Ponad 90 proc. europejskich firm korzysta z rozwi?za? open source. Wi?kszo?? z nich podkre?la, ?e dzi?ki temu mo?e znacz?co obni?y? koszty operacyjne, zwi?kszy? produktywno??, a tak?e uniezale?ni? si? od jednego dostawcy oprogramowania. To, ile OSS mo?e wnie?? do organizacji jest kwesti? indywidualn? i zale?y od wielu czynników, m.in. bran?y czy rodzaju dzia?alno?ci. Wed?ug ekspertów na inwestowaniu w open source najbardziej skorzysta?by sektor publiczny – w badaniu przeprowadzonym przez The Linux Foundation odpowied? t? wskaza?o 35 proc. osób. Co ciekawe, odsetek ten jest wi?kszy ni? w przypadku bran?y IT (31 proc.), edukacyjnej (29 proc.) czy finansowej (20 proc.). Jak rozwi?zania open source mog? wp?yn?? na dzia?anie administracji publicznej i samorz?dów?
Adaptacja open source przez sektor publiczny to podstawa
Specjali?ci nie zatrzymuj? si? na opinii, ?e sektor publiczny by?by najwi?kszym beneficjentem rozwi?za? opartych na otwartym kodzie. Id? o krok dalej, stwierdzaj?c, ?e najbli?sze inwestycje w open source powinny skupia? si? g?ównie na jego adaptacji przez administracj? rz?dow?. Tak uzna?a niemal po?owa badanych, co oznacza, ?e kwestia ta jest dla specjalistów wa?niejsza, ni? rozwój open source w celu tworzenia alternatyw dla monopoli technologicznych (37 proc. odpowiedzi), ulepszenia edukacji akademickiej (29 proc.) czy wspierania globalnych standardów technologicznych (27 proc.).
Jak podkre?la Dariusz ?wi?der, prezes Linux Polska, na wdro?eniu open source przez jednostki administracji publicznej skorzystaliby wszyscy obywatele.
– Wdro?enie open source do sektora publicznego to krok milowy w kierunku transformacji cyfrowej, m.in. ze wzgl?du na du?o wi?kszy zakres funkcjonalno?ci, elastyczno?ci, cyberbezpiecze?stwa i suwerenno?ci technologicznej. G?ówne korzy?ci dotycz? jednak finansów i konkurencyjno?ci wzgl?dem sektora prywatnego. Wystarczy wyobrazi? sobie, jak du?? oszcz?dno?? przynios?aby inwestycja w rozwój i dostosowanie do w?asnych potrzeb oprogramowania open source, w porównaniu do zakupu licencji na korzystanie z rozwi?zania komercyjnego dla wszystkich urz?dów. Skal? pozytywnego wp?ywu otwartych rozwi?za? na wzrost gospodarczy obrazuj? szacunki Komisji Europejskiej, zgodnie z którymi zwi?kszenie o 10 proc. sk?adek na kod otwartego oprogramowania da?oby efekt w postaci dodatkowego 0,4 –0,6 proc. PKB w skali roku. Potencja? ten jest w ogromnej mierze niewykorzystany, cho? coraz wi?cej europejskich rz?dów zaczyna go zauwa?a? – dodaje Dariusz ?wi?der, Linux Polska.
OSPO szans? dla sektora publicznego
Ograniczenia technologiczne, brak wystarczaj?cej wiedzy na temat open source, a tak?e obawy dotycz?ce bezpiecze?stwa s? g?ównymi powodami, przez które organizacje nie inwestuj? w rozwi?zania open source. Problem ten dotyczy równie? sektora publicznego, w którym bariery te s? dodatkowo uwydatnione przez daleko id?c? ostro?no?? we wdra?aniu nowych rozwi?za?.
Wed?ug Marka Najmajera, Dyrektora Rozwoju Produktu w Linux Polska, sposobem na rozwi?zanie tych problemów s? tzw. OSPO (Open Source Program Office), czyli tworzone w konkretnej organizacji lub instytucji jednostki, których celem jest identyfikacja potrzeb zwi?zanych z open source oraz wsparcie przy ich wdra?aniu.
– OSPO jest pomys?em, który zrodzi? si? w sektorze prywatnym i stanowi trzon kultury organizacyjnej dotycz?cej wykorzystania open source. Dok?adny zakres dzia?a? takiej jednostki zale?y od konkretnej firmy i jej potrzeb. OSPO mo?e zajmowa? si? rozwijaniem wspó?pracy z organizacjami open source, opracowaniem strategii dotycz?cej wykorzystania otwartego oprogramowania, ograniczaniem zwi?zanego z tym ryzyka czy rozwijaniem wiedzy i ?wiadomo?ci na temat dost?pnych mo?liwo?ci rozwoju OSS. Zadania te pozwalaj? z jednej strony rozwia? w?tpliwo?ci dotycz?ce stosowania otwartego oprogramowania, z drugiej za? – prowadzi? do rozwoju rozwi?za? open source’owych. Niektóre jednostki publiczne ju? stworzy?y w?asne OSPO, uznaj?c je za narz?dzie zwi?kszaj?ce przejrzysto?? i bezpiecze?stwo. Przyk?adem mo?e by? rz?d francuski czy Komisja Europejska – mówi Marek Najmajer, Dyrektor Rozwoju Produktu w Linux Polska.
Open source w sektorze publicznym? Kluczowe jest bezpiecze?stwo
Dojrza?o?? w podej?ciu organizacji do otwartych technologii przejawia si? m.in. w posiadaniu odpowiednich polityk bezpiecze?stwa, zatrudnieniu ekspertów wyspecjalizowanych w tej dziedzinie, wspó?pracy z organizacjami open source czy regularnym testowaniu i wdra?aniu nowych rozwi?za?. Realizacj? wszystkich tych kwestii mo?e pochwali? si? niewiele firm. Co wi?cej, niespe?na 40 proc. wykonuje tak podstawow? czynno?? jak skany bezpiecze?stwa w celu identyfikacji luk i zagro?e?. Jak podkre?la Dariusz ?wi?der, Prezes Linux Polska, w czasach coraz cz?stszych ataków hakerskich kwestia cyberbezpiecze?stwa powinna by? kluczowa dla wszystkich organizacji, zw?aszcza w bran?ach regulowanych i sektorze publicznym.
– Rozwi?zania open source s? dzisiaj uznawane za bezpieczne g?ównie ze wzgl?du na powszechny dost?p do kodu – w ko?cu ka?dy mo?e zidentyfikowa? b??dy lub luki i powiadomi? o nich twórców. Jednak mówi?c o cyberbezpiecze?stwie w administracji rz?dowej i bran?ach wysokiego ryzyka, w których wykorzystywany jest open source, nale?y pój?? zdecydowanie dalej. Analiza powinna obejmowa? wiele czynników ryzyka, zwi?zanych ze sk?adem oprogramowania, jego produkcj?, rozwojem i utrzymaniem, licencj?, podatno?ci? czy nawet pochodzeniem geopolitycznym. Wa?ne jest, by nie ogranicza? si? do oceny ka?dego komponentu osobno, a bada? równie? wyst?puj?ce mi?dzy nimi zale?no?ci. Aby upro?ci? to zadanie, przez ostatnie kilkana?cie miesi?cy pracowali?my nad Source Mation – innowacyjnym, kompleksowym rozwi?zaniem do analizy ryzyka oprogramowania open source, dzi?ki któremu u?ytkownicy otrzymaj? skumulowany wska?nik informuj?cy o potencjalnych zagro?eniach. U?atwi to zarz?dzanie ryzykiem IT w ka?dej organizacji, równie? w jednostkach sektora publicznego – dodaje Dariusz ?wi?der, Linux Polska.
Podsumowanie
Specjali?ci uwa?aj?, ?e na inwestowaniu open source najbardziej skorzysta?by – równie? pod k?tem finansowym – sektor publiczny. Mimo to otwarte rozwi?zania nadal s? wykorzystywane i rozwijane przede wszystkim przez prywatne przedsi?biorstwa i inicjatywy. Prze?amaniem bariery w jednostkach administracji rz?dowej i innych instytucjach publicznych mog?oby by? stworzenie krajowego OSPO.
The Linux Foundation, World of Open Source, Europe Spotlight 2023.
The Linux Foundation, World of Open Source, Europe Spotlight 2023.
European Commission, The impact of Open Source Software and Hardware on technological independence, competitiveness and innovation in the EU economy.
Open Logic, Open Source Initiative, Eclipse Foundation, 2024 State of Open Source Report.
