Po nowelizacji ustawy bud?etowej deficyt ma wynie?? 109 mld z?. Inne kraje te? zwi?kszaj? swoje zad?u?enie. Jednak sytuacja Polski jest inna, poniewa? nie jeste?my w strefie euro. Problemem mo?e sta? si? wysoka inflacja i k?opoty ze wzrostem gospodarczym.
Przyk?adem kraju, który rekordowo zwi?ksza swój deficyt s? Stany Zjednoczone, co mo?e sprawia? wra?enie, ?e Polska tak?e mo?e bagatelizowa? skutki zwi?kszania zad?u?enia. Ju? wiosn? USA przeznaczy?y 3 bln USD na programy pomocowe, a na tym nie koniec. Deficyt prawdopodobnie przekroczy 20 proc. PKB i b?dzie najwi?kszy od czasów II wojny ?wiatowej.
– Nie jest to sytuacja normalna, pewne tabu zosta?o przekroczone, przesta?o obowi?zywa? my?lenie, ?e d?ug kiedy? trzeba b?dzie sp?aci? – mówi dr Przemys?aw Kwiecie?, g?ówny ekonomista XTB. – Amerykanie dostali po 1 200 dolarów na osob? i popyt konsumpcyjny zosta? uratowany.
Podobnie post?puje wiele krajów, gdzie banki centralne skupuj? d?ug publiczny. Jednak jest to niebezpieczne, o czym ju? wcze?niej przekona?a si? Japonia, dochodz?c do zad?u?enia przekraczaj?cego 200 proc. PKB i doprowadzaj?c do stagnacji gospodarczej.
– Bez skupowania rz?dowych obligacji przez banki centralne stopy procentowe poszybowa?yby w gór? – wyja?nia ekspert XTB.
Sytuacja w Polsce jest jednak trudniejsza. Du?a cz??? zad?u?enia znalaz?a si? poza deficytem bud?etu pa?stwa, poniewa? tarcze antykryzysowe by?y finansowane przez Polski Fundusz Rozwoju i Bank Gospodarstwa Krajowego (nale??ce do Skarbu Pa?stwa). To prowadzi do tego, ?e polski deficyt z ukrytym d?ugiem mo?e nawet przekroczy? 13 proc. PKB.
Jak dot?d skutki tego odczuwamy w postaci rekordowo niskiego oprocentowania lokat. Z bankowych lokat Polacy wycofali 16 mld z?, na bankowych rachunkach bie??cych trzymamy ponad 600 mld z?. Po cz??ci finansujemy wi?c rosn?ce zad?u?enie stanem naszych oszcz?dno?ci os?abianych ju? najwy?sz? od niemal 10 lat inflacj?.
Na razie w Polsce dominuj? próby podnoszenia ró?nych drobnych op?at, które mog? by? s?abo dostrzegane przez konsumentów. Cho? zad?u?enie trzeba sfinansowa?, to rz?d unika zapowiedzi o podniesieniu którego? z istotnych podatków. Jednak d?ug trzeba b?dzie sp?aci?, wtedy pojawi si? problem z inflacj? b?d? z wyhamowaniem wzrostu gospodarczego, a mog? wyst?pi? te oba negatywne czynniki.
Turecki scenariusz, gdzie obligacje skarbu pa?stwa s? oprocentowane na 18 proc. jednak nam nie grozi, bo sytuacja w tym kraju ju? wcze?niej wywo?ana by?a kryzysem politycznym i ?amaniem zasad demokracji.
Zagro?enie dla Polski zwi?zane jest z innym scenariuszem, wynikaj?cym z tego, ?e nie jeste?my w strefie euro.
– Gdyby?my byli w strefie euro zwi?kszanie d?ugu publicznego by?oby uzale?nione od tego w jakim stopniu rz?dowe obligacje kupowa?by EBC – komentuje P.Kwiecie?. – Teraz NBP skup obligacji mo?e realizowa? w dowolny sposób. Mo?na si? obawia?, ?e pojawi si? silna pokusa, aby post?powa? tak na d?u?sz? met?, zwi?kszaj?c zad?u?enie Polski.
