W sytuacji zagro?enia spo?ecze?stwa, zw?aszcza te mniej przywi?zane do demokracji, maj? tendencj? do skupiania si? wokó? silnego przywódcy. T? sytuacj? wykorzystuje prezydent Rosji W?adimir Putin, by wprowadzi? w konstytucji zmiany, które umo?liwi? mu kandydowanie na kolejn? kadencj?. Jednak z powodu szybkiego rozwoju pandemii g?osowanie w tej sprawie, które mia?o si? odby? 22 kwietnia, zosta?o przesuni?te.
– Podczas gdy ca?y ?wiat obserwuje sytuacj? zwi?zan? z koronawirusem, w Rosji tematem numer jeden od stycznia tego roku by?y zmiany konstytucji zaproponowane przez W?adimira Putina. Dawa?yby mu one prawo do kandydowania w kolejnych wyborach prezydenckich na ju? pi?t? jego kadencj? w 2024 roku – mówi dr hab. Agnieszka Legucka, analityczka Polskiego Instytutu Spraw Mi?dzynarodowych. – W marcu, kiedy zacz??a rozwija? si? ju? pandemia w Rosji, wprowadzono poprawk?, która daje Putinowi tak? mo?liwo??.
Obecna kadencja prezydencka W?adimira Putina up?ynie w 2024 roku. Zgodnie z obecnie obowi?zuj?c? ustaw? zasadnicz? nie móg?by on kandydowa? na to stanowisko po raz kolejny. Dlatego ju? w po?owie stycznia grupa skupionych wokó? niego znanych osób zg?osi?a szereg poprawek do konstytucji, które umo?liwi?yby rosyjskiemu prezydentowi rz?dzenie z Kremla przez nast?pne 12 lat. W dniach 10–11 marca przeg?osowa? je parlament, a kilka dni pó?niej Putin podpisa? dekret o rozpisaniu ogólnokrajowego g?osowania nad zmianami, by otrzyma? dla nich zielone ?wiat?o. Referendum mia?o si? odby? 22 kwietnia, jednak szybki rozwój pandemii koronawirusa sk?oni? rosyjskie w?adze do przeniesienia terminu na pó?niej – bez podania konkretnej daty.
– Oczywi?cie te zmiany konstytucyjne b?d? wymaga?y g?osowania w ogólnonarodowym referendum, ale nie s?dz?, ?eby te? Rosjanie gremialnie na nie obecnie poszli – uwa?a przedstawicielka PISM. – Poparcie dla zmian wed?ug Centrum im. Jurija Lewady wynosi 48 proc., a 47 proc. ankietowanych jest przeciwnych zmianom konstytucyjnym, a wi?c wszystko zale?y od tego, jak d?ugo b?dzie rozwija? si? pandemia, jak mocno uderzy ona w spo?ecze?stwo rosyjskie pod wzgl?dem ekonomicznym, a tak?e spo?ecznym.
W Rosji na koronawirusa choruje ponad 42 tys. osób, z czego wi?cej ni? po?owa w Moskwie, bo w regionach rozwój pandemii jest spó?niony wobec stolicy o dwa–trzy tygodnie. Z powodu pandemii przesuni?to nie tylko g?osowanie w sprawie zmian w konstytucji, ale i uroczyst? parad? z okazji zako?czenia II wojny ?wiatowej, zwanej w Rosji wielk? wojn? ojczy?nian?, która co roku, 9 maja odbywa si? na placu Czerwonym. W tym roku obchody mia?y by? szczególnie huczne z powodu okr?g?ej, 75. rocznicy kapitulacji hitlerowskiej Rzeszy.
– Od tego, w jaki sposób w?adze, a w szczególno?ci W?adimir Putin, b?d? zarz?dza? kryzysem, zale?y to, czy obywatele zgodz? si? na takie rozwi?zanie, czy te? nie – mówi Agnieszka Legucka. – St?d te? prezydent Rosji, co jest bez precedensu, ju? kilkukrotnie wyst?pi? przed narodem, przekazuj?c informacj? o tym, w jaki sposób radzi sobie z pandemi? w kraju, ale jednocze?nie da? jasny sygna?, ?e g?ównymi odpowiedzialnymi za zarz?dzanie kryzysem s? w?adze regionalne i lokalne. Postawi? si? troch? w drugim rz?dzie jako osoba, której pó?niej obywatele nie powinni wini? za negatywny rozwój sytuacji gospodarczej i spo?ecznej.
