W I po?owie roku Polacy zaci?gn?li mniej kredytów ni? przed rokiem. Spadki dotyczy?y wszystkich produktów – najwi?ksze zanotowa?y karty kredytowe, kredyty gotówkowe i po?yczki pozabankowe. Naj?agodniej kryzys przesz?y kredyty mieszkaniowe i ratalne. – W II pó?roczu oczekujemy odbicia w ka?dej kategorii, ale nie zrekompensuje to dotychczasowych spadków – mówi dr Mariusz Cholewa, prezes Biura Informacji Kredytowej. Co istotne, pogorszy?a si? równie? sp?acalno?? kredytów, zarówno w?ród klientów indywidualnych, jak i przedsi?biorców.
– Pierwsze pó?rocze 2020 roku to by? trudny okres dla rynku kredytowego. Polacy zaci?gn?li 31 mld z? kredytów mieszkaniowych i w tej kategorii by? najmniejszy spadek, bo o 0,4 proc. w stosunku do I pó?rocza 2019 roku. Kredytów gotówkowych by?o natomiast 25 mld z? i to ju? jest spadek o ponad 30 proc. w stosunku do roku ubieg?ego. Z kolei kredytów ratalnych banki udzieli?y 6,5 mld z? i tam jest spadek o nieca?e 6 pkt proc. – wyja?nia dr Mariusz Cholewa.
Najwi?ksze spadki warto?ciowe dostrzegalne by?y w dwóch kategoriach: karty kredytowe (o 41,6 proc.) oraz po?yczki pozabankowe (o 35,7 proc.).
Tempo spadków ró?nie rozk?ada?o si? w poszczególnych okresach I po?owy roku. O ile pierwsze dwa miesi?ce przynios?y bardzo pozytywny wynik, o tyle ju? marzec, czyli pierwszy miesi?c pandemii koronawirusa w Polsce, mocno zachwia? sprzeda?? w ka?dej z kategorii kredytów i po?yczek, a spadki si?ga?y kilkudziesi?ciu procent.
– To trwa?o mniej wi?cej do ko?ca kwietnia. Maj by? lepszy, bo widzieli?my odbicie, a czerwiec ju? by? bardzo przyzwoity. W niektórych kategoriach, jak np. w przypadku kredytów ratalnych, by? lepszy ni? czerwiec roku 2019 – podkre?la prezes Biura Informacji Kredytowej. – Nast?pi?o poluzowanie gospodarki, wi?c Polacy ch?tniej zaci?gaj? kredyty.
W przypadku kredytów gotówkowych ?redni poziom zapyta? o nowe produkty do bazy BIK w czerwcu stanowi? ju? 97 proc. poziomu sprzed roku. W ostatnich tygodniach odbudowa? si? tak?e popyt na kredyty hipoteczne. Wynika to st?d, ?e klienci chc? skorzysta? z najni?szych w historii stóp procentowych, które wp?ywaj? na koszt po?yczanego pieni?dza, a tak?e uciekaj? w ten sposób przed rosn?c? inflacj?. Z kolei w bran?y po?yczek pozabankowych, mimo procesu odmra?ania gospodarki, utrzymuj? si? bardzo du?e spadki, rz?du 50–60 proc. wzgl?dem I po?owy 2019 roku.
– Po I pó?roczu widzimy, ?e ryzyko kredytowe ro?nie. Wi?ksza jest grupa klientów indywidualnych i przedsi?biorców, którzy przestaj? sp?aca? kredyty. Prezentowany przez nas BIK Indeks Jako?ci portfela kredytów gotówkowych osi?gn?? rekordowy wska?nik 7 pkt proc. Tylko w czerwcu warto?? takich kredytów, które osi?gn??y przeterminowanie na poziomie powy?ej 90 dni, wynios?a oko?o 700 mln z?. Takich kwot nie obserwowali?my od d?ugiego czasu – mówi dr Mariusz Cholewa.
Pogorszeniu uleg?y równie? wska?niki dla innych kategorii kredytów. O ile poziom szkodowo?ci kredytów mieszkaniowych i ratalnych pozostaje niski (odpowiednio 0,86 proc. i 2,14 proc.), o tyle ju? w przypadku kredytów gotówkowych i kart kredytowych budzi niepokój (odpowiednio 6,67 proc. oraz 4,61 proc.). Co istotne, cz??? kredytobiorców korzysta z wakacji kredytowych, dlatego dopiero pod koniec roku b?dzie mo?na w pe?ni oceni? wp?yw pandemii na sp?acalno?? zobowi?za?.
Zwi?zany z tym wzrost ryzyka powoduje, ?e banki ostro?niej podchodz? do udzielania kredytów i oceny zdolno?ci kredytowej klientów, koncentruj?c si? raczej na tych osobach, które maj? wysokie zarobki i pozytywn? histori? kredytow?. To jeden z czynników, który mo?e wp?yn?? na ograniczenie akcji kredytowej równie? w II po?owie roku.
– Szacujemy, ?e w II po?owie roku Polacy zaci?gn? 30 mld z? kredytów gotówkowych, czyli o 19 proc. wi?cej ni? w I pó?roczu, ale w skali ca?ego roku to i tak b?dzie o 23 proc. mniej ni? w roku poprzednim . W przypadku kredytów ratalnych szacujemy du?y wzrost, o ponad 30 proc., pó?rocze do pó?rocza, dzi?ki czemu ich warto?? wyniesie oko?o 9 mld z?, ale nadal to nie zrekompensuje spadku z I pó?rocza i nie osi?gniemy poziomu z roku ubieg?ego – prognozuje dr Mariusz Cholewa.
Z kolei sprzeda? kredytów mieszkaniowych, jak wynika z prognoz BIK, w ca?ym roku si?gnie 60 mld z? i b?dzie o 8 proc. ni?sza ni? w 2019 roku.
– Ryzyko ro?nie, sytuacja gospodarcza jest nadal trudna i niepewna, w zwi?zku z czym banki podwy?szaj? wymogi dotycz?ce udzielania kredytu. Osobom, które maj? gorsz? histori? kredytow?, trudniej b?dzie go dosta?. Zwi?kszaj? si? te? wymogi dotycz?ce wk?adu w?asnego – mówi prezes BIK. – Z drugiej strony ?wiat przenosi si? do e-commerce’u, gdzie banki s? bardzo aktywne. Bardzo popularny jest tam kredyt ratalny – mamy du?e zapotrzebowanie i ograniczone ryzyko, wi?c banki bardzo ch?tnie w t? cz??? wchodz?. My?limy wi?c, ?e mimo wszystko II pó?rocze b?dzie bardzo przyzwoite dla rynku kredytowego.
