Polski ?ad w nowej ods?onie wprowadza wiele rozwi?za?, które istotnie wp?yn? na op?acalno?? poszczególnych form opodatkowania. Chocia? projekt ustawy nie jest jeszcze sfinalizowany, to ju? teraz warto uwzgl?dni? nowe przepisy w toku planowania podatkowego, tym bardziej ?e zmiany maj? wej?? w ?ycie, pocz?wszy od stycznia 2022 r.
Analiza zawartych w Polskim ?adzie propozycji wskazuje, ?e najdalej id?ce konsekwencje mog? dotkn?? przedsi?biorców rozliczaj?cych si? w formie podatku liniowego. Na znaczeniu mo?e z kolei zyska? opodatkowanie w formie rycza?tu. Jednocze?nie istotne u?atwienia przynios? zmiany w zakresie esto?skiego CIT-u.
Podatek liniowy mo?e nie przetrwa? Polskiego ?adu
Od wielu lat podatek liniowy jest jedn? z ulubionych form opodatkowania przedsi?biorców. Oferuje bowiem sta?? 19% stawk? opodatkowania bez wzgl?du na poziom osi?ganych zysków. Dodatkowo podatek liczony jest z uwzgl?dnieniem ponoszonych wydatków.
Jednocze?nie od tak obliczonego podatku przedsi?biorcy mog? obecnie odliczy? zap?acon? sk?adk? zdrowotn?, która ustalana jest rycza?towo bez wzgl?du na wysoko?? osi?ganych dochodów. W 2021 r. sk?adka ta wynosi 381,81 z?, a odliczy? od podatku mo?na kwot? odpowiadaj?c? iloczynowi podstawy wymiaru i 7,75%, co daje mo?liwo?? odliczenia od podatku 328,78 z?.
Zmiany spowodowane „Polskim ?adem”
Zaproponowane przez Rz?d zmiany spowoduj?, ?e przedsi?biorcy b?d? zobowi?zani do p?acenia sk?adki zdrowotnej liczonej proporcjonalnie od dochodu wed?ug 4,9% stawki i – co istotne – zap?aconej sk?adki nie b?dzie ju? mo?na odliczy? od podatku. Jak ?atwo zatem skalkulowa?, rozwi?zanie to zwi?kszy realny poziom opodatkowania do 23,9% i chocia? pierwotnie Rz?d przewidywa? sk?adk? zdrowotn? na poziomie 9%, to obni?enie jej do 4,9% nadal istotnie wp?ynie na op?acalno?? tej formy rozliczenia.
Przyk?ad: Przedsi?biorca rozliczaj?cy si? w formie podatku liniowego osi?gaj?cy miesi?czny dochód na poziomie 10.000,00 z? (zgodnie z najnowsz? wersj? za?o?e? Polskiego ?adu sk?adka na poziomie 4,9%) zap?aci miesi?czn? sk?adk? zdrowotn? w wysoko?ci 437,29 z?. Jest to faktycznie mniej, ni? gdyby musia? zap?aci? t? sk?adk? wed?ug pierwotnych za?o?e? Polskiego ?adu (sk?adka zdrowotna na poziomie 9%). W tej konfiguracji musia?by bowiem zap?aci? miesi?czn? sk?adk? w wysoko?ci 803,19 z?. Pozorna korzy?? znacznie jednak blednie w zestawieniu z obecnie obowi?zuj?cymi w tym zakresie zasadami, wed?ug których, bior?c równie? pod uwag? istniej?c? mo?liwo?? odliczenia sk?adki zdrowotnej od podatku, ten sam podatnik p?aci obecnie miesi?czn? sk?adk? zdrowotn? w wysoko?ci 53,03 z?.
Pozostaj?c przy powy?szym przyk?adzie, nale?y stwierdzi?, ?e w skali roku ró?nice te b?d? jeszcze bardziej jaskrawe. Zak?adaj?c powtarzalno?? danych w ka?dym miesi?cu roku, przedsi?biorca rozliczaj?cy si? na obecnych zasadach zap?aci sk?adki zdrowotne za ca?y rok w ??cznej kwocie 636,36 z?. Natomiast, wed?ug aktualnej propozycji Rz?du – 4,9%, b?dzie to wydatek rz?du 5.247,48 z?. ?atwo zatem policzy?, ?e na przedmiotowej zmianie podatnik podatku liniowego straci rocznie 4.611,12 z?.
Nale?y podkre?li?, ?e im wy?szy b?dzie dochód przedsi?biorców opodatkowanych liniowo, tym ró?nica w obci??eniach b?dzie wi?ksza, a to z uwagi na proporcjonalny wzrost wysoko?ci sk?adki zdrowotnej, która dotychczas mia?a charakter sta?y.
Zatem miesi?czne obci??enie ww. przedsi?biorcy z tytu?u podatku dochodowego i sk?adki zdrowotnej wyniesie 2.337,29 z?, tj. 1.900 z? podatku liniowego i 437,29 z? sk?adki zdrowotnej.
Rycza?t od przychodów ewidencjonowanych b?dzie korzystniejszy, ale stawki zdrowotnej te? nie odliczymy
Rycza?t od przychodów ewidencjonowanych jest stosunkowo prost? form? opodatkowania, w której podatek p?aci si? od przychodu nie pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Natomiast stawki podatku, które oferuje ta forma opodatkowania, s? ró?ne w zale?no?ci od rodzaju prowadzonej dzia?alno?ci. Przyk?adowo programista i fotograf p?ac? obecnie ten podatek wed?ug stawki 15%, a nauczyciel udzielaj?cy korepetycji czy lekarz – wed?ug stawki 17%.
Jednocze?nie wysoko?? sk?adki zdrowotnej i mo?liwo?? jej odliczenia od podatku wygl?da obecnie w zasadzie analogicznie jak w podatku liniowym.
Zmiany spowodowane „Polskim ?adem”
Wprowadzone zmiany nie b?d? tak daleko id?ce, jak w przypadku podatku liniowego. Jak wynika z projektu ustawy, obni?eniu ulegn? niektóre stawki podatku zrycza?towanego. Wspomniani powy?ej programista i fotograf b?d? mogli od 2022 r. rozlicza? podatek wed?ug stawki 12% zamiast obecnych 15%, a nauczyciel udzielaj?cy korepetycji i lekarz zap?ac? podatek wed?ug stawki 14%, a nie 17%, jak ma to miejsce obecnie.
Poza obni?eniem niektórych stawek, co jest niezaprzeczalnie korzystne, zmianie ulegn? te? dotychczasowe zasady rozliczania sk?adek zdrowotnych.
Wysoko?? sk?adki zdrowotnej b?dzie uzale?niona od przeci?tnego miesi?cznego wynagrodzenia oraz przychodów osi?ganych przez danego podatnika. Zgodnie z zaproponowanym przez ustawodawc? przelicznikiem b?dzie to wygl?da? nast?puj?co:
- je?li przychody roczne b?d? osi?ga? kwot? do 60.000 z?, podstawa ta wyniesie 60% przeci?tnego wynagrodzenia;
- je?li przychody roczne b?d? wynosi? od 60.000 z? do 300.000 z?, podstawa wyniesie 100% przeci?tnego wynagrodzenia;
- je?li przychody roczne osi?gn? kwot? ponad 300.000 z?, to podstawa wyniesie 180% przeci?tnego wynagrodzenia.
Przenosz?c to na powy?szy przyk?ad, mo?na zatem skalkulowa?, ?e wskazany powy?ej programista, dla którego w?a?ciwa b?dzie 12% stawka rycza?tu, poza podatkiem zap?aci dodatkowo miesi?czn? sk?adk? zdrowotn? w wysoko?ci 305,45 z?, zak?adaj?c wysoko?? przeci?tnego miesi?cznego wynagrodzenia wed?ug danych GUS za IV kw. 2020 r.
Zatem miesi?czne obci??enie ww. przedsi?biorcy z tytu?u podatku dochodowego i sk?adki zdrowotnej wyniesie 1.505,45 z?, tj. 1.200,00 z? podatku liniowego i 305,45 z? sk?adki zdrowotnej.
Esto?ski CIT – b?dzie korzystniej
Stosunkowo nowe rozwi?zanie, jakim jest „esto?ski CIT”, zosta?o wprowadzone do CIT w 2021 r. i teoretycznie daje przedsi?biorcom, którzy je wybior?, istotne korzy?ci. Jednak w praktyce z tej formy rozliczenia korzysta jedynie kilkuset przedsi?biorców z ca?ej Polski, co wynika z licznych i trudnych warunków, którymi ustawodawca obwarowa? mo?liwo?? skorzystania z tego rozwi?zania.
Niew?tpliwie najwi?ksz? korzy?ci? p?yn?c? z tej formy rozliczenia jest fakt, i? podatnik nie p?aci podatku dochodowego, dopóki osi?gane przez spó?k? zyski podlegaj? reinwestowaniu. Z kolei mali podatnicy, tj. osi?gaj?cy roczne przychody nieprzekraczaj?ce 2 mln euro, mog? p?aci? podatek wed?ug 9% stawki. Istotne jest te?, ?e podatnicy wybieraj?cy t? form? opodatkowania nie musz? prowadzi? odr?bnej rachunkowo?ci dla potrzeb podatkowych.
Niestety wybór tej formy opodatkowania zarezerwowany jest obecnie tylko dla spó?ek kapita?owych i nie mog? z niego korzysta? spó?ki komandytowe i komandytowo-akcyjne. Z esto?skiego CIT-u nie skorzystaj? te? podmioty osi?gaj?ce roczne przychody wy?sze ni? 100 mln z?, a firmy, które go wybra?y, w razie przekroczenia w ci?gu roku tego pu?apu mog? narazi? si? na domiar podatku. Istotnym utrudnieniem jest te? ?cis?e okre?lenie przez ustawodawc?, jakie nak?ady i w jakiej wysoko?ci ma ponosi? spó?ka, aby mog?a rozlicza? si? w tej formie.
Zmiany spowodowane „Polskim ?adem”
Wydaje si?, ?e w tym przypadku Rz?d zauwa?y? problem, bowiem wedle projektowanych zmian kryteria umo?liwiaj?ce wybór „esto?skiego CIT-u” maj? zosta? istotnie z?agodzone. W tym zakresie za najwa?niejsze zmiany uzna? nale?y:
- obni?enie stawki CIT podatku ma?ych podatników do 20% dla wi?kszych podatników do 25%;
- rozszerzenie mo?liwo?ci rozliczenia w tej formie na spó?ki komandytowe i komandytowo-akcyjne;
- zniesienie górnego limitu przychodów wynosz?cego 100 mln z? rocznie, a zatem po zmianach równie? podmioty osi?gaj?ce wy?sze przychody b?d? mog?y korzysta? z tego rozliczenia, a w konsekwencji zniknie tak?e mo?liwo?? domiaru podatku zwi?zanego z przekroczeniem tego limitu;
- zniesienie obowi?zku ponoszenia nak?adów inwestycyjnych, który b?dzie jedynie dobrowolnym warunkiem dla du?ych podatników, którzy zechc? mie? mo?liwo?? zastosowania ni?szej stawki podatkowej;
- obowi?zek uiszczenia podatku od ró?nicy mi?dzy wynikiem podatkowym a bilansowym u podmiotów przechodz?cych na „esto?ski CIT” zostanie od?o?ony w czasie lub nawet ca?kowicie zniesiony, je?li podatnik ten b?dzie opodatkowany w tej formie d?u?ej ni? przez 4 lata.
Projektowane w tym zakresie zmiany oceni? nale?y pozytywnie i w praktyce wi?ksze grono przedsi?biorców powinno rozwa?y? ten sposób opodatkowania. Nale?y przy tym pami?ta?, i? nadal z rozwi?zania tego nie b?d? mog?y korzysta? podmioty, których wspólnikami nie s? osoby fizyczne, a tak?e podmioty, których wi?kszo?? przychodów pochodzi z dzia?alno?ci finansowej, a nie operacyjnej.
Nowy Podatek Przychodowy
Nie ma jednak nic za darmo. Rz?d zgodzi? si? bowiem na obni?enie stawki sk?adki zdrowotnej, a co za tym idzie – na zmniejszenie wp?ywów do bud?etu, wprowadzaj?c jednak w zamian tzw. podatek przychodowy, z którego wp?ywy maj? zrekompensowa? wp?ywy do bud?etu.
Podatkiem tym maj? by? obci??one wy??cznie spó?ki kapita?owe, a kryterium powstania tego podatku b?dzie udzia? dochodu w przychodach na poziomie ni?szym ni? 1%. Przy czym przy obliczeniu tej proporcji b?d? brane pod uwag? wy??cznie dochody i przychody operacyjne.
Podatek ma dotyczy? tylko dochodów i przychodów z dzia?alno?ci operacyjnej i wynosi? b?dzie 0,4% osi?ganych przez firmy przychodów plus 10% nadmiarowych p?atno?ci biernych.
Rozwi?zanie to oceni? nale?y bardzo negatywnie. Zasadniczo ma ono bowiem obci??a? podmioty, które osi?gaj? bardzo niski dochód. Jakkolwiek Rz?d by tego nie uzasadnia?, idea dodatkowego opodatkowania niskich dochodów jest ca?kowitym odwróceniem praw logiki, które nakazuj? uwa?a?, i? ten, kto osi?ga ni?szy zysk, nie powinien p?aci? wi?cej podatku.
Reasumuj?c, nale?y stwierdzi?, ?e pomimo szumnych zapowiedzi Rz?du Polski ?ad nie spowoduje zmniejszenia obci??e? podatkowych nak?adanych na obywateli, a jak wynika z powy?szych wylicze?, b?dzie zupe?nie odwrotnie, przynajmniej w odniesieniu do polskich przedsi?biorców. Wobec tego ju? teraz nale?a?oby w zdecydowany sposób podj?? dzia?ania w zakresie strategii rozlicze? podatkowych w 2022 r.
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje si? w ochronie maj?tku, doradztwie strategicznym dla przedsi?biorców oraz zarz?dzaniu sytuacjami kryzysowymi.
