W obliczu coraz powszechniejszego zjawiska dezinformacji powsta? Kodeks Dobrych Praktyk. Sygnatariuszami Kodeksu jest jedena?cie organizacji i instytucji, które opracowa?y ten dokument w trosce o jako?? debaty publicznej. Zawarto w nim kluczowe zagadnienia w obszarze walki z dezinformacj?, a tak?e w zakresie rekomendowanych dzia?a?
Kodeks wspó?tworzyli eksperci Crazy Nauki, CyberDefence24, FakeHunter, Instytutu Zamenhofa, Fundacji Rozwoju Przez Ca?e ?ycie, Fundacji Nauka. To Lubi?, Spider’s Web+, Stowarzyszenia Demagog, Stowarzyszenia Pravda, Stowarzyszenia Sie? Obywatelska Watchdog Polska i NASK-PIB.
Dezinformacja zagra?a debacie publicznej
Specjali?ci alarmuj? w dokumencie, ?e w obecnych czasach spo?ecze?stwo ma styczno?? z ogromn? ilo?ci? danych w infosferze, które coraz trudniej jest zweryfikowa?. – Szerz?ce si? zmanipulowane lub fa?szywe informacje s? zjawiskiem zagra?aj?cym debacie publicznej. Jednym z celów dezinformacji jest tworzenie podzia?ów w?ród spo?ecze?stwa poprzez narzucanie okre?lonej narracji – czytamy w Kodeksie.
Ofiar? takich komunikatów mog? pa?? nie tylko zwykli u?ytkownicy Internetu, ale i media oraz osoby publiczne. Dlatego w?a?nie przedstawiciele organizacji przygotowali opracowanie, które pomaga zrozumie? zachodz?ce w polskiej infosferze procesy dezinformacyjne, wskazuje ich charakterystyk? i wybrane sposoby zapobiegania szerzenia szkodliwych tre?ci.
Czym jest dezinformacja?
Przekazy dezinformacyjne mog? przybiera? ró?n? form? – mog? by? przekazem tekstowym lub audiowizualnym, rozpowszechnianym w sposób ?wiadomy lub nie?wiadomy, oddzia?uj?cym negatywnie na odbiorców. Mog? wp?ywa? na zmian? opinii, decyzji lub ugruntowanie okre?lonego ?wiatopogl?du. W ich szerzeniu mog? bra? udzia? np. trolle, boty, liderzy opinii, politycy, dziennikarze.
Kampanie dezinformacyjne maj? na celu m.in. polaryzacj? spo?ecze?stwa poprzez narzucanie narracji wzbudzaj?cych poczucie zagro?enia, strachu, wzmacniaj?ce tezy antynaukowe czy antagonizowanie konkretnych osób czy grup. Przyk?adem tego typu dzia?a? s? agresywne komunikaty wobec ukrai?skich uchod?ców, rozbudzanie strachu przed zagro?eniem radiacyjnym czy ?wiadome dyskredytowanie szczepionek przeciw COVID-19.
– Nie mo?emy pozostawa? oboj?tni na zjawisko dezinformacji, bo zatacza ono coraz szersze kr?gi. Na fa?szywe informacje jeste?my nara?eni ka?dego dnia i mo?emy nawet nie zdawa? sobie sprawy z tego, jak na ich podstawie kszta?tuj? si? nasze opinie. Dlatego tak istotna jest wspó?praca przy monitorowaniu i wychwytywaniu tych informacji, a tak?e edukowanie u?ytkowników Internetu w tym zakresie – zwraca uwag? Wojciech Pawlak, Dyrektor NASK.
Jak walczy? z dezinformacj??
W?ród wymienianych przez ekspertów sposobów na przeciwdzia?anie dezinformacji jest m.in. fact-checking, czyli szczegó?owa weryfikacja informacji, np. poprzez porównywanie ?róde?, sprawdzanie obrazów, weryfikacj? prawdziwo?ci ?ród?a. Istotna jest te? edukacja u?ytkowników, która wp?ywa na zwi?kszenie kompetencji spo?ecze?stwa w zakresie umiej?tno?ci rozró?niania informacji fa?szywych od prawdziwych. Rol? w przeciwdzia?aniu dezinformacji odgrywa te? utrzymywanie wysokich standardów dzia?a? medialnych, czyli podawanie wywa?onych, rzetelnych informacji.
Autorzy Kodeksu podkre?laj? równie? wag? zg?aszania i blokowania tre?ci o charakterze dezinformacyjnym poprzez w?a?ciwe organy i organizacje, a tak?e rol? platform spo?eczno?ciowych. Media spo?eczno?ciowe wprawdzie deklaruj? walk? z dezinformacj?, ale w opinii ekspertów ich dzia?ania s? niewystarczaj?ce. Potrzebne s? regulacje na poziomie legislacyjnym, presja spo?eczna i transparentno?? platform na poziomie dzia?ania algorytmów.
Kodeks Dobrych Praktyk w zakresie walki z dezinformacj? mo?na pobra? ze strony https://www.nask.pl/pl/wlaczweryfikacje/kodeks-dobrych-praktyk/
