Zak?adaj?c w?asn? dzia?alno?? gospodarcz?, przysz?y przedsi?biorca musi zdecydowa?, jak? form? opodatkowania wybierze w celu rozliczenia z fiskusem. Jedn? z najcz??ciej wybieranych jest podatek liniowy. Kiedy przedsi?biorca nie mo?e wybra? takiej formy opodatkowania oraz w jakich sytuacjach nast?puje utrata prawa do opodatkowania podatkiem liniowym?
Jak wybra? opodatkowanie podatkiem liniowym?
Prawo do wyboru opodatkowania podatkiem liniowym maj? wy??cznie przedsi?biorcy, którzy prowadz? dzia?alno?? gospodarcz?, w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych z tego tytu?u. W celu wyboru takiej formy opodatkowania podczas zak?adania dzia?alno?ci nale?y zaznaczy? ten fakt na formularzu CEIDG-1. Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT przedsi?biorca mo?e równie? skorzysta? z opodatkowania dochodów z dzia?alno?ci gospodarczej podatkiem liniowym po za?o?eniu dzia?alno?ci. Warunkiem jest z?o?enie po zako?czonym roku podatkowym pisemnego o?wiadczenia o wyborze tej formy opodatkowania do naczelnika w?a?ciwego urz?du skarbowego w terminie do 20 stycznia danego roku podatkowego (nie pó?niej ni? w dniu uzyskania pierwszego przychodu).
Kiedy opodatkowanie podatkiem liniowym nie jest mo?liwe?
Podatnicy, którzy uzyskuj? przychody np. z tytu?u umowy o prac?, maj? obowi?zek rozliczenia ich na zasadach ogólnych, czyli wed?ug skali podatkowej (18% lub 32%). Nie mog? wybra? w tym przypadku opodatkowania podatkiem liniowym dla dzia?alno?ci. Innymi sytuacjami, w których przedsi?biorca nie mo?e opodatkowa? dochodu z dzia?alno?ci podatkiem liniowym s?:
- ?wiadczenie us?ug na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy w roku, w którym w tym samym zakresie ?wiadczy? dla niego us?ugi ze stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy,
- ?wiadczenie us?ug na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy w ramach spó?ki cywilnej, je?eli przynajmniej jeden ze wspólników w tym samym roku ?wiadczy? us?ugi w tym samym zakresie ze stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy (w odniesieniu do rozliczenia dochodów tego wspólnika).
W sytuacji gdy pracownik uzyskuje przychody, które przekraczaj? pierwszy próg podatkowy (przychody powy?ej 85 528 z?), cz?sto decyduje si? on na za?o?enie w?asnej dzia?alno?ci gospodarczej, dzi?ki czemu mo?e opodatkowa? dochód wed?ug ni?szej stawki podatku, 19%, ni? stawka w drugim progu podatkowym, czyli 32%. |
?wiadczenie us?ug na rzecz by?ego pracodawcy a rozpocz?cie dzia?alno?ci
Jedn? z sytuacji, w których przedsi?biorca nie mo?e skorzysta? z opodatkowania podatkiem liniowym, jest wykonywanie pracy na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy. Zgodnie z art. 9a ust. 3 ustawy o PIT podatnik, który uzyskuje przychody z tytu?u ?wiadczenia us?ug na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy w zakresie, w jakim w danym roku wykonywa? je ze stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy, nie mo?e wybra? jako formy opodatkowania dzia?alno?ci podatku liniowego.
Wa?ne!
W przypadku spó?ki cywilnej brak mo?liwo?ci wyboru opodatkowania podatkiem liniowym wyst?pi w sytuacji, gdy zakres wykonywanej dzia?alno?ci w ramach spó?ki na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy pokrywa si? z czynno?ciami wykonywanymi przez przynajmniej jednego ze wspólników ze stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy w danym roku. |
Przyk?ad 1
Od 2010 roku pan Jan jest zatrudniony na umow? o prac? w firmie XYZ na stanowisku g?ównego ksi?gowego. W 2018 roku zdecydowa? si? na otwarcie w?asnego biura rachunkowego. Jednym z klientów pana Jana b?dzie firma XYZ. Czy w zwi?zku z tym pan Jan mo?e wybra? na formularzu CEIDG-1 opodatkowanie podatkiem liniowym?
W zwi?zku z tym, ?e w 2018 roku pan Jan uzyskiwa? przychody ze stosunku pracy na rzecz firmy XYZ, otwieraj?c dzia?alno?? w 2018 roku, której klientem b?dzie firma XYZ, nie ma on mo?liwo?ci wyboru opodatkowania podatkiem liniowym.
Utrata prawa do opodatkowania podatkiem liniowym wyst?puje wy??cznie w sytuacji, gdy zakres ?wiadczonych us?ug na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy b?dzie pokrywa? si? z zakresem czynno?ci obj?tych umow? o prac? w danym roku.
Przyk?ad 2
Pani Kasia pracuje jako asystentka prezesa w firmie XYZ. Jednocze?nie prowadzi firm? zajmuj?c? si? udzielaniem korepetycji z j?zyka angielskiego i jako form? opodatkowania wybra?a podatek liniowy. Pracodawca pani Kasi zwróci? si? do niej z pro?b? o poprowadzenie zaj?? z j?zyka angielskiego dla pracowników swojej firmy z dzia?u sprzeda?y. Czy ?wiadcz?c us?ugi na rzecz obecnego pracodawcy, pani Kasia utraci prawo do opodatkowania dochodów z dzia?alno?ci podatkiem liniowym?
W zwi?zku z tym, ?e zakres ?wiadczonych us?ug z tytu?u umowy o prac? ró?ni si? od oferowanego zlecenia, pani Kasia mo?e wy?wiadczy? us?ug? korepetycji na rzecz obecnego pracodawcy, nie trac?c tym samym prawa do opodatkowania podatkiem liniowym dochodów z prowadzonej dzia?alno?ci.
?wiadczenie us?ug na rzecz by?ego pracodawcy w nowym roku a prawo do opodatkowania podatkiem liniowym
W my?l art. 9a ust. 3 ustawy o PIT utrata prawa do skorzystania z podatku liniowego wyst?puje w sytuacji ?wiadczenia us?ug na rzecz by?ego pracodawcy w tym samym roku, w którym ?wiadczy? te same us?ugi z tytu?u umowy o prac?. Oznacza to, ?e w sytuacji gdy przedsi?biorca b?dzie ?wiadczy? us?ugi na rzecz by?ego przedsi?biorcy po ko?cu roku, w którym ?wiadczy? us?ugi w tym samym zakresie na jego rzecz na podstawie umowy o prac?, nie utraci prawa do opodatkowania podatkiem liniowym dochodów z dzia?alno?ci gospodarczej. Stanowisko takie potwierdzi? Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 5 kwietnia 2017 roku o sygn. 1462-IPPB1.4511.88.2017.1.ES, w której czytamy, ?e: (…) wy??czenie z opodatkowania „podatkiem liniowym” znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy spe?nione s? kumulatywnie nast?puj?ce warunki, o ile zdarzenia te mia?y miejsce w ci?gu jednego roku podatkowego:
- podatnik wykonywa?, b?d? wykonuje w roku podatkowym czynno?ci w ramach stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy,
- podatnik uzyskuje przychody z tytu?u ?wiadczenia us?ug na rzecz obecnego lub by?ego pracodawcy,
- us?ugi ?wiadczone przez podatnika w ramach dzia?alno?ci gospodarczej s? to?same z czynno?ciami wykonywanymi w ramach stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy.
Przyk?ad 3
Pan Adam do ko?ca 2017 roku pracowa? w firmie transportowej jako mechanik floty pojazdów. W 2018 roku za?o?y? w?asny zak?ad mechaniki pojazdowej. By?y pracodawca pana Adama w pa?dzierniku 2018 roku zleci? jego firmie napraw? jednego z pojazdów swojej firmy. Czy wykonuj?c zlecenie na rzecz by?ego pracodawcy, pan Jan utraci prawo do opodatkowania podatkiem liniowym?
W zwi?zku z tym, ?e us?uga na rzecz by?ego pracodawcy nie b?dzie ?wiadczona w tym samym roku podatkowym, w którym pan Jan by? pracownikiem zleceniodawcy, wykonanie us?ugi w ramach prowadzonej dzia?alno?ci nie pozbawi pana Adama prawa do opodatkowania podatkiem liniowym. Nie ma w tej sytuacji znaczenia, ?e zakres ?wiadczonej us?ugi pokrywa si? z zakresem obowi?zków pana Adama w okresie, gdy by? on pracownikiem firmy transportowej.
Utrata prawa do opodatkowania podatkiem liniowym w trakcie roku
Je?eli przedsi?biorca, który zak?adaj?c dzia?alno??, mia? prawo do opodatkowania podatkiem liniowym, zawrze transakcj? z by?ym lub obecnym pracodawc? przed ko?cem roku, w którym uzyskiwa? przychody z tytu?u umowy o prac?, traci to prawo i ma obowi?zek opodatkowania dochodów podatkiem progresywnym, czyli wed?ug skali podatkowej. Potwierdzeniem takiego post?powania jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 lipca 2014 roku o sygn. ITPB1/415-312/14/AD, w której czytamy, ?e (…) mo?liwo?? opodatkowania dochodu z dzia?alno?ci gospodarczej w sposób okre?lony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wy??czona w stosunku do podatników, którzy uzyskuj? przychody z dzia?alno?ci gospodarczej z tytu?u ?wiadczenia us?ug na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy, je?eli us?ugi te odpowiadaj? czynno?ciom, które podatnik, lub przynajmniej jeden z jego wspólników, wykonywa? na rzecz tego? pracodawcy w roku podatkowym (w ramach stosunku pracy lub spó?dzielczego stosunku pracy). W takim wypadku podatnik traci w roku podatkowym mo?liwo?? opodatkowania wed?ug skali 19% i ma obowi?zek – od pocz?tku roku danego roku podatkowego – wp?aci? zaliczki obliczone wed?ug skali podatkowej, oraz odsetki za zw?ok? od zaleg?o?ci z tytu?u zaliczek.
Wa?ne!
W przypadku utraty prawa do opodatkowania podatkiem liniowym w trakcie roku podatnik ma obowi?zek obliczenia zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych (wed?ug skali podatkowej) od pocz?tku roku i uregulowania ewentualnych odsetek podatkowych od powsta?ych zaleg?o?ci podatkowych. |
Przyk?ad 4
Od lipca 2018 pani Anna ?wiadczy us?ugi doradcze w ramach prowadzonej dzia?alno?ci i jako form? opodatkowania dochodów wybra?a podatek liniowy. We wrze?niu 2018 roku wy?wiadczy?a jednorazowo us?ug? doradcz? na rzecz pracodawcy, u którego zatrudniona by?a na umow? o prac? w styczniu tego samego roku. Czy pani Anna utraci?a prawo do opodatkowania podatkiem liniowym?
Bez wzgl?du na incydentalny charakter zawartej transakcji pani Anna utraci?a prawo do opodatkowania dochodów uzyskiwanych z dzia?alno?ci gospodarczej podatkiem liniowym. W zwi?zku z tym ma obowi?zek skorygowania zaliczek na podatek dochodowy obliczonych w 2018 roku (a wi?c za lipiec, sierpie? i wrzesie?) i obliczenia ich wysoko?ci na zasadach ogólnych, czyli wed?ug skali podatkowej. W sytuacji gdy powsta?a zaleg?o?? podatkowa z tytu?u niedop?aty w wysoko?ci zaliczek za poszczególne miesi?ce, pani Anna musi wp?aci? do urz?du skarbowego równie? odsetki podatkowe od powsta?ych ró?nic.
Decyduj?c si? na przej?cie z zatrudnienia na umow? o prac? na prowadzenie w?asnej dzia?alno?ci, nale?y zwróci? szczególn? uwag? na fakt, czy przysz?y przedsi?biorca b?dzie ?wiadczy? us?ugi na rzecz by?ego lub obecnego pracodawcy w danym roku. ?wiadczenie us?ug w ramach dzia?alno?ci gospodarczej, których zakres pokrywa si? z zakresem obowi?zków z tytu?u umowy o prac?, wyklucza mo?liwo?? opodatkowania dochodów dzia?alno?ci podatkiem liniowym w danym roku podatkowym.
Ma?gorzata Lewandowska
ekspert wFirma.pl