Odnawialne ?ród?a energii staj? si? coraz wa?niejsze dla globalnej gospodarki i wszystko wskazuje na nieuchronne przyspieszenie „zielonej rewolucji”. Du?e wyzwania w tym zakresie stoj? równie? przed naszym krajem, a Bank Pekao b?dzie chcia? odegra? istotn? rol? w przej?ciu Polski do niskoemisyjnej gospodarki. Najnowszy raport ekonomistów banku kompleksowo podejmuje temat transformacji polskiej gospodarki w kierunku ?róde? odnawialnych, przedstawiaj?c jej perspektywy na tle trendów ?wiatowych i regionalnych.
W skali globalnej zu?ycie energii z OZE ro?nie w tempie kilkukrotnie szybszym ni? energii konwencjonalnej. Jej udzia? w ?wiatowej konsumpcji energii pierwotnej si?gn?? pod koniec zesz?ej dekady 12 proc. Udzia? odnawialnych ?róde? energii w ?wiatowej produkcji energii elektrycznej zwi?kszy? si? do 26 proc. w 2019 roku z 19 proc. w 2010 roku. ?wiadomo?? zachodz?cych zmian klimatycznych, za któr? id? rosn?ce zobowi?zania mi?dzynarodowe i konkretne dzia?ania rz?dów, jak równie? dynamiczny post?p technologiczny w dziedzinie wytwarzania energii odnawialnej, czyni? t? cz??? sektora energii szczególnie perspektywiczn? i atrakcyjn? dla inwestorów.
Przestawianie gospodarki na OZE nie jest tylko domen? najwy?ej rozwini?tych pa?stw. Sk?aniaj? si? ku niej równie? biedniejsze, ale szybko rozwijaj?ce si? pa?stwa, które w rozwoju technologii OZE widz? nie tylko mo?liwo?? poprawy szeroko rozumianego dobrobytu swoich obywateli, ale te? realne szanse gospodarcze i biznesowe. Najlepszym przyk?adem s? Chiny w ostatnich latach odpowiadaj?ce za ponad 40 proc. ?wiatowego przyrostu produkcji energii elektrycznej z OZE.
– W?ród kluczowych czynników, które decyduj? o szybkim wzro?cie znaczenia OZE, jest m.in. post?p technologiczny obni?aj?cy ich koszty i zwi?kszaj?cy wydajno??. Istotne s? równie? rosn?cy problem zmian klimatycznych zwi?zanych z nadmiernym wzrostem emisji szkodliwych gazów, regulacje chroni?ce klimat oraz wsparcie systemowe dla energetyki odnawialnej – mówi Krzysztof Mrówczy?ski, kieruj?cy zespo?em sektorowym w Departamencie Analiz Makroekonomicznych Banku Pekao i wspó?autor raportu. – Za zielon? rewolucj? przemawiaj? równie? wzrost ?wiadomo?ci ekologicznej spo?ecze?stw, odzwierciedlony w dzia?aniach konsumentów oraz coraz wy?szy marginalny koszt produkcji energii z konwencjonalnych ?róde?, wynikaj?cy m.in. z pogarszaj?cego si? dost?pu do niektórych surowców, wysokiego stopnia zu?ycia obecnych aktywów wytwórczych oraz rosn?cych op?at klimatycznych – dodaje.
Dlatego oczekuje si?, ?e w najbli?szych dekadach globalny sektor energii przejdzie najg??bsz? transformacj? w swojej historii. Wed?ug prognoz ?wiatowej Organizacji Energetyki Odnawialnej (IRENA) w?a?ciwie ka?dy ze scenariuszy transformacji energetycznej zak?ada dalszy dynamiczny rozwój sektora OZE na ?wiecie. Prognozy wskazuj?, ?e w najbli?szych latach na cele transformacji energetycznej przeznaczane b?dzie na ca?ym ?wiecie (w zale?no?ci od przyj?tego scenariusza) od 2,5 do nawet 4 bln USD rocznie.
Europa ?rodkowo-Wschodnia – jeszcze wi?ksza skala wyzwa?
Post?py w obszarze transformacji energetycznej dokonuj? równie? kraje naszego regionu. Ich tempo wci?? nie jest jednak optymalne – zw?aszcza bior?c pod uwag? specyficzne cechy lokalnych gospodarek, charakteryzuj?cych si? relatywnie wysok? energoch?onno?ci? i emisyjno?ci? CO2.
W latach 2010-2019 produkcja energii elektrycznej z OZE w 11 ?rodkowoeuropejskich krajach cz?onkowskich UE ros?a w tempie wolniejszym ni? w Europie Zachodniej (4 proc. wobec 6 proc. ?redniorocznie). W konsekwencji znacznie s?abszy by? równie? wzrost udzia?u OZE w finalnym zu?yciu energii elektrycznej (+8 wobec +17 pkt proc.). G?ównymi motorami wzrostu bran?y w minionych latach by?y – podobnie jak na ?wiecie – energetyka wiatrowa i s?oneczna. Relatywnie du?? rol? w rozwoju sektora OZE w niektórych krajach (np. Czechy, S?owacja) odgrywaj? równie? biomasa i biogaz.
– Kraje regionu mocno ró?ni? si? zarówno pod wzgl?dem aktualnego udzia?u OZE w ??cznej produkcji energii elektrycznej (zaledwie kilkana?cie procent we wszystkich krajach Grupy Wyszehradzkiej wobec. 40-65% w silnie bazuj?cych na hydroenergetyce Rumunii, ?otwie czy Chorwacji), jak i tempa rozwoju tej bran?y w minionej dekadzie. Zdecydowanymi liderami pod wzgl?dem dynamiki wzrostu produkcji elektrycznej z OZE by?y w tym czasie opieraj?ce swój rozwój na energetyce wiatrowej Litwa i Polska – zwraca uwag? Marek Czachor, wspó?autor raportu, analityk Banku Pekao.
Polska w przededniu wielkich zmian
Na ?cie?k? „zielonej rewolucji”, od której nie ma ju? odwrotu wkroczy?a tak?e Polska. To, ?e proces transformacji energetycznej, w tym dalsza przebudowa gospodarki i sektora energii w kierunku odnawialnych ?róde? energii, jest w Polsce nieunikniony to wypadkowa szeregu czynników.
Do zintensyfikowanych dzia?a? w tym obszarze obliguj? Polsk? podj?te zobowi?zania mi?dzynarodowe. Cele rz?dowe na najbli?sz? dekad?, zaaprobowane przez KE, zak?adaj? istotny dalszy wzrost udzia?u OZE w gospodarce (z 12 proc. w 2019 roku do 23 proc. na koniec bie??cej dekady). Poziom ambicji mo?e zosta? nawet – w ?wietle niedawno uchwalonego Nowego Zielonego ?adu – podniesiony.
Po drugie rekordowe ceny uprawnie? do emisji CO2 istotnie zmieniaj? ekonomik? produkcji energii stanowi?c realne zagro?enie dla konkurencyjno?ci polskiej gospodarki. Po trzecie oparcie modelu dzia?alno?ci w wi?kszym stopniu na zielonych ?ród?ach staje si? te? priorytetem strategicznym krajowych koncernów energetycznych, a kwestia transformacji energetycznej dobrze wpisuje si? w plany postpandemicznej odbudowy gospodarki.
– W Banku Pekao dostrzegamy potencja? bran?y energii odnawialnej, perspektywy jej dynamicznego wzrostu i atrakcyjno?? dla inwestorów. Dlatego chcemy wzi?? aktywny udzia? w finansowaniu transformacji energetycznej w Polsce. Chcemy pomaga? firmom i ca?ej gospodarce zmienia? mix energetyczny, finansuj?c coraz wi?cej tego rodzaju przedsi?wzi??. B?dzie to aspekt, do którego b?dziemy przywi?zywa? du?? wag? w horyzoncie naszej nowej strategii do 2024 roku – mówi Jerzy Kwieci?ski, wiceprezes Banku Pekao, nadzoruj?cy Pion Bankowo?ci Korporacyjnej, Rynków i Bankowo?ci Inwestycyjnej.
Raport Banku Pekao wskazuje, ?e transformacja krajowej gospodarki w kierunku OZE b?dzie wymaga?a równie? sprostania licznym wyzwaniom, co spowoduje konieczno?? stworzenia trwa?ych i przejrzystych mechanizmów wsparcia oraz podj?cia historycznego wysi?ku inwestycyjnego. Jedn? z wa?niejszych kwestii b?dzie zagwarantowanie bezpiecze?stwa dostaw energii. Wymaga? ono b?dzie znacznych inwestycji w infrastruktur? przesy?ow? i dystrybucyjn?, a tak?e zapewnienia dost?pno?ci konwencjonalnych ?róde? energii w okresach zmniejszonej aktywno?ci instalacji energetyki odnawialnej.
Z transformacj? energetyczn? wi??? si? olbrzymie nak?ady, szacowane w perspektywie najbli?szych 20 lat na co najmniej 1,6 biliona z?otych. W po??czeniu z licznymi i kosztownymi mechanizmami wsparcia oznacza to perspektyw? nieuchronnego dalszego wzrostu cen energii elektrycznej. Przebudowa modelu energetycznego kraju wymaga? b?dzie równie? zapewnienia sprawiedliwej spo?ecznie transformacji tzw. rejonów w?glowych.
– W ?wietle zachodz?cych trendów globalnych koszty zarówno ekonomiczne, jak i spo?eczne „zielonej rewolucji” b?d? jednak prawdopodobnie i tak mniejsze ni? te, które jako spo?ecze?stwo ponie?liby?my w przypadku pozostania przy dotychczasowym, mniej przyjaznym ?rodowisku modelu gospodarczym – podsumowuje Krzysztof Mrówczy?ski.
Bank Pekao anga?uje si? w liczne projekty maj?ce na celu popraw? efektywno?ci energetycznej klientów, realizacj? przedsi?wzi?? ekologicznych oraz finansowanie OZE. Bank jest koordynatorem i dealerem emisji 10-letnich obligacji koncernu PKN Orlen, których oprocentowanie jest powi?zane z ratingiem MSCI ESG. W marcu Pekao zwi?kszy?o swoje zaanga?owanie w OZE podpisuj?c umow? kredytow? z PAK PCE Fotowoltaika Sp. z o.o. na finansowanie najwi?kszej w Polsce farmy fotowoltaicznej o mocy 70 MWp. W pa?dzierniku 2020 wspar?o Grup? Tauron w emisji obligacji zrównowa?onego rozwoju. Wcze?niej w ramach konsorcjum udzieli?o kredytu na budow? najwi?kszej l?dowej farmy wiatrowej w Polsce, Pot?gowo na Pomorzu. W sumie warto?? zielonego i zrównowa?onego finansowania (np. finansowanie farm wiatrowych, instalacji fotowoltaicznych, niskoemisyjnego transportu miejskiego) w Pekao przekroczy?a 8 mld z? w 2020 roku.
