Technologia blockchain ma wiele praktycznych zastosowa? w ?wiatowej i polskiej gospodarce, a jedne z najlepszych przyk?adów dostarcza sektor energetyczny. Rozwi?zania blockchain u?atwiaj? i udoskonalaj? m.in. dokonywanie transakcji na rynku energii, rozwój OZE czy proces zielonej certyfikacji.
Eksperci s? zgodni, ?e rozwi?zania blockchain daj? wiele u?ytecznych przypadków wykorzystania w globalnej bran?y energetycznej, poniewa? w tej dziedzinie fundamentalne znaczenie maj? stabilno??, bezpiecze?stwo, sprawny przep?yw komunikacji oraz innowacyjno??. Warto wi?c przyjrze? si? poszczególnym rozwi?zaniom tej technologii z rynku ?wiatowego, europejskiego oraz polskiego.
Szybsze i bezpieczniejsze transakcje na rynku energii
Ju? w 2017 roku europejskie koncerny energetyczne E.ON i Enel przeprowadzi?y pierwsz? transakcj? na rynku energetycznym, korzystaj?c z technologii blockchain. Od tej pory coraz wi?cej podmiotów na rynku energii interesuje si? t? technologi?, u podstaw której le?y brak potrzeby centralnego po?rednika. Dzi?ki temu zawieranie transakcji sprzeda?y energii odbywa si? bezpo?rednio pomi?dzy zainteresowanymi stronami, skracaj?c si? do zaledwie kilku sekund, gwarantuj?c w sposób niezaprzeczalny ceny i warunki transakcji w czasie rzeczywistym. Ma to pozytywny wp?yw na wzrost bezpiecze?stwa biznesu, a tak?e – z powodu braku zb?dnych po?redników – pomaga obni?y? koszt energii, na czym korzystaj? odbiorcy.
- Obecny system energetyczny w Polsce jest wysokoemisyjny oraz scentralizowany i wymagaj?cy modernizacji. Energia elektryczna przesy?ana jest przez rozleg?? sie? dystrybucji, a to niesie ze sob? du?e i niepotrzebne straty, przy i tak zbyt niskiej poda?y energii w stosunku do naszych dzisiejszych potrzeb. Natomiast energetyka jutra to rozproszone systemy, bazuj?ce na mikrosieciach opartych o OZE, prosumentów i magazynowanie energii. Wykorzystanie technologii blockchain w tym modelu w ramach zawierania transakcji kupna i sprzeda?y energii pomo?e zagwarantowa? bezpiecze?stwo u?ytkowników i wesprze p?ynno?? finansow? uczestników rynku –mówi Micha? Legumina, Dyrektor Dzia?u Innowacji i Rozwoju w Atende – polskiej grupie technologicznej, która aktualnie rozwija tego typu rozwi?zanie. Celem jest wykorzystanie technologii blockchain do zarz?dzania bilansu energetycznego w systemie besmart.energy spó?ki Atende Industries. System ju? teraz w zaawansowany sposób zarz?dza klastrami energii w tym posiada w?asn? autorsk? prognoz? pogody. Dzi?ki technologii blockchain, uczestnicy klastrów b?d? mogli rozlicza? si? bezpo?rednio pomi?dzy sob?.
Blockchain a liczniki przedp?acone
Kolejnym doskona?ym przyk?adem w jaki sposób technologia blockchain mo?e przyczyni? si? do przyspieszenia i udoskonalenia transformacji energetycznej w Polsce jest koncepcja inteligentnych liczników przedp?aconych. Rozwi?zanie jest proste i dzia?a podobnie jak do?adowanie telefonu na kart?, dzi?ki czemu ka?dy konsument mo?e poprzez aplikacj? dokona? zakupu energii i na bie??co kontrolowa? jej zu?ycie. Podobnie jak w przyk?adzie rozlicze? pomi?dzy prosumentami, celem technologii blockchain jest zabezpieczenie decyzji konsumenta energii o zakupie, momentu i warunków zawarcia takiej transakcji.
Tego typu podej?cie, oparte o samodzielne monitorowanie zu?ycia energii oraz „dokupowanie” energii na podstawie ?wiadomej decyzji zakupowej niew?tpliwie przyczyni si? do m?drzejszego zu?ycia energii, a co za tym idzie – oszcz?dno?ci zarówno na poziomie indywidualnym, jak i ogólnokrajowym, a tak?e odci??enia obecnie przeci??onej krajowej sieci energetycznej.
Warto przypomnie?, ?e w Polsce inteligentne liczniki energii po nowelizacji prawa w lipcu 2021 r. mo?na montowa? w ka?dym domu, a ich monta? jest bezp?atny. Nowe przepisy sprawi?y, ?e zdalne, energooszcz?dne liczniki do 2023 roku ma posiada? co najmniej 15 proc. odbiorców danego operatora. Ju? dwa lata pó?niej odsetek ten powinien zwi?kszy? si? do 35 proc., a na koniec 2027 roku - do 65 proc. Rok pó?niej ju? 80 proc. odbiorców ma mie? liczniki typu smart.
- Prawdziwie inteligentne liczniki stanowi? w istocie platform? IoT, pozwalaj?c? nie tylko na zdalny odczyt, ale tak?e na uruchomienie dedykowanych aplikacji biznesowych. Mo?liwe staje si? uruchomienie w?z?a sieci blockchain bezpo?rednio na urz?dzeniu. Powinni?my wykorzysta? moment transformacji na to, aby wprowadzane do u?ytkowania liczniki by?y prawdziwie inteligentne, bo tylko dzi?ki temu b?dziemy w stanie sprosta? wyzwaniom dzisiejszej energetyki i przeprowadzi? prawdziwie „zielon?” transformacj? tego sektora – mówi Andrzej Dulka, Prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji
Oczywi?cie nie ka?dy inteligentny licznik pozwala na uruchamianie na nim dodatkowych aplikacji. Nale??ca do grupy Atende spó?ka Phoenix Systems dostarcza autorski system operacyjny czasu rzeczywistego, dzi?ki któremu mo?na uruchamia? lekkie w?z?y blockchain bezpo?rednio na liczniku.
Przyk?ady z Europy
Obecnie coraz wi?cej firm wykorzystuje blockchain do monitorowania energii pochodz?cych z OZE, dzi?ki czemu certyfikaty mog? by? wydawane na podstawie bardzo precyzyjnych informacji, a nie tylko samych prognoz. Trwa udoskonalanie tego systemu tak, aby do ?a?cucha blokowego móg?by by? pod??czony konkretny panel fotowoltaiczny lub wiatrak. Ka?da wygenerowana przez nie megawatogodzina (MWh) energii odnawialnej by?aby jednoznacznie rejestrowana w sieci blockchain i do niej przypisywany by?by zielony certyfikat. Przyk?adowo w Hiszpanii blockchain jest ju? wykorzystywany przy wydawaniu zielonych certyfikatów, przy wspó?pracy z krajowym dostawc? energii, firm? Iberdrola, która wykorzystuje platform? blockchain dostarczan? przez Energy Web Foundation.
Rozwi?zania blockchain w energetyce s? na bie??co udoskonalane, tak aby sprosta? aktualnym wyzwaniom, g?ownie zwi?zanym z wdra?aniem tzw. Zielonego ?adu. Takie prace prowadzi np. ameryka?ska firma IBM, które chce wykorzysta? blockchain do sprzeda?y certyfikatów OZE. Idea jest taka, aby producenci energii z OZE z sektora prywatnego mogli sprzedawa? j? np. spó?kom rz?dowym. Dawa?oby to szasn? mniejszym podmiotom na zaistnienie na rynku energii, a pa?stwowe firmy mog?yby wype?ni? w ten sposób swoje zobowi?zania zwi?zane z udzia?em OZE w miksie energetycznym.
Z kolei w Niemczach trwa pilota?owy program firmy Elblox, z którego mog? korzysta? konsumenci energii elektrycznej, chc?cy stworzy? w?asny, indywidualny miks pochodz?cej od wielu regionalnych producentów energii. W ramach programu powsta?a platforma konsumencka na wzór turystycznej witryny Airbnb. Je?li rozwi?zanie sprawdzi si? w Niemczech podobne platformy zostan? wprowadzone w kolejnych krajach.
– W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej, w Polsce mamy du?e opó?nienie w rozwoju nowoczesnej energetyki opartej o OZE i Smart Grid. Z drugiej strony, mamy pozytywne przyk?ady – jak chocia?by transformacja cyfrowa sektora finansowego – które pokazuj?, ?e skokowy wzrost technologiczny w danej bran?y w krótkim czasie jest mo?liwy. Konieczne jest natomiast ju? dzisiaj rozpocz?cie inwestycji, prac organizacyjnych oraz technologicznych wprowadzaj?cych takie rozwi?zania jak blockchain do energetyki prosumenckiej i wewn?trz-klastrowej. Szczególnie, ?e wed?ug przyj?tego przez rz?d harmonogramu, do 2028 roku znakomita wi?kszo?? odbiorców energii ma ju? korzysta? z inteligentnych liczników – dodaje Andrzej Dulka.
Wi?cej o wykorzystaniu technologii blockchain w energetyce mo?na przeczyta? w najnowszym raporcie PIIT „Blockchain w Polsce. Wersja 2.0.”. Raport mo?na pobra? w tym miejscu: https://www.raportblockchain.pl/
