Od czwartku rewolucyjne zmiany w KSH. Co obejmuj??

13 pa?dziernika zaczn? obowi?zywa? nowe przepisy, które mog? zmieni? funkcjonowanie holdingów. Ogromna nowelizacja Kodeksu spó?ek handlowych ma uregulowa? relacje prywatno-prawne mi?dzy spó?k? dominuj?c? a jej spó?kami zale?nymi tak, by lepiej zabezpieczy? interesy wierzycieli, cz?onków organów oraz drobnych wspólników spó?ki zale?nej. Wi?ksze prawa uzyskaj? rady nadzorcze, co pozwoli im sprawowa? bardziej efektywny nadzór korporacyjny. 

– To swoista ma?a rewolucja, bo mówi si? o tym, ?e po raz pierwszy od wprowadzenia KSH b?dziemy mieli do czynienia z tak znacz?c? zmian? – mówi ?ukasz ?wi?tek, adwokat w act BSWW legal & tax. – Mo?emy podzieli? te zmiany na trzy kategorie. Pierwsza to grupa spó?ek, co? ca?kowicie nowego w polskim prawie, kwestie zwi?zane z funkcjonowaniem rady nadzorczej oraz zarz?du, je?li chodzi o ich funkcjonowanie, protoko?owanie, konstrukcj? odpowiedzialno?ci i kompetencji. Chodzi o ?ycie nie tylko spó?ek publicznych, ale tym razem te? tych zwyk?ych, prywatnych, w ramach mniejszych i ?rednich struktur. To kompletna nowo??.

Do tej pory instytucja grupy spó?ek nie mia?a definicji w prawie. Teraz przyj?to, ?e grupa spó?ek to spó?ka dominuj?ca i spó?ki zale?ne (lub jedna), b?d?ce spó?kami kapita?owymi, kieruj?ce si? wspóln? strategi? w celu realizacji wspólnego interesu. Ta strategia uzasadnia sprawowanie przez spó?k? dominuj?c? jednolitego kierownictwa nad spó?kami zale?nymi (albo jedn? spó?k?).

– B?dziemy mogli rzeczywi?cie mówi? o czym? wi?cej ni? grupa spó?ek z prawa podatkowego, prawa finansowego. Grupa spó?ek z Kodeksu spó?ek handlowych, czyli zintegrowany zespó? osobnych podmiotów, które jednak d??? do tego samego celu – mówi ?ukasz ?wi?tek.

Przepisy dotycz?ce grupy spó?ek mo?na podzieli? na dwie kategorie: na takie, które u?atwiaj? zarz?dzanie grup? przez spó?k? dominuj?c? w zwi?zku z realizacj? wspólnej strategii gospodarczej grupy, oraz takie, które zapewniaj? ochron? okre?lonych grup interesu wyst?puj?cych w przypadku grupy spó?ek. Grupy spó?ek mog? by? tworzone równie? przez spó?ki publiczne, jednak b?d? one mog?y pe?ni? w nich jedynie rol? spó?ki dominuj?cej. Utworzenie grupy spó?ek nie b?dzie obowi?zkowe – w sprawie uczestnictwa w niej uchwa?? podj?? musi zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spó?ki zale?nej wi?kszo?ci? kwalifikowan? trzech czwartych g?osów. Spó?ka dominuj?ca takiej uchwa?y podj?? nie b?dzie musia?a.

Podstawow? instytucj? prawn?, która ma zapewni? spó?ce dominuj?cej sprawne zarz?dzanie grup? spó?ek, jest wi???ce polecenie kierowane przez spó?k? dominuj?c? do spó?ki zale?nej.

– Oznacza to decyzyjno?? spó?ek wy?szych nad spó?kami ni?szymi. Daje to odpowiedni? ochron? mened?erom, którzy podejmuj? decyzje w spó?kach zale?nych, a to oznacza w ko?cu brak odpowiedzialno?ci cz?onków zarz?dów i prezesów za decyzje, które zapad?y wy?ej od nich – wyja?nia adwokat. 

W ocenie ekspertów kancelarii act BSWW legal & tax polecenie spó?ki dominuj?cej mo?e okaza? si? pomocne np. w przypadku ch?ci ujednolicenia oraz pewnego rodzaju podyktowania przez spó?k? dominuj?c? polityk, zasad, regulaminów, ale z drugiej strony w?tpliwo?ci budzi wysoki stopie? sformalizowania procedur zwi?zanych z tym instrumentem.

Spó?ka zale?na uczestnicz?ca w grupie spó?ek mo?e jednak podj?? uchwa?? o odmowie wykonania wi???cego polecenia, je?eli istnieje uzasadniona obawa, ?e jest ono sprzeczne z interesem tej spó?ki i wyrz?dzi jej szkod?, która nie b?dzie naprawiona przez spó?k? dominuj?c? lub inn? spó?k? zale?n? uczestnicz?c? w grupie spó?ek w okresie dwóch lat, albo doprowadzi?oby do niewyp?acalno?ci czy zagro?enia niewyp?acalno?ci? tej spó?ki. Je?li tylko cz??? wspólników nie zgadza si? na zmian?, mo?e zg?osi? ??danie odkupienia ich udzia?ów albo akcji. Drug? stron? tego medalu jest prawo do przymusowego wykupu udzia?ów albo akcji nale??cych do wspólników (akcjonariuszy) mniejszo?ciowych spó?ki zale?nej, tak zwany squeeze-out.

– Zarz?dy b?d? mia?y przed sob? du?e wyzwanie – po raz pierwszy KSH b?dzie wymaga? od nich konkretnych dzia?a?, odpowiedzialno?ci za przesy?anie dokumentów do rady nadzorczej, która z kolei zyska narz?dzia do tego, ?eby nawet zmusza? zarz?d do przekazywania mu tych informacji – mówi ?ukasz ?wi?tek. – Co do zasady odpowiedzialno?? cz?onków zarz?du, ich szczegó?owe obowi?zki pozostan? mniej wi?cej takie same, ale zmieni si? ta cz??? korporacyjna, wewn?trzne wymagania pomi?dzy organami spó?ek. Mocno wp?ynie to na relacje wewn?trzne w spó?kach, w szczególno?ci pomi?dzy zarz?dem a rad? nadzorcz?.

Jednocze?nie du?e uprawnienia zyskuje rada nadzorcza spó?ki dominuj?cej, która b?dzie mia?a prawo dost?pu do informacji spó?ki dominuj?cej o spó?kach zale?nych oraz do sprawowania sta?ego nadzoru nad nimi w zakresie realizacji interesu grupy spó?ek.

– Rada nadzorcza b?dzie w stanie uzyska? na podstawie swojej decyzji bez potrzeby uzyskiwania zgody walnego zgromadzenia, zgromadzenia wspólników czy te? zarz?du zewn?trzn? pomoc (w postaci doradcy rady nadzorczej), ?eby rzeczywi?cie móc dan? spó?k? nadzorowa? zgodnie ze swoimi kompetencjami. Poza tym pojawi si? du?a odpowiedzialno?? po stronie rady nadzorczej, która zyskuje z jednej strony narz?dzia, a z drugiej strony b?dzie od niej wymagane, aby z tych narz?dzi korzysta?a tak, ?eby prowadzi? rzeczywisty nadzór – wyja?nia adwokat w act BSWW legal & tax. – Przyk?adow? konsekwencj? jest zobowi?zanie cz?onków rady nadzorczej do tego, aby zachowali w tajemnicy najwa?niejsze informacje o spó?ce nawet po tym, jak ustanie ich mandat w spó?ce, co dla wielu b?dzie rewolucyjn? zmian?, wi???c? ich poniek?d ze spó?k? do ko?ca ?ycia.