W lipcu br. banki udzieli?y mikroprzedsi?biorcom o 37 proc. mniej kredytów w uj?ciu liczbowym i o prawie 28 proc. w uj?ciu warto?ciowym w porównaniu z lipcem ubieg?ego roku. W porównaniu jednak do czerwca br. widoczny jest ju? dynamiczny wzrost w wi?kszo?ci segmentów rynku. Pogarsza si? za to indeks jako?ci kredytów dla mikroprzedsi?biorców, co oznacza, ?e firmy maj? coraz wi?cej k?opotów ze sp?at? zobowi?za?. – Mo?e to w przysz?o?ci wp?yn?? na polityk? banków wobec ma?ych firm i ograniczy? finansowanie tego segmentu gospodarki – mówi dr hab. Waldemar Rogowski, profesor SGH, g?ówny analityk Biura Informacji Kredytowej.
– Akcj? kredytow? skierowan? przez banki do mikroprzedsi?biorców w pierwszych siedmiu miesi?cach 2020 roku mo?na podzieli? na trzy okresy: normalny – od stycznia do po?owy marca, okres lockdownowy, czyli marzec, kwiecie? i pocz?tek maja, oraz okres rozmra?ania gospodarki. W tym czasie, w uj?ciu rok do roku, niestety akcja kredytowa banków bardzo spad?a, bo a? o 32,6 proc. W siedmiu pierwszych miesi?cach 2020 roku banki ??cznie udzieli?y oko?o 74 tys. kredytów na kwot? 9,18 mld z? – mówi dr hab. Waldemar Rogowski.
Spadki dotycz? praktycznie wszystkich segmentów produktów. W segmencie kredytów inwestycyjnych w okresie stycze?–lipiec banki udzieli?y 5 tys. kredytów, co oznacza spadek o prawie 31 proc. W uj?ciu warto?ciowym kredyty inwestycyjne opiewa?y na 1,38 mld z? (spadek o prawie 42 proc.). W przypadku kredytów obrotowych by?o ich 25,8 tys. (spadek wyniós? 31,7 proc.), a opiewa?y ??cznie na prawie 4 mld z?, czyli o 26 proc. mniej ni? przed rokiem. Kredytów w rachunku bie??cym by?o ok. 20,6 tys. na kwot? oko?o 2,5 mld z? (spadek o ok. 27 proc.).
– W uj?ciu warto?ciowym w okresie pierwszych siedmiu miesi?cy 2020 roku du?e spadki dotyczy?y w?a?ciwie wszystkich sektorów kredytobiorców, czyli us?ug, budownictwa i handlu, ale najwy?sza ujemna dynamika dotyczy?a kredytów udzielanych mikroprzedsi?biorcom sektora przemys?owego, bo tam spadek wynosi oko?o 34 proc. Z kolei w budownictwie dynamika spadku by?a najni?sza – w tej bran?y banki udzieli?y ok. 25 proc. mniej kredytów – dodaje analityk BIK.
Jak podkre?la, wida? ju? pewne symptomy wzrostu akcji kredytowej. W lipcu w stosunku do czerwca tego roku banki udzieli?y o 30 proc. wi?cej kredytów na kwot? wy?sz? o jedn? pi?t?. W uj?ciu liczbowym by?o to najbardziej widoczne w odniesieniu do kredytów udzielanych firmom z sektora us?ug (+35 proc.) oraz handlu (+30,9 proc.).
– Tak?e w uj?ciu warto?ciowym najwy?sze dynamiki dotycz? kredytów udzielanych w sektorach us?ug i handlu – wzrost wyniós? odpowiednio 22,3 proc. i 20,4 proc. lipiec 2020 do czerwca 2020 roku. S? to pierwsze symptomy o?ywienia akcji kredytowej dla mikroprzedsi?biorców, ale tylko w uj?ciu miesi?c do miesi?ca tego roku – mówi dr hab. Waldemar Rogowski.
W uj?ciu miesi?cznym poprawia si? równie? Indeks Jako?ci Portfeli Kredytów udzielonych mikroprzedsi?biorcom. Ten wska?nik pozwala oceni?, jak firmy radz? sobie ze sp?at? zaci?gni?tych zobowi?za?. Wci?? jednak jest on na wysokim poziomie. Niekorzystnie wypadaj? kredyty obrotowe, gdzie indeks szkodowo?ci wyniós? w lipcu 13,8 proc. Z kolei w uj?ciu sektorowym najgorzej ze sp?at? kredytów radz? sobie firmy us?ugowe, a dodatkowo indeks dla kredytów mikroprzedsi?biorców ?wiadcz?cych us?ugi uleg? wyra?nemu pogorszeniu (wzrost szkodowo?ci o 1,69 proc.). W ostatnich 12 miesi?cach polepszy? si? jedynie Indeks Jako?ci Kredytów mikroprzedsi?biorców z sektora budowlanego.
– Niepokoj?cym zjawiskiem jest sta?e pogarszanie si? odczytu Indeksu Jako?ci Portfeli Kredytów dla mikroprzedsi?biorców. Obserwujemy to zjawisko ju? od pi?ciu lat – zauwa?a analityk BIK. – W 2016 roku ?rednia warto?? indeksu dla wszystkich kredytów udzielanych ma?ym firmom wynosi?a 4,84 proc. Lipcowy odczyt wyniós? 6,8 proc. Wzrost szkodowo?ci, który nast?pi? w ci?gu tych pi?ciu lat i dalej jest widoczny, mo?e powodowa? du?? ostro?no?? banków w zakresie udzielania kredytów ma?ym firmom. Mam na my?li wzrost ceny, czyli mar?y za ryzyko kredytowe, a ponadto wi?ksze mog? by? równie? oczekiwania co do jako?ci przedstawianych zabezpiecze?.
Zdaniem ekonomisty mo?e to w konsekwencji istotnie ograniczy? finansowanie mikroprzedsi?biorstw, które s? szczególnie wa?ne w czasie odmra?ania gospodarki i mog? istotnie przyczyni? si? do powrotu na ?cie?k? wzrostu gospodarczego.
