Wiele organizacji pozarz?dowych finansuje swoje dzia?ania przy wsparciu funduszy unijnych, ale ich wykorzystanie hamuj? nadmierna biurokracja i niesprawny system informowania o ich dost?pno?ci. W przysz?ej perspektywie finansowej na lata 2021–2027 NGO-sy chc? bardziej w??czy? si? w proces dysponowania ?rodkami z unijnego bud?etu. Apeluj? te? o ograniczenie papierologii i wi?ksz? swobod? we wdra?aniu nowatorskich rozwi?za?.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarz?dowych oraz Pracownia Bada? i Innowacji Spo?ecznych „Stocznia” wypracowa?y pi?? postulatów generalnych oraz dwana?cie szczegó?owych odnosz?cych si? do przysz?ej architektury funduszy europejskich. Postulaty zawieraj? ogólne zasady, które wed?ug organizacji powinny obowi?zywa? w nowym systemie dysponowania funduszami. W?ród nich s? m.in. zasady partnerstwa w zarz?dzaniu ?rodkami oraz równo?ci szans w programowaniu i wdra?aniu funduszy europejskich.
Unijne fundusze s? bardzo wa?nym ?ród?em finansowania dla organizacji pozarz?dowych – mówi ?ukasz Domaga?a, prezes zarz?du Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarz?dowych. – Szczególnie dla takich organizacji, które maj? odpowiednie kompetencje, aby prowadzi? np. przedszkole, hospicjum oraz ?wiadczy? us?ugi edukacyjne oraz dla osób z niepe?nosprawno?ciami.
Jak podkre?la, pozyskiwanie funduszy unijnych wi??e si? z trudno?ciami dotycz?cymi przygotowania wniosku, rozliczenia projektu, ale pozwalaj? one na realizacj? du?o wi?kszych przedsi?wzi?? ni? ?rodki finansowe przekazywane przez samorz?dy lokalne.
W ramach Europejskiego Funduszu Spo?ecznego Plus w nowej perspektywie finansowej jest do rozdysponowania oko?o 100 mld z? przez siedem lat, a wi?c s? to bardzo du?e ?rodki – zauwa?a ?ukasz Domaga?a. – My?l?, ?e ta kwota jest wystarczaj?ca. B?d? to fundusze na projekty dotycz?ce m.in. zatrudnienia, ubóstwa, zdrowia i edukacji. Najwa?niejsze jest to, ?eby te pieni?dze by?y ?atwo dost?pne. Trzeba pami?ta?, ?e organizacje spo?eczne s? najbli?ej osób potrzebuj?cych i najbardziej efektywnie rozpoznaj? potrzeby lokalne.
Dzi? cz?sto narzekaj? jednak na nadmiern? biurokracj?, która nie tylko utrudnia pozyskiwanie unijnego wsparcia, jego rozliczenie, ale te? podnosi koszty tego procesu. Dlatego te? postuluj? o uproszczenie procedur na ka?dym etapie systemu (projektowania, dystrybucji i rozliczania).
Szefowie organizacji mówi?: mieli?my 10 osób pracuj?cych i musieli?my zwi?kszy? kadr? o kolejne pi??–siedem osób, których praca polega w?a?ciwie tylko na zajmowaniu si? dokumentami. Na pewno miejsce na uproszczenie procedur i zniwelowanie biurokracji jest bardzo du?e. Liczymy, ?e to si? uda – mówi ?ukasz Domaga?a. – Kiedy? by?o dobre rozwi?zanie, które cz??ciowo zaczyna?o si? sprawdza?, ale rz?d si? z niego wycofa?, dotycz?ce ma?ych projektów i mo?liwo?ci rozliczania ich rycza?tem lub czasem jednym dokumentem.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarz?dowych koncentruje si? na tym, aby w??czy? organizacje pozarz?dowe w proces planowania wydatkowania funduszy unijnych oraz w mechanizm monitorowania, jak s? wydawane te ?rodki. Federacja chce zapewni? dost?pno??, transparentno?? oraz efektywno?? w ich wydawaniu i to s? najwa?niejsze wyzwania na najbli?sze miesi?ce. Ponadto potrzebnych jest szereg innych zmian, aby fundusze Unii Europejskiej by?y lepiej wykorzystane.
Wa?na jest nauka p?yn?ca z obecnego okresu programowania, ?e punkty informuj?ce o ?rodkach unijnych prowadzone przez administracj? publiczn? nie spe?ni?y swojej roli – podkre?la ?ukasz Domaga?a. – W poprzednich latach funkcjonowa? specjalny system regionalnych o?rodków Europejskiego Funduszu Spo?ecznego prowadzony przez same organizacje. Dzia?a? on du?o efektywniej, a ?rodki finansowe trafia?y do bardzo ma?ych spo?eczno?ci. Teraz niestety tak si? nie dzieje. Konieczny jest powrót do poprzedniego systemu informowania o dost?pno?ci ?rodków unijnych, który aktywizowa? spo?eczników i samorz?dy w ma?ych miejscowo?ciach.
Organizacje postuluj? tak?e stworzenie przestrzeni dla upowszechniania innowacji spo?ecznych.
S?ysza?em o takich postulatach, ?eby by?o wi?cej ?rodków, by dana organizacja spo?eczna by?a w stanie prowadzi? przedszkole czy wybudowa? budynek, który jest dost?pny dla ca?ej spo?eczno?ci. My?l?, ?e ?rodki, które budowa?yby potencja? instytucjonalny i zasoby dobrze dzia?aj?cych organizacji, s? bardzo wa?ne – podkre?la Domaga?a.
Nowa perspektywa bud?etowa Unii Europejskiej jest zaplanowana na lata 2021–2027. Pierwsze nabory rusz? najwcze?niej w przysz?ym roku. Jednak organizacje zainteresowane dofinansowaniem mog? ju? teraz uzyska? jak najwi?cej informacji w urz?dzie marsza?kowskim, aby przygotowa? si? do z?o?enia wniosku.
