Klienci banków i firm po?yczkowych spotykaj? si? z rosn?c? liczb? zagro?e?, takich jak kradzie?e to?samo?ci, wy?udzenia, fraudy kredytowe czy cyberprzest?pczo??. Ponad po?owa Polaków jest ich ?wiadoma, ale obawy nie id? w parze z prewencj? – co pi?ty nie stosuje hase? w urz?dzeniach i aplikacjach, a 22 proc. nie zmienia has?a do konta bankowego. Biuro Informacji Kredytowej stworzy?o dla banków specjaln? Platform? Antyfraudow?, aby zapobiega? takim wy?udzeniom. Z kolei klienci indywidualni mog? chroni? si? za pomoc? Alertów BIK, czyli automatycznych powiadomie? o weryfikacji danych osobowych w zwi?zku ze z?o?onym wnioskiem o kredyt.
W kwestii finansowania osób indywidualnych sytuacja na rynku jest stabilna i wzrostowa. W ubieg?ym roku wzrost warto?ci portfela kredytowego by? na poziomie 8 proc., w obecnym jest on kontynuowany – mówi Rafa? Bednarek, wiceprezes Biura Informacji Kredytowej.
Portfel kredytowy osób fizycznych w bankach i instytucjach po?yczkowych jest obecnie wart 655 mld z?. Najwi?ksz? jego cz??? stanowi? d?ugoterminowe kredyty hipoteczne, natomiast gotówkowe odpowiadaj? za ok. 1/4 tej warto?ci. Jak wynika ze statystyk BIK, w pierwszych 7 miesi?cach br. portfel kredytów hipotecznych wyra?nie wzrós?. Mimo ?e sprzeda? takich kredytów zwi?kszy?a si? nieznacznie (o 1,2 proc. w porównaniu z analogicznym okresem rok wcze?niej), to w tym czasie nast?pi? istotny, 13-proc. wzrost tej sprzeda?y.
Wyt?umaczenie jest proste. Po pierwsze, rosn? ceny mieszka? w du?ych aglomeracjach miejskich, gdzie kredytobiorcy najch?tniej zaci?gaj? kredyty. Po drugie, z pocz?tkiem ubieg?ego roku zako?czy? si? rz?dowy program MdM, co ma odzwierciedlenie w mniejszej dynamice tych kredytów zaci?ganych na ni?sze kwoty. Natomiast w kredytach gotówkowych, a wi?c drugiej istotnej pozycji w portfelu banków i firm po?yczkowych, widzimy nieznaczny spadek liczby udzielonych po?yczek o ok. 1 proc. – mówi Rafa? Bednarek.
Jak zauwa?a, w segmencie kart kredytowych – po wielu latach stagnacji – nast?pi? wyra?ny, 24-proc. wzrost warto?ci udzielanych limitów. Wynika on m.in. z faktu, ?e banki wydaj? wiele kart mobilnych do obs?ugi p?atno?ci w internecie. Z drugiej strony, transfery socjalne z bud?etu pa?stwa, takie jak Rodzina 500 plus, spowodowa?y, ?e cz??? osób uzyska?o zdolno?? kredytow?, której nie mia?a wcze?niej.
Ciekawa sytuacja jest te? na rynku po?yczek z firm po?yczkowych. Po kilku latach wzrostu widzimy pewne spowolnienie, firmy po?yczkowe wyra?nie hamuj?. Wynika to z kilku czynników. Po pierwsze, po aferze GetBacku rynek korporacyjnych obligacji spowolni?. Rzeczywi?cie trudniej jest uzyska? finansowanie przez firmy, które finansuj? si? obligacjami. Ponadto na agendzie jest w tej chwili ustawa antylichwiarska, która powoduje niepewno?? co do dalszych losów bran?y i st?d to spowolnienie – mówi Rafa? Bednarek.
Wiceprezes BIK podkre?la równie?, ?e klienci banków i firm po?yczkowych spotykaj? si? z rosn?c? liczb? zagro?e? takich, jak kradzie?e to?samo?ci, wy?udzenia, fraudy kredytowe czy cyberprzest?pczo??. Z badania „Ochrona to?samo?ci”, przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie BIK, wynika, ?e 41 proc. Polaków w wieku 15–65 lat do?wiadczy?o ró?nych form zagro?e? bezpiecze?stwa danych, a 62 proc. obawia si? zagro?e? w cyberprzestrzeni.
Ekspozycja us?ug finansowych w internecie jest coraz wi?ksza, dlatego jest coraz wi?cej zagro?e? z tym zwi?zanych. Drugi problem to fakt, ?e nie wszyscy klienci wiedz?, na jaki kredyt ich sta?, i mamy do czynienia ze zjawiskiem przekredytowania. W sektorze bankowym jest ono obecne od dawna, mia?o du?? skal? w czasie kryzysu 2008–2009, ale i w tej chwili jest blisko 100 tys. osób, które maj? wi?cej ni? 10 po?yczek lub kredytów równocze?nie. Nie wszyscy klienci wiedz?, jaki poziom zad?u?enia jest adekwatny do ich sytuacji finansowej, co jest dla nich przyczyn? trudno?ci – mówi Rafa? Bednarek.
Z bada? przeprowadzonych przez Quality Watch na zlecenie BIK wynika, ?e Polacy s? ?wiadomi zagro?e? na rynku finansowym. Ponad po?owa jest ?wiadoma niebezpiecze?stw takich, jak wy?udzenia kredytów (58 proc.), kradzie? to?samo?ci (57 proc.), kradzie? danych z karty kredytowej (57 proc.), kradzie? pieni?dzy z konta (54 proc.) czy wy?udzenie abonamentu (39 proc.). Co czwarty badany zadeklarowa?, ?e kradzie? danych z karty kredytowej i wy?udzenia kredytów zdarzy?y si? osobie, któr? zna, a ok. 5 proc. do?wiadczy?o tego osobi?cie. Ponadto 88 proc. Polaków ma tak?e poczucie niepewno?ci wobec swoich danych.
Obawy te nie id? jednak w parze z prewencj?. Co pi?ty internauta (17 proc.) nie stosuje hase? w urz?dzeniach, aplikacjach, serwisach. 22 proc. nie zmienia has?a do konta bankowego, a 27 proc. robi to raz w roku lub rzadziej. Telefony tak?e pozostaj? bez has?a u co czwartego badanego.
Nie zawsze chronimy si? adekwatnie. Zostawiamy t? ochron? bankom lub dostawcom us?ug internetowych. Natomiast w du?ej mierze to w?a?nie cz?owiek jest s?abym ogniwem. Brak ?wiadomo?ci, brak zabezpiecze?, skonfigurowanych hase? czy zabezpiecze? na smartfonie powoduj?, ?e otwieramy si? na te zagro?enia – mówi Rafa? Bednarek.
Ze statystyk BIK wynika, ?e w ubieg?ym roku udaremniano ?rednio 15 wy?udze? kredytów dziennie, jednak w sumie mog?o doj?? do nawet 67 tys. skutecznych wy?udze? na sumaryczn? kwot? ok. 600 mln z?. Dlatego Biuro Informacji Kredytowej stworzy?o Platform? Antyfraudow?, aby im zapobiega? – to swego rodzaju tarcza gwarantuj?ca bankom efektywn? wymian? informacji w procesie skutecznego przeciwdzia?ania nadu?yciom. Do us?ugi tej jest ju? przy??czonych 7 banków, kolejnych 5 ju? podpisa?o umowy o przyst?pieniu do platformy.
Chocia? BIK kojarzy si? najcz??ciej ze wspó?prac? z bankami i instytucjami finansowymi, to od pewnego czasu rozwijamy us?ugi dla konsumentów. Na naszej platformie mo?na za?o?y? sobie konto i mie? dost?p do szeregu us?ug, m.in. do raportu kredytowego, albo uzyska? informacj? o tym, co wiedz? o nas banki w zakresie scoringu. Jest te? us?uga odpowiadaj?ca w?a?nie tym zagro?eniom zewn?trznym, a wi?c Alerty BIK. Przy pomocy alertów mo?na chroni? swoj? to?samo??, uzyskiwa? informacje, ?e bank lub inna instytucja finansowa pyta?y o nas. Ta wiedza jest bardzo wa?na, bo je?li nie my wyst?powali?my o kredyt, wówczas mo?emy odpowiednio szybko zareagowa? na takie zagro?enie – mówi Rafa? Bednarek.
Alerty BIK to automatyczne powiadomienie, wysy?ane do klienta SMS-em lub e-mailem w sytuacji, kiedy jego dane s? weryfikowane w zwi?zku ze z?o?onym wnioskiem o kredyt lub po?yczk?.
Do tej pory posiadacze alertów dostali ju? blisko 4 mln ostrze?e? przed wy?udzeniem pieni?dzy na swoje skradzione dane. O tej us?udze s?ysza? co trzeci internauta, a co drugi (53 proc.) deklaruje zainteresowanie ni?. Alerty cechuje wysoka skuteczno??, bo BIK – jako jedyny podmiot w Polsce – wspó?pracuje z ca?ym rynkiem bankowym oraz z ponad 70 najwi?kszymi firmami pozabankowymi.
Z Alertów BIK mog? korzysta? nie tylko indywidualni konsumenci, lecz tak?e firmy – wystarczy dorejestrowa? do swojego konta indywidualnego konto swojego przedsi?biorstwa (NIP). Mo?na wówczas pobra? raport z informacjami o zobowi?zaniach swojej firmy i skorzysta? z osobnych alertów, ?eby chroni? si? przed wy?udzeniami na dane firmowe.
Prowadzimy równie? dzia?ania edukacyjne. Przyk?adem jest us?uga Analizatora Kredytowego, któr? w ostatnim okresie wprowadzili?my. Ka?dy klient, który ma konto na portalu BIK, mo?e skalkulowa? sobie, na jaki kredyt go sta?. Taka informacja jest bardzo przydatna w trakcie starania o kredyt, ale równie? pomaga nam w tym, jak rozmawia? z bankiem o swoim potencjalnym kredycie – wyja?nia Bednarek.
