Bardzo dynamiczne zmiany technologiczne s? faktem, który wydarza si? na naszych oczach, a u wielu osób powoduje l?k, wzbudza niepewno??, czasem nawet frustracj?. Czy w niedalekiej przysz?o?ci to roboty zast?pi? ludzi? Czy naprawd? mamy si? czego obawia?? Mnóstwo ludzi zadaje sobie podobne pytanie ka?dego dnia. Tymczasem zamiast sta? z boku powinni?my i?? z duchem czasu i aktywnie uczestniczy? w tej transformacji, w?a?nie po to aby nie zosta? w tyle. W jaki sposób przygotowa? si? na to co przyniesie przysz?o??? Jakie kompetencje b?d? nam potrzebne by odnale?? si? w nowej rzeczywisto?ci, czy wreszcie jakich specjalistów do pracy b?dzie poszukiwa? rynek?
Jak zmieni si? rynek pracy w przysz?o?ci?
Dzisiejszy ?wiat zmienia si? tak szybko, ?e (niestety) nie jeste?my w stanie do ko?ca przewidzie?, jak b?dzie wygl?da? w perspektywie d?u?szej ni? 5 lat. Mo?emy jednak domniemywa?, ?e us?ugi biznesowe w przysz?o?ci b?d? w znacznie wi?kszej mierze oparte na najnowszych technologiach. Wiele procesów zostanie zautomatyzowanych. Szacuje si?, ?e aktualnie stopie? automatyzacji w firmach oscyluje mniej wi?cej na poziomie 35%, natomiast w perspektywie najbli?szych lat mo?e wzrosn?? do nawet 64%. Nie musi to oznacza?, ?e wi?kszo?? pracowników oka?e si? zb?dna. Wr?cz przeciwnie, czynnik ludzki b?dzie bardzo potrzebny, ale w zupe?nie innym zakresie ni? do tej pory. Jaros?aw Pi?ta, od blisko 30 lat Partner Zarz?dzaj?cy w agencji doradztwa personalnego TEST podkre?la:
Ogromnym wyzwaniem dla dzisiejszego rynku pracy, które mo?e okaza? si? kluczem do sukcesu, jest dok?adne przeanalizowanie obecnie istniej?cych ról w organizacji w celu zdiagnozowania ju? istniej?cych albo prawdopodobnie niebawem pojawiaj?cych si? luk w zakresie kompetencji pracowników.
Z badania przeprowadzonego przez PwC na grupie ponad 160 firm ?wiadcz?cych nowoczesne us?ugi biznesowe z ca?ego ?wiata (Shared Services – Digitalise Your Services) wynika, i? ponad 95% respondentów jest przekonanych, ?e praca i wszelkie us?ugi biznesowe b?d? transformowa? od zwyk?ych czynno?ci transakcyjnych po takie, które b?d? przynosi? warto?? dodan? dla przedsi?biorstwa. Oznacza to odej?cie od prostych, powtarzalnych i schematycznych zada? administracyjnych, które ?atwo b?dzie zast?pi? nowymi technologiami, a pój?cie w stron? wi?kszej specjalizacji, wyci?gania trafnych, znacz?cych wniosków i dawania realnej warto?ci klientom. Trzeba wi?c podj?? takie kroki, aby w por? dostarczy? potrzebn? wiedz? i pomóc w rozwoju odpowiednich kompetencji. Zwrotem z tego typu „inwestycji” z ca?? pewno?ci? b?dzie redukcja kosztów potrzebnych w pó?niejszym czasie do zwi?kszenia efektywno?ci procesów oraz zmniejszenie rotacji pracowników (m.in. dzi?ki temu, ?e role w organizacji stan? si? bardziej zaawansowane, a co za tym idzie – atrakcyjne, mniej monotonne , bardziej anga?uj?ce i stwarzaj?ce nowe wyzwania zawodowe).
Nowe technologie sprawi? tak?e, ?e mniejsze znaczenie b?dzie mia?a lokalizacja, czy materialna przestrze? biurowa, ale za to konieczne b?dzie rozwini?cie u pracowników niektórych kompetencji mi?kkich. Zmiany b?d? dotyczy? rozwoju nowych adekwatnych do zmieniaj?cej si? rzeczywisto?ci umiej?tno?ci. Wi?cej pracy zdalnej, rozszerzona rzeczywisto?? (Virtual Reality) czy zaawansowane komunikacyjne platformy internetowe b?d? coraz bardziej popularne, co usprawni zarówno wspó?prac? mi?dzy zespo?ami w ró?nych lokalizacjach, ale tak?e poprawi elastyczno?? pracy w ka?dym jej aspekcie. Zatem konieczne b?dzie te? przystosowanie do zupe?nie nowej kultury organizacyjnej.
Jakie kompetencje b?d? si? liczy?y?
Instytut Przysz?o?ci (Institute for the Future) w Phoenix w swoim raporcie dotycz?cym kompetencji przysz?o?ci (Future Work Skills 2020) wyró?ni? kilka czynników warunkuj?cych zmiany w dzisiejszym ?wiecie. W?ród nich wymienia m.in. wzrost d?ugowieczno?ci (rosn?ca d?ugo?? ?ycia, która wp?ywa na charakter prowadzenia ?cie?ki zawodowej, czasami wywo?uje konieczno?? przekwalifikowania, a przy tym wymaga od nas ci?g?ego uczenia si?), automatyzacja i robotyzacja ?wiata (odsuwanie ludzi od prostych „programowalnych” zada? i przesuwanie ich do tych bardziej zaawansowanych, wymagaj?cych czynnika ludzkiego), nowe media (i umiej?tno?? wykorzystywania ich nie tylko w codziennym ?yciu prywatnym, ale i biznesowym) czy te? globalizacja (praca na odleg?o??, w wirtualnej rzeczywisto?ci, w ?rodowisku mi?dzykulturowym, wymagaj?ca du?ych zdolno?ci adaptacyjnych). Jakie zatem kompetencje musimy rozwin??, ?eby stawi? czo?a tym zmianom?
Jednym z najwi?kszych wyzwa? zdaje si? by? zarz?dzenie niewyobra?aln? ilo?ci? danych, które s? ju? zbierane automatycznie i w takich ilo?ciach, ?e trudno z nich skorzysta?. Potrzebna jest wi?c analiza ich w taki sposób, aby przynosi?y realny wzrost efektywno?ci biznesu (a nie tylko analiza dla posiadania wiedzy). Z drugiej strony poziom skomplikowania niektórych procesów i czynno?ci w organizacjach jest czasem tak wielki, ?e potrzebni b?d? ludzie którzy b?d? potrafili to wszystko nie tylko zrozumie?, ale tak?e wykorzysta? w taki sposób, aby przynie?? przedsi?biorstwu realn? warto??. Nie bez znaczenia jest tak?e wielowymiarowo?? problemów z jakimi si? borykamy i takich te? potrzebujemy specjalistów, aby je rozwi?za?. Mówi si?, ?e je?li kto? zna si? na wszystkim, to tak naprawd? nie zna si? na niczym. Pewnie w jakim? stopniu to powiedzenie b?dzie mia?o jeszcze sens, ale niew?tpliwie umiej?tno?? wyj?cia poza jedn? tylko specjalizacj? (czyli tak zwana interdyscyplinarno??) b?dzie ogromnym atutem w przysz?o?ci.
Kolejn? wa?n? kompetencj? jest wykorzystanie nowych mediów zw?aszcza do celów biznesowych. Z drugiej strony tak?e umiej?tno?? odró?nienia faktów od wszechobecnie zalewaj?cego sie? szumu informacyjnego, infotainmentu i fake newsów. Niezwykle istotne b?dzie zatem filtrowanie i hierarchizowanie danych.
Ogromn? warto?? b?d? mia?y tak?e inteligencja emocjonalna i elastyczno??, które maj? pomóc w lepszym dostosowaniu si? do otoczenia oraz kompetencje mi?dzykulturowe, które w przypadku zespo?ów rozproszonych/ wirtualnych s? niezb?dne.
Rewolucja, której jeste?my ?wiadkami wymaga z ca?? pewno?ci? elastyczno?ci, kreatywno?ci, umys?u otwartego na nowo?ci, a tak?e umiej?tno?ci przewidywania. Trzeba jednak pami?ta? o tym, ?e przecie? roboty s? tak m?dre, jak zaprogramuj? je ludzie, wi?c mo?emy by? spokojni, i? dopóki istniejemy na tym ?wiecie, czynnik ludzki b?dzie potrzebny zawsze. Natalia Hatalska, która jest futurologiem i popularnym analitykiem trendów zawsze powtarza, ?e przysz?o?ci nie da si? przewidzie?, ale mo?na stworzy? ró?ne scenariusze i przygotowa? si? odpowiednio na zmiany ju? dzi?. Zatem to czy dostosujemy si? do tych dynamicznie zmieniaj?cych si? warunków i b?dziemy potrafili si? w nich odnale?? zale?y wy??cznie od nas.
