Wielki Brat zawsze nam si? przygl?da?. Z tym, ?e dzisiaj robi to du?o sprawniej i dok?adniej. Jest przecie? pod??czony do Internetu, co oznacza, ?e ma dost?p do naszych maili, wyci?gów bankowych, rozmów telefonicznych i aktywno?ci w mediach spo?eczno?ciowych. Zebrane informacje mo?e z ?atwo?ci? uporz?dkowa? i stworzy? raport na temat naszej spo?ecznej przydatno?ci. A b?dzie jeszcze gorzej. Bo ju? wkrótce….
….w fabrykach, przy ta?mach produkcyjnych stan? beznami?tne roboty. Nieliczni wybra?cy utrzymuj?cy zatrudnienie, b?d? podporz?dkowani decyzjom niemych zwierzchników o metalicznej pow?oce. Ci b?d? posiadali zaledwie kilka cech humanoidalnych; dzi?ki syntezatorom mowy, kamerom i zdolno?ci do przetwarzania j?zyka naturalnego, b?d? w stanie nas przepyta?, zaobserwowa? zachowania, zarejestrowa? nasz? wydajno??. Po co? By zdecydowa?, czy nadajemy si? do pracy.
Nie przyniesie nam te? spokoju przebywanie w inteligentnym domu. Proces permanentnej inwigilacji b?dzie nasila? si? w najlepsze, zarówno w naszej sypialni jak i ?azience. Czujniki w ?cianach prze?ledz? ka?dy nasz ruch. Nasz poranny kaszel zostanie nagrany i b?yskawicznie przes?any do firmy ubezpieczeniowej, z któr? mamy umow?. A aptekarz na nasze przybycie ju? wcze?niej przygotuje w?a?ciw? buteleczk?. Tak?e nasze ukochane autonomiczne auto b?dzie usypia?o nasz? czujno??. Tak skutecznie, ?e nie wiedz?c kiedy z kierowcy zmienimy si? w pasywnego pasa?era zdanego na ?ask? komputera pod mask?. A ten przecie? b?dzie zaj?ty nieustannym przetwarzaniem algorytmów. Algorytmów ?ycia i ?mierci. Decyduj?cych o tym, czy mamy prawo do istnienia w tak ?adnie zorganizowanym spo?ecze?stwie.
Jestem ci?gle sob?
Szanowny czytelniku. Nie popadam w paranoj?, ani nie prze?ywam za?amania nerwowego. Moje konto na blogu nie zosta?o zhakowane, a powy?sze s?owa nale?? do mnie, a nie do przywódcy ruchu anarchistycznego. Lubi? serial „Black mirror”, ale nie traktuj? go, jak filmu dokumentalnego. O ile mi wiadomo, od wczoraj moje ?ycie raczej si? nie zmieni?o. Ci?gle pracuj? w firmie, w której stopie? robotyzacji jest prawie zerowy, automatyzacji znacznie wi?kszy. Potrafi? przez d?ugie dni nie korzysta? z mediów spo?eczno?ciowych, chocia? przychodzi mi to ci??ko. W soboty wy??czam komórk?, odpoczywam w lesie, a w restauracji czy w sklepie cz?sto p?ac? gotówk?.
Natomiast chcia?em w ten nietypowy sposób rozpocz?? mój kolejny tekst o Sztucznej Inteligencji. Dotyczy on mitów, które kr??? na jej temat – w mediach, w sieci i w my?lach nas wszystkich. Budz?c, ?miem twierdzi?, ?e mocno nieuzasadniony, l?k.
MIT 1. B?dziemy pod ci?g?a obserwacj?
Tak, to prawda – BIG DATA umo?liwi? szybsze pozyskiwanie, przechowywanie i przetwarzanie danych na ka?dy temat. Szybka informacja jest przysz?o?ci?, na rynku przetrwaj? wi?c firmy, które b?d? w stanie j? pozyska? szybciej, ni? konkurenci. Mo?liwe, ?e komputery o parametrach maszyny IBM WATSON stan? kiedy? w ka?dym urz?dzie i odpowiedz? nam na KA?DE pytanie. Mo?e nawet niezbyt po??dane z naszego punktu widzenia.
Czy to jednak oznacza, ?e zmieni si? prawo dotycz?ce poufno?ci informacji? Czy liczba sytuacji, w których mo?emy zachowa? anonimowo??, gwa?townie zmaleje? Czy zostanie wprowadzony nakaz korzystania z mediów spo?eczno?ciowych, a my nie b?dziemy mogli wy??czy? smartfona? Czy b?dziemy ZMUSZENI do tego, by naszpikowa? nasze domy elektronik?? Przecie? te pytania wcale nie narzucaj? kategorycznej odpowiedzi: tak, technologia ZAUTOMATYZUJE wi?kszo?? sytuacji spo?ecznych i wp?ynie na wszystkie nasze decyzje.
Oczywi?cie, wraz z rozwojem cyfrowej kultury, jeste?my nara?eni i podlegamy pewnym mechanizmom digitalizacji naszego ?ycia. Dlatego powinni?my bardziej ?wiadomie podchodzi? do niektórych naszych zachowa?. Gdy wprowadzono do powszechnego u?ytku samochody, musieli?my zgodzi? si? przecie? na to, ?e przy przechodzeniu przez ulic? nale?y zachowa? szczególn? ostro?no??.
MIT 2. Roboty odbior? nam prac?
Niektóre prace a? si? prosz?, by je zrobotyzowa?. Czy przygotowywanie setek tysi?cy paczek w magazynie firmy przesy?kowej ma sens dla pracownika? Czy firma, oszcz?dzaj?c na nim, nie mo?e stworzy? innych miejsc pracy, szkol?c wykwalifikowan? kadr? zdoln? do internetowej obs?ugi klienta? Pieni?dze zaoszcz?dzone na wdro?eniu do pracy robotów i dronów mog? rozrusza? niejedn? ga??? przemys?u lub by? redystrybuowane w obszary spo?eczne, które cierpi? na ich brak.
Roboty nie b?d? w stanie budowa? relacji w firmach, mi?kko motywowa? pracowników, wymy?la? konceptów kreatywnych, ani – jeszcze d?ugo – wyci?ga? konstruktywnych wniosków. Nie b?d? w stanie te? zach?ci? mened?erów do jakiej? pomys?owej idei. Spo?ród wielu obszarów przemys?u, tak naprawd? tylko kilka b?dzie mog?o skorzysta? z szansy, jak? daje robotyzacja.
MIT 3. Pomy?ki algorytmów wprowadz? chaos
Tak, znane s? ju? przypadki, gdy komputer przypisa? okre?lon? informacj?, cech? niew?a?ciwej osobie. Na bazie tego typu pomy?ek zdarza?y si? sytuacje, które mia?y wyd?wi?k rasistowski. Kto? te? traci? prawo jazdy, bo zosta? b??dnie zakwalifikowany, jako osoba odpowiedzialna za wypadek. Mówi si? o tym, ?e ?wiadomie manipulowanie informacj? wp?ywa znacz?co na wybory polityczne.
Ale czy obrót informacjami, ich porz?dkowanie i wykorzystywanie musi by? idealne? Nie wiem, sk?d wzi?? si? pogl?d, ?e cyfrowa ekosfera ma by? czym? pozbawionym b??dów i niebezpiecze?stw.
Pisa?em ju? o tym, ?e algorytmy czasem si? myl?. Mo?e nawet b?d? robi? to cz??ciej, nale?y wi?c po prostu wzi?? to pod uwag?. I ufa? przede wszystkim swoim zmys?om, dociekliwo?ci i zdrowemu rozs?dkowi.
A mo?e dokona? trwa?ego WYBORU w my?leniu i w postawie, który zak?ada, ?e mnie – cz?owieka maszyna NIE MO?E i nigdy nie powinna wyr?cza? we wszystkim? Jako cz?owiek, mam by? mo?e egzystencjalny obowi?zek polegania na sobie.
MIT 4. Staniemy si? pó? robotami, pó? lud?mi
Jedn? z naszych gatunkowych cech jest sk?onno?? do pesymizmu. Bywa ona potrzebna, a mo?e i niezb?dna. Z pewno?ci? bez niej nie by?oby wielu wielkich ksi??ek, czy niesamowitych filmów. Nie powsta?yby frapuj?ce opowie?ci o zag?adzie cywilizacji, któr? pr?dzej czy pó?niej zaserwuj? nam maszyny. A w?a?ciwie organizmy b?d?ce po??czeniem komputera z ludzkim mózgiem.
Jednak wszelkie teorie o tym, ?e nasza ?wiadomo?? zyska nowy wymiar, dzi?ki implantom, które b?dziemy nosi? pod skór?, s? na razie tylko teoriami. Czy nanoroboty kr???ce w naszych ?y?ach „zcyfryzuj?” nas na dobre, a bezpo?rednie pod??czenie naszego mózgu do Internetu stanie si? rzeczywi?cie mo?liwe? Sprawa nie jest ani tak prosta, ani malownicza, jakby to mog?o wynika? z doskona?ego filmu „Transcendencja”, w którym g?ówny bohater zyskuje „cyfrowe” ?ycie po ?mierci. Mo?e po prostu pozostanie to ci?gle teori?, bo jakiego? elementu tej technologiczno-futurystycznej uk?adanki nie b?dziemy w stanie nigdy dopasowa? do reszty?
Wspominany przeze mnie wielokrotnie wybitny futurolog Ray Kurzweil lubi mówi? o sobie, ?e jest optymist?. Twierdzi, ?e wchodzimy w epok? posthumanizmu. Oznacza to – w skrócie – wielkie konsekwencje dla naszego ontologicznego statusu i tego kim b?dziemy. Jako gatunek przestajemy by? lud?mi, a Sztuczna Inteligencja mo?e sta? si? jedn? z wielu postaci ?ycia na ziemi.
Zachowuj?c szacunek dla tego typu refleksji i scenariuszy, zachowuj? równie? poznawcz? pokor?. Uwa?am, ?e NIE jeste?my w stanie przewidzie? JEDNOZNACZNYCH konsekwencji faktu, ?e za kilka lat komputery b?d? my?le? szybciej od nas.
Poza tym, w chwilach zw?tpienia przypominam sobie, ?e istnieje kto? taki, jak Elon Musk. Jest jedn? z centralnych postaci, które maj? wp?yw na globalny rozwój naszej cywilizacji, ale zachowuje odpowiedzialnie przytomno?? refleksji. Wprowadzaj?c do ?ycia szalone idee, zdaje sobie spraw? z wielu niebezpiecze?stw, które mog? na nas czeka?. Ostrzega przed nimi, ale ci?gle robi swoje, wierz?c, ?e mamy szans? sta? si? lepszymi istotami. Jako ludzie. I to w?a?nie dzi?ki… robotom, dronom, autonomicznym pojazdom i lotom w kosmos.
Blog autora: https://norbertbiedrzycki.pl
