Od pocz?tku 2020 roku w umowach i instrumentach finansowych b?dzie mo?na bez przeszkód stosowa? WIBOR, czyli kluczowy wska?nik referencyjny na rynku finansowym. Metoda jego wyznaczania dostosowana do unijnego rozporz?dzenia BMR ma zapewni?, ?e wska?nik ten b?dzie bardziej przejrzysty i odporny na manipulacj?, a przy tym, bezpieczniejszy dla rynku i kredytobiorców. W Polsce za nadzór nad metod? opracowywania i administrowanie WIBOR-em odpowiada GPW Benchmark. Spó?ka przeprowadzi?a testy proponowanego rozwi?zania i do ko?ca tego roku zamierza z?o?y? do KNF wniosek o rejestracj? jako administrator stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, zgodnie z wymogami rozporz?dzenia BMR.
Stawki referencyjne WIBID i WIBOR to w uproszczeniu stopy procentowe, po jakich banki s? gotowe udziela? sobie nawzajem po?yczek, ich wysoko?? jest zmienna i ustalana ka?dego dnia – to tzw. fixing. WIBOR to stawka kluczowa dla funkcjonowania ca?ego systemu finansowego, bo jest stawk? bazow? dla obligacji i instrumentów finansowych, kredytów i innych umów finansowych. Ma du?e prze?o?enie na przeci?tnego konsumenta, bo wyst?puje de facto w ka?dej umowie kredytowej w polskiej walucie. Wp?ywa na wysoko?? rat kredytów hipotecznych i jest dla banków podstaw? do wyznaczania oprocentowania kredytów udzielanych zarówno klientom indywidualnym, jak i przedsi?biorstwom.
W ci?gu ostatnich kilkunastu lat okaza?o si?, ?e stawkami referencyjnymi da si? niestety manipulowa?. Polska nie by?a bohaterem tych negatywnych historii, ale wiemy na przyk?adach rynku londy?skiego czy europejskiego, ?e niektórym udawa?o si? zmieni? poziom takiej stawki. Mi?dzynarodowa spo?eczno?? profesjonalnych u?ytkowników tych stawek i osób zarz?dzaj?cych nimi zdecydowa?a o tym, ?eby wprowadzi? specjalne regulacje, stopniowo implementowane do porz?dków prawnych. W Europie wprowadzono rozporz?dzenie BMR, które zmienia sposób patrzenia na stawki referencyjne – mówi Aleksandra Bluj, wiceprezes zarz?du GPW Benchmark.
Rozporz?dzenie BMR ws. wska?ników referencyjnych, które obowi?zuje od pocz?tku ubieg?ego roku, to reakcja m.in. na ujawnienie wieloletnich manipulacji banków stawkami LIBOR i EURIBOR. Wprowadza ono nowy standard wyznaczania i stosowania kluczowych wska?ników referencyjnych, do których zosta? zaliczony WIBOR.
WIBOR jako najwa?niejsza ze stawek u?ywanych w polskiej gospodarce ma by? bezpieczny dla konsumenta, przejrzysty dla wszystkich, którzy go u?ywaj?, i odporny na manipulacje. Ma by? równie? tak? stawk?, która rozwija si? wraz z rynkiem. Tego dot?d brakowa?o i my chcemy zagwarantowa? w?a?nie taki rozwój, dostosowuj?c j? do nowych, unijnych wymogów i nowego otoczenia prawnego – mówi Aleksandra Bluj.
Wed?ug rozporz?dzenia BMR WIBOR ma by? ustalany nie jak dotychczas na podstawie deklaracji banków, ale warto?ci faktycznych transakcji rynkowych.
W sytuacjach, kiedy takiej mo?liwo?ci nie ma, wykorzystywane b?d? inne ?ród?a informacji, reprezentowane przez kwotowania wi???ce uczestników rynku. Z punktu widzenia konsumentów ca?y ten proces nie powoduje ?adnych zmian, poniewa? zosta? zaprojektowany tak, ?eby zapewni? ci?g?o?? pomiaru realiów gospodarczych – mówi Grzegorz Koloch, g?ówny analityk GPW Benchmark.
Jak podkre?la, stawki referencyjne b?d? te? wra?liwe na zmieniaj?c? si? sytuacj? w gospodarce.
Innymi s?owy, metoda, która zosta?a wykorzystana w procesie kalkulacji stawek referencyjnych przez administratora, daje mo?liwo?? rozwoju w przysz?o?ci, je?eli b?d? zachodzi?y ku temu okoliczno?ci, je?eli b?d? si? zmienia?y warunki, czy makroekonomiczne, czy bardziej charakterystyczne dla polskiej gospodarki – wyja?nia Grzegorz Koloch. – Je?eli b?d? zachodzi?y okoliczno?ci zwi?zane ze wzrostem czy spadkiem transakcyjno?ci poszczególnych rynków, b?dzie istnia?a mo?liwo?? uwzgl?dniania tych okoliczno?ci.
Regulacja wprowadza te? nadzór nad administratorami wska?ników referencyjnych – now? kategori? podmiotów, których zadaniem jest opracowanie nowych wska?ników spe?niaj?cych wymogi unijnego rozporz?dzenia i administrowanie nimi. W Polsce t? rol? pe?ni spó?ka GPW Benchmark (w której 100 proc. udzia?ów posiada GPW).
Zakres obowi?zków administratora, czyli GPW Benchmark, wynika bezpo?rednio z rozporz?dzenia BMR, które jest implementowane do polskiego porz?dku prawnego. Sam proces opracowania metody pomiaru stawek referencyjnych, dostosowanej do wymogów rozporz?dzenia BMR, to nie koniec. Administrator zobowi?zany jest do wdro?enia równie? procedur zwi?zanych z identyfikacj? i monitorowaniem podejrzanych kwotowa? i transakcji. Te dzia?ania spowoduj? wzrost bezpiecze?stwa, stabilno?ci i dalszy, ewolucyjny wzrost jako?ci wska?ników referencyjnych, co kolei prze?o?y si? na stabilno?? rynku i wszystkich podmiotów, które wykorzystuj? wska?niki referencyjne – dodaje g?ówny analityk GPW Benchmark.
Metoda wyznaczania stawek referencyjnych musi zyska? akceptacj? Komisji Nadzoru Finansowego. Spó?ka GPW Benchmark poinformowa?a, ?e przeprowadzi?a testy proponowanych rozwi?za?. Do ko?ca tego roku zamierza z?o?y? do KNF wniosek o zgod? na pe?nienie funkcji administratora tych stawek, aby zapewni? ich ci?g?o?? i móc administrowa? nimi od pocz?tku 2020. Dwuletni okres przej?ciowy rozporz?dzenia BMR zosta? wprawdzie przed?u?ony do ko?ca 2021 roku, ale GPW Benchmark zapowiada, ?e nie zamierza z tego korzysta?.
Z kolei jeszcze w tym roku – zgodnie z wymogami rozporz?dzenia BMR – spó?ka ma równie? przej?? od GPW administrowanie indeksów gie?dowych z g?ównego rynku, NewConnect oraz Treasury BondSpot Poland (TBSP), w tym m.in.: WIG20, mWIG40 oraz sWIG80.
