Trzy pierwsze kwarta?y 2018 przynios?y szereg istotnych zmian legislacyjnych dla osób prowadz?cych dzia?alno?? gospodarcz?. Cho? tempo produkcji aktów prawnych w pierwszym pó?roczu spad?o w porównaniu z analogicznym okresem ubieg?ego roku, polscy przedsi?biorcy z trudem nad??aj? za zmianami.
Wed?ug danych z raportu Grant Thornton, od stycznia do ko?ca czerwca 2018 r. Dziennik Ustaw opublikowa? 808 aktów prawnych. Przedsi?biorca, który chcia?by w pe?ni ?wiadomie prowadzi? swój biznes, musia?by po?wi?ci? na ich przeczytanie oko?o 2 godziny i 15 minut ka?dego dnia roboczego. Zapoznanie si? z ca?ym kontekstem zmian wymaga?oby znacznie wi?cej czasu. Cho? po rekordowym roku 2015 tempo produkcji aktów prawnych zacz??o spada?, Polska pozostaje w tej kwestii liderem po?ród innych krajów Unii.
Niepewno?? najbardziej uci??liwa
Rz?d zapewnia, ?e zmiany maj? na celu popraw? warunków rozwoju biznesu w kraju. Tegoroczne badanie Zwi?zku Pracodawców Polskich pokazuje jednak, ?e dla 72 proc. polskich przedsi?biorców najwi?kszym utrudnieniem w prowadzeniu dzia?alno?ci jest w?a?nie sama niestabilno?? prawa. 66 proc. firm zmaga si? te? z nadmiern? biurokracj?.
Du?a zmienno?? regulacji dzia?a na niekorzy?? przedsi?biorców. Po pierwsze to oni musz? ponie?? koszty dostosowania firmy do nowych realiów. Po drugie cz?ste zmiany nara?aj? ich na nie?wiadome ?amanie przepisów, których nie zd??yli sobie jeszcze przyswoi?. Po trzecie – podejmuj? istotne decyzje biznesowe w okre?lonych okoliczno?ciach, a dzia?alno?? musz? kontynuowa? ju? w innych. Trac? tym samym kontrol? nad skutkami swoich wyborów - mówi Agnieszka Go??biewska, wspó?za?o?ycielka faktoringu online SMEO i wspó?autorka kursu “Popraw p?ynno?? finansow? swojej firmy w pi?? dni” skierowanego do w?a?cicieli mikro- i ma?ych firm.
Troch? lepiej, troch? gorzej
W swoim sztandarowym projekcie kierowanym do przedsi?biorców, czyli Konstytucji Biznesu, rz?d zapowiedzia? szereg ulg podatkowych i uproszcze? proceduralnych maj?cych u?atwi? ?ycie przede wszystkim tym “najmniejszym”. Najwa?niejsze z nich to ulga na start, dzia?alno?? nierejestrowana dla dochodów nieprzekraczaj?cych 1050 z? miesi?cznie oraz “Ma?y ZUS”, który ma obj?? ponad 173 tys. jednoosobowych firm o ?redniomiesi?cznych przychodach do 5250 z?.
W “Konstytucji” pojawi?y si? ponadto zapisy zmierzaj?ce do poprawy komunikacji urz?dów z firmami, takie jak domniemanie uczciwo?ci przedsi?biorcy czy ujednolicenie niektórych wzorów formularzy. Resort usi?uje tak?e zobowi?za? urz?dy do wydawania obja?nie? przepisów prostym j?zykiem, a do rozpatrywania sporów powo?a? Rzecznika M?P, b?d?cego jednocze?nie gwarantem wdro?enia zasad Konstytucji Biznesu.
W obliczu ka?dych zmian warto zachowa? czujno??. Ustawa wprowadzaj?ca “Ma?y ZUS” jest pozytywnie oceniana przez przedsi?biorców, obejmie jednak w?skie grono beneficjentów. Zasada proporcjonalno?ci wzgl?dem przychodu jest poza tym kryterium wybiórczym. Dyskryminuje model handlowy oraz firmy operuj?ce na minimalnych mar?ach, czyli te obarczone wysokim ryzykiem niepowodzenia. Na fali entuzjazmu wzgl?dem nowych ulg niewiele za? mówi si? o przewidywanym na 2019 rok wzro?cie sk?adek ubezpiecze? spo?ecznych o oko?o 100 z?, który dotknie ca?? reszt? przedsi?biorców. Obok niew?tpliwych uproszcze? proceduralnych, jak cho?by mo?liwo?ci zak?adania spó?ki akcyjnej przez internet, wyrastaj? nowe biurokratyczne komplikacje. Jedn? z nich b?dzie konieczno?? sk?adania wniosków o zwrot nadp?aconego i zamro?onego na koncie VAT podatku. Zasady uwalniania gotówki na konto standardowe s? teraz niejasne zarówno dla przedsi?biorców, jak i dla samych urz?dów skarbowych - komentuje Szymon Ostrowski, wspó?twórca programu edukacyjnego SMEO.
Skutki uboczne
Du?ym obci??eniem dla firm i ?ród?em kolejnych procedur s? zmiany maj?ce na celu uszczelnienie VAT. Jednym z udogodnie?, które Ministerstwo Finansów zaproponowa?o na zach?t? p?atnikom rozliczaj?cym si? z zastosowaniem mechanizmu podzielonej p?atno?ci, jest przyspieszony (25-dniowy zamiast standardowego – 60-dniowego) termin zwrotu nadp?aconych ?rodków. B?d? one jednak wysy?ane z powrotem na konto VAT, a zatem mog? by? wykorzystane wy??cznie do regulowania podatku. Aby przenie?? pieni?dze na konto standardowe i nimi swobodnie obraca?, przedsi?biorca b?dzie musia? z?o?y? umotywowany wniosek. Na jego rozpatrzenie Urz?d Skarbowy ma 60 dni. Oznacza to, ?e korzystaj?c z przywileju, dost?p do ?rodków mo?e uzyska? pó?niej ni? w standardowym trybie.
Wprowadzenie split payment oznacza ponadto koniec kwartalnych “po?yczek” dla firm posiadaj?cych status ma?ego podatnika. Swobodne zarz?dzanie kwotami VAT przez trzy miesi?ce niejednokrotnie ratowa?o p?ynno?? finansow? ma?ych firm. Teraz powinny liczy? si? z tym, ?e w perspektywie najbli?szych lat b?d? dysponowa? mniejsz? ilo?ci? gotówki “w obiegu” i znacznie wcze?niej zmieni? planowanie bud?etu w oparciu o kwoty netto.
W firmach z sektora M?P drzemie najwi?kszy potencja? generowania wzrostu gospodarczego. Stanowi? one 99,8 proc. firm ogó?em i odpowiadaj? obecnie za ponad 50 proc. PKB. Zmiany legislacyjne powinny zmierza? ku faktycznej poprawie ich sytuacji oraz unika? rozwi?za? pozornych, tymczasowych lub takich, w których pojawiaj? si? niekontrolowane “skutki uboczne”. Nale?y te? mie? na uwadze, ?e przyczyn? wi?kszo?ci upad?o?ci jest utrata p?ynno?ci finansowej, a tej nie nale?y korelowa? jedynie z prostymi przyczynami, takimi jak niska sprzeda? lub wysoki ZUS. Najbardziej zagro?one upad?o?ci? s? firmy o niskiej ?wiadomo?ci finansowej, nieznaj?ce metod planowania i zabezpieczania finansów oraz nie?wiadome tego, ?e okre?lone regulacje mog? mie? realny wp?yw na ich biznes. Z tego wzgl?du, obok ulg, tak wa?na jest inwestycja w edukacj? przedsi?biorców - podsumowuje ekspertka SMEO.