliwa kopalne). Jednak ich powstawanie jest zcentralizowane. ?atwiej zapanowa? nad jedn? elektrowni? lub ich grup?, ni? milionami starzej?cych si? samochodów, cz?sto wyposa?onych w stare silniki, nieposiadaj?cych w ogóle lub z usuni?tymi filtrami cz?stek sta?ych, itd. W samej energetyce te? wiele si? dzieje – ?ród?a odnawialne maj? coraz wi?kszy udzia? w wytwarzaniu energii elektrycznej.

PL: Ju? dzisiaj mo?na my?le? o lokalnych sieciach elektrycznych samochodów dostawczych. Wielu w?a?cicieli obiektów komercyjnych i biur decyduje si? z ró?nych wzgl?dów na instalowanie ?adowarek i specjalne traktowanie elektrycznych samochodów swoich klientów, ale tak?e z my?l? o wymianie w?asnej floty ju? nied?ugo na elektryczn?. Na elektrycznej motoryzacji mo?na ju? dzi? zarobi?, a tak?e zaj?? odpowiednie pozycje na przysz?o??. Samych ?adowarek publicznych b?dzie przecie? docelowo ograniczona ilo??, a miejsca pod nie trzeba zajmowa? ju? dzisiaj.

RG: To jest chyba kolejne wydanie problemu jajka i kury – nie ma samochodów, to nie buduje si? sieci ?adowarek, a jak ich nie ma, to nikt nie kupuje samochodów?

DK: Dok?adnie tak. Warto jednak pami?ta?, ?e motoryzacja spalinowa te? zosta?a w wi?kszo?ci rozwini?ta przez ma?e, innowacyjne przedsi?biorstwa.

Po pierwsze porcje paliwa u?ytkownicy samochodów szli pieszo do aptek sprzedaj?cych naft?, a wi?kszo?? dzisiejszych gigantów bran?y paliwowej i producentów samochodów powsta?a w?a?nie dzi?ki rozwojowi silników spalinowych wiek temu. RacoCars za 20 lat b?dzie jednym z najwa?niejszych miejsc gromadz?cych wiedz? na temat rozwoju elektromobilno?ci i firm? wdra?aj?c? wizjonerskie motoryzacyjne projekty zwi?zane z elektrycznymi samochodami i infrastruktur?. Cho? tak naprawd?, to codziennie robimy swoje. Sprzedajemy ?adowarki, t?umaczymy ludziom, ?e warto inwestowa? w ?adowarki dost?pne dla klientów i pracowników. To nieuchronna przysz?o??.

RG:  Sk?d czerpiecie wiedz? o tym, jak b?dzie wygl?da?a przysz?o???

PL: Mamy si? od kogo uczy?. S? kraje, ca?kiem blisko – jak na przyk?ad wspomniana ju? Norwegia, gdzie ju? dzisiaj oko?o 40 procent nowo rejestrowanych samochodów ma nap?d elektryczny. Wiadomo, ?e najwa?niejszym punktem ?adowania jest w?asny gara?, pó?niej miejsce pracy i publicznie dost?pne sieci ?adowarek. W domu teoretycznie mo?na obej?? si? bez ?adowarki, jednak jej posiadanie ma wiele praktycznych zalet, poczynaj?c od automatycznego ?adowania z wykorzystaniem ta?szej taryfy, bezpiecze?stwie samego ?adowania, na mo?liwo?ciach oddawania pr?du z samochodu do sieci energetycznej ko?cz?c. To ostatnie to oczywi?cie zasilanie awaryjne, ale te? optymalizacja kosztów energii elektrycznej. Ju? dzi? s?yszymy w Polsce od wielu firm, ?e je?li chc? by? nowoczesnym i atrakcyjnym pracodawc? dla m?odych, ?yj?cych w ?wiadomo?ci ekologii, ale te? pod??aj?cych za nowinkami technologicznymi pracowników, w najbli?szym czasie musz? im zapewni? mo?liwo?? ?adowania ich samochodów.

DK: W licznych badaniach prowadzonych na rozwini?tych motoryzacyjnie rynkach kierowcy wskazuj?, ?e barier? w zakupie samochodu elektrycznego jest po pierwsze cena i po drugie zasi?g – na to nie mamy w RacoCars wp?ywu, ale ju? na trzecim miejscu jest dost?pno?? publicznych us?ug ?adowania. Tu widzimy dla nas szans? na szybki rozwój biznesu. Dzi? nie nad??amy z odpowiadaniem na zapytania o cen?, wierzymy, ?e ju? wkrótce podobnie b?dzie z instalacjami. Dodatkowo dla klientów kupuj?cych ?adowarki, istotny jest fakt, ?e wykorzystujemy rozwi?zania renomowanych europejskich producentów. S? oczywi?cie dost?pne ta?sze produkty z Azji, jednak ma?o kto gotów jest zaryzykowa? pod??czenie swojego drogiego samochodu do ?adowarki o mocno nieprzewidywalnych parametrach. To niesie za sob? ryzyko po?aru, lub co najmniej zmniejszenia czasu u?ytkowania i wydajno?ci baterii. Dlatego w?a?nie warto szuka? ?adowarek z naszym logo. Daj? pewno?? i bezpiecze?stwo.

RG: Kto jest dzi? i kto b?dzie jutro Waszym klientem?

PL: Na trasach d?ugodystansowych mi?dzy miastami z pewno?ci? sie? ?adowarek b?dzie powstawa? przy stacjach benzynowych. Czekaj?c na na?adowanie kierowca ch?tnie napije si? kawy i co? zje. Mo?e okaza? si? ju? wkrótce, ?e stacja paliw zarobi wi?cej na ?adowaniu, ni? na sprzeda?y paliwa pojedynczemu kierowcy. Nasz partner, jeden z najwi?kszych europejskich producentów ?adowarek – hiszpa?ska spó?ka Circontrol zainstalowa?a swoje ?adowarki na stacjach sieci CircleK w Norwegii (dawniej Statoil). Dostarczamy te? nasze ?adowarki do obiektów us?ugowych i handlowych (jak cho?by do nowo otwartej Galerii Pó?nocnej w Warszawie), jak i obiektów biurowych oraz osiedli mieszkaniowych. W tych ostatnich instalacja ?adowarek pozwala zarz?dza? poborem mocy, cz?sto dost?pnej dzi? w ograniczonym zakresie w starszych obiektach. Tak przy okazji – apelujemy do wszystkich, którzy my?l? w perspektywie kolejnej wymiany samochodu o mo?liwo?ci zakupu elektrycznego – rozmawiajcie ju? dzi? ze swoim deweloperem o przydziale mocy dost?pnej w przysz?o?ci w Waszym gara?u. Dzi? nie powinno si? kupowa? nowego mieszkania z miejscem gara?owym nie gwarantuj?c sobie odpowiedniego zasilania – dost?pnej mocy i okablowania.

RG: Oczywi?cie mo?e okaza? si?, ?e za kilka lat standard ?adowarek si? zmieni?

PL: By? mo?e. Pewnie cz??? u?ytkowników b?dzie ?adowa? samochody prosto z gniazdka, ale ono te? jest potrzebne, a je?li my?limy o pe?nym ?adowaniu w kilka godzin, to potrzebujemy co najmniej zasilania 400V i odpowiedniej mocy, co wi??e si? z jej dost?pno?ci? w obiekcie oraz odpowiednimi przekrojami kabli.

RG: Jaka jest wielko?? rynku?

DK: Us?uga ?adowania samochodów elektrycznych wpisuje si? w decentralizacj? ekonomii. Dzi? mamy w Polsce oko?o 6.500 stacji paliw. One s? du?ymi i drogimi obiektami. Musz? mie? podziemne zbiorniki, strefy bezpiecze?stwa, wiele zabezpiecze?. Prost? ?adowark? mo?na zainstalowa? w 10 minut na ?cianie w?asnego gara?u, je?li jest tam dost?pne zasilanie. Mo?na j? po?yczy? s?siadowi – je?li ma si? d?u?szy przewód, lub zamieni? miejscami gara?owymi. Na rynku jest miejsce dla dziesi?tek tysi?cy komercyjnych ?adowarek i setek tysi?cy domowych. Powstan? nowe firmy buduj?ce sieci ?adowarek. Powstan? równie? podmioty oferuj?ce dost?p do wielu sieci za pomoc? jednej karty. Powstan? portale internetowe integruj?ce informacje o lokalizacji i bie??cej dost?pno?ci ?adowarek, firmy optymalizuj?ce koszty ?adowania, us?ugi przedp?acenia ?adowania. Kto? b?dzie emitowa? bony na darmowe ?adowania do wykorzystania w promocjach. Wyobra?am sobie za kilka lat rodzaj Airbnb dla prywatnych ?adowarek. Przed nami tak?e rozwój nowego segmentu serwisów samochodowych – by? mo?e regeneracja ogniw, fachowa utylizacja, naprawa pojedynczych ogniw w bateriach samochodowych. B?dzie te? tuning silników elektrycznych. I pewnie jeszcze mnóstwo innych us?ug. W Polsce, gdzie jest sporo apartamentowców i gara?y wspó?dzielonych, cz?sto z niewielk? dost?pn? moc? przy??cza elektrycznego potrzebne te? b?d? inteligentne ?adowarki wspó?dziel?ce us?ug? dla wielu miejsc gara?owych i rozk?adaj?c? j? w czasie. RacoCars b?dzie zawsze pionierem tego rodzaju pomys?ów, przynajmniej w naszej cz??ciEuropy.

RG: A Wasza misja zwi?zana z bezpiecze?stwem motoryzacji?

PL: Trzeba b?dzie te? zmieni? wiele w edukacji bezpiecze?stwa i szkoleniu kierowców. Samochody elektryczne s? niemal bezg?o?ne. Trzeba uczy? dzieci, ?e nie wystarczy nas?uchiwa?, czy zbli?a si? samochód. Ju? nied?ugo mo?e pojawi si? konieczno?? kursów doszkalaj?cych w zakresie obs?ugi samochodów spalinowych dla nowych kierowców.

Elektryczne nie maj? skrzyni biegów – tylko bieg do przodu i do ty?u. Nie trzeba my?le? o obrotach silnika i kontroli poziomu oleju. Za 10 lat b?d? ju? na drogach kierowcy, którzy naucz? si? je?dzi? samochodem elektrycznym i to b?dzie ich jedyny pojazd, od zawsze. Czy b?d? potrafili prowadzi? samochód spalinowy – na przyk?ad wypo?yczony na wakacjach? Pewnie b?d? potrzebowali pomocy. Mo?e nawet zdobycia dodatkowych kwalifikacji…