Polska awansowa?a a? o trzy miejsca i znalaz?a si? w pierwszej 20. rankingu RECAI, oceny atrakcyjno?ci pa?stw dla inwestorów w odnawialne ?ród?a energii. Niestabilny rynek gazu, ograniczenie poda?y energii w po??czeniu z rosn?cymi cenami powoduj?, ?e bezpiecze?stwo energetyczne staje si? priorytetem. W efekcie rz?dy planuj? przyspieszy? i powi?kszy? inwestycje w odnawialne ?ród?a energii.
- edycja rankingu Renewable Energy Country Attractiveness Index (RECAI) ma znamienny tytu?: “Czy potrzeba bezpiecze?stwa energetycznego hamuje d??enie do zerowej emisji netto?” Ranking powstawa? w momencie ogromnych i gwa?townych zmian na globalnym rynku energii oraz wybuchu wojny w Ukrainie, która spowodowa?a odwrót od rosyjskich paliw, w tym przede wszystkim gazu ziemnego i ropy.
– Niespotykana wcze?niej niepewno?? na rynku gazu w ostatnich kilkunastu miesi?cach w po??czeniu z wieloma czynnikami powoduj?cymi wysoki popyt i ograniczenie poda?y energii powoduj?, ?e bezpiecze?stwo energetyczne sta?o si? najwa?niejszym zagadnieniem dla rz?dów wi?kszo?ci pa?stw. W efekcie planuj? przyspieszy? i powi?kszy? inwestycje w odnawialne ?ród?a energii – mówi Jaros?aw Wajer, Partner EY Polska, Lider Dzia?u Energetyki w regionie CESA.
G?ównym powodem awansu Polski by?o og?oszenie post?powa? na wydanie pozwole? lokalizacyjnych na nowe farmy wiatrowe offshore. Szacuje si?, ?e potencja? produkcyjny polskiej cz??ci Ba?tyku wyniesie 8-11 GW w 2040 roku.
Od ubieg?ego roku EY, w ramach rankingu RECAI, ocenia pa?stwa tak?e z punktu widzenia atrakcyjno?ci rynku PPA (Power Purchase Agreement), czyli umów na d?ugoterminowy zakup/sprzeda? odnawialnej energii elektrycznej. Z perspektywy odbiorcy energii, g?ównym celem PPA jest z jednej strony zagwarantowanie sta?ej ceny, a z drugiej obni?enie wska?ników emisyjno?ci. Z perspektywy wytwórcy energii, PPA pozwalaj? na zapewnienie stabilnego ?ród?a przychodów w d?ugiej perspektywie. Tegoroczny ranking PPA nie zmieni? pozycji Polski – jest na 12. miejscu, tak jak poprzednio.
– Polski rynek PPA jest we wczesnym stadium rozwoju, niemniej jednak post?py s? znacz?ce, a sam rynek staje si? coraz bardziej atrakcyjny. W 2021 roku moc OZE zakontraktowana w ramach PPA w Polsce plasowa?a si? na 5. miejscu w Europie, za Hiszpani?, Szwecj?, Niemcami i Finlandi? – mówi Maciej Markiewicz, Partner EY Polska.
W g?ównym rankingu w?ród krajów europejskich najwi?kszy awans przypad? Austrii, Finlandii i Danii, przy czym pierwsze dwa kraje s? daleko za Polsk?. Tradycyjnie na czele s? Stany Zjednoczone i Chiny. Trzecie miejsce zaj??a Wielka Brytania, a Indie, które zajmowa?y podium w poprzednim rankingu, spad?y na 7. miejsce.
Trudny rynek gazu
Rynek gazu ju? od pewnego czasu by? niestabilny, a ceny tego surowca zacz??y rosn?? jeszcze przed inwazj? Rosji na Ukrain? w lutym tego roku. Wojna w Ukrainie przyczyni?a si? do niestabilno?ci geopolitycznej i kolejnych drastycznych skoków cen. Jedn? z odpowiedzi na te wyzwania jest fundamentalna zmiana polityki energetycznej Unii Europejskiej.
– REPowerEU, nowa propozycja Unii Europejskiej, ma na celu zredukowanie uzale?nienia od rosyjskiego gazu a? o 2/3 w ci?gu roku i kompletne uniezale?nienie pod koniec obecnej dekady. A najnowszy pakiet sankcji, które obejmuje embargo na rop?, pozwoli UE na powa?ne zmniejszenie korzystania z rosyjskiej ropy i produktów petrochemicznych – mówi Jaros?aw Wajer.
REPowerEU to tak?e program dywersyfikowania ?róde? energii oraz zmniejszania zapotrzebowania na gaz zast?puj?c go zielon? energi?. Zanim to si? jednak wydarzy konieczne jest znalezienie nowych dostawców gazu, w tym skroplonego (LNG).
– Do ca?kowitego uniezale?nienia si? od rosyjskiego gazu konieczne jest zwi?kszenie importu LNG i nowe gazoci?gi. Dla naszego regionu, czyli Europy ?rodkowo-Wschodniej, znalezienie nowych ?róde? gazu nie b?dzie ?atwe bez rozbudowy infrastruktury. W najbli?szym czasie dojdzie do szybkiego budowania i rozbudowywania p?ywaj?cych jednostek magazynowych i regazyfikacyjnych (ang. floating storage and regasification units, FSRU) – uwa?a Jaros?aw Wajer.
Czas potrzebny na zrealizowanie tych inwestycji oznacza, ?e w przypadku ca?kowitego wycofania rosyjskiego gazu z globalnego rynku trudno b?dzie zapewni? tak? poda?, by by?a zgodna z zapotrzebowaniem.
– Mam nadziej?, ?e rozwój alternatywnych ?róde? energii przyspieszy, w tym odnawialnych i nowych paliw, jak na przyk?ad niebieski lub zielony wodór – mówi Jaros?aw Wajer i dodaje, ?e w przypadku wodoru konieczna jest komercjalizacja tego paliwa, wi?c to tak?e nie stanie si? od razu.
Power Purchase Agreements
Na tak niestabilnym rynku energii jej nabywcy d??? do zapewnienia sobie dostaw po okre?lonej cenie na tak d?ugo, jak to mo?liwe. Jednocze?nie organizacje maj? problemy z wype?nianiem swoich zobowi?za? klimatycznych podj?tych w ramach COP26. Ro?nie wi?c zapotrzebowanie na PPA, ale opó?nienia w ?a?cuchach dostaw, spowodowane pandemi? COVID-19 oraz konieczno?? rozbudowy sieci elektroenergetycznych utrudniaj? zawieranie nowych kontraktów.
PPA mog? by? najlepszym rozwi?zaniem dla konsumentów borykaj?cych si? z wysokimi cenami energii oraz dla deweloperów daj?c im d?ugoterminow? gwarancj? ceny. Poczucie pewno?ci przychodów mo?e by? wystarczaj?cym powodem do zwi?kszenia inwestowania w odnawialne ?ród?a energii. Gdyby tak si? sta?o, wówczas nast?pi spadek cen spowodowany wi?kszym udzia?em w miksach energetycznych niskokosztowych technologii.
Czas na zielon? energi?
Farmy wiatrowe offshore s? ju? sta?? cz??ci? europejskiego rynku energetycznego, mimo powa?nych przeszkód w ich budowaniu. Te obecnie eksploatowane posadowione s? na relatywnie p?ytkich wodach i trwale zwi?zane z pod?o?em.. Aby w pe?ni wykorzysta? potencja? offshore, rz?dy oraz firmy energetyczne pracuj? nad koncepcj? budowania p?ywaj?cych farm wiatrowych na g??bokich wodach, powy?ej 60 metrów g??boko?ci, gdzie na ogó? wyst?puj? silniejsze wiatry pozwalaj?c na uzyskanie wy?szej produktywno?ci.
Energia wiatrowa to obecnie 5% produkcji energii elektrycznej na ?wiecie. Do 2050 roku powinna wynie?? 33%. P?ywaj?ce farmy wiatrowe mog? doda? do tego oko?o 2 procent.
– Wyj?tkowa i niespotykana do tej pory sytuacja na rynku energii wymusza na rz?dach oraz inwestorach przyspieszenie wykorzystywania zielonej energii. Niepewno?? geopolityczna naruszaj?ca bezpiecze?stwo energetyczne powoduje wzrost cen, wi?c konieczno?? dekarbonizacji oraz uniezale?nienia si? od rosyjskich w?glowodorów staje si? najwa?niejszym priorytetem – podsumowuje Jaros?aw Wajer.
O rankingu
EY ocenia atrakcyjno?? inwestycyjn? pa?stw pod wzgl?dem inwestycji w odnawialne ?ród?a energii od 2003 roku. Indeks RECAI obejmuje 40 najwi?kszych rynków ?wiata. Opieraj?c si? na bazie danych RECAI EY, od ko?ca 2021 roku publikuje tak?e drugi ranking – atrakcyjno?ci rynku d?ugoterminowych umów na zakup i sprzeda? odnawialnej energii elektrycznej w ramach kontraktów PPA.
