Zapewne wi?kszo?? z Was s?ysza?a na zaj?ciach z ekonomii poj?cie Analiza SWOT, a je?li nie s?yszeli?cie albo te? zapomnieli?cie có? to takiego jest (bo studia by?y dawno tego, a w swojej pracy nie potrzebowali?cie albo nie wiedzieli?cie, ?e mo?ecie dzia?a? dzi?ki tej analizie), to pozwol? sobie zacytowa? Wikipedi?:
SWOT – popularna heurystyczna technika s?u??ca do porz?dkowania i analizy informacji. Nazwa jest akronimem od angielskich s?ów okre?laj?cych cztery elementy sk?adowe analizy (Strengths, Weaknesses, Opportunities i Threats). W zarz?dzaniu analiza SWOT jest stosowana do analizy wewn?trznego i zewn?trznego otoczenia organizacji
Na pewno SWOT jest ciekawym sposobem na opracowanie strategii w kontek?cie organizacji, ale owa technika jest idealna do analizy zarówno projektu, produktu, czy nawet w?asnej sytuacji zawodowej (je?li kto? planuje albo zmuszony jest do poszukiwania nowego zaj?cia), czy te? jakiejkolwiek sytuacji w naszym ?yciu np. decyzj? o zakupie mieszkania (analizujemy lokal, nasze zasoby, otoczenie lokum).
W jaki sposób SWOTn???
Jest kilka sposobów pocz?wszy od metodyki zapisu wyników przemy?le?. Analiz? mo?emy zrobi? sami zamykaj?c si? w ciszy w?asnego pokoju czy gabinetu, notuj?c wszystko d?ugopisem na kartce, mo?emy te? zapisywa? wszystkie nasze przemy?lenia w pliku Word albo Excel. Musimy podzieli? kartk? czy te? obszar roboczy dokumentu na cztery sekcje zatytu?owanie Strengths (silne strony organizacji, projektu, produktu, sytuacji, dzia?u itd.), Weaknesses (s?abe strony), Opportunities (mo?liwo?ci) i Threats (zagro?enia).
Z do?wiadczenia (przynajmniej mojego) wynika, ?e nie wszystkie my?li, uwarunkowania, okoliczno?ci, powi?zania pojawiaj? si? od razu, czasem zaskakuje miejsce i czas przeb?ysku naszego intelektu. Czasem zaskoczymy z samego rana, czasem wieczorem, czy to podczas biegania, czy jazdy rowerem. Czy warto robi? SWOTa samemu czy w zespole? My?l?, ?e je?li prowadzisz i organizujesz tego typu spotkanie warto, aby? przygotowa? si? do niego i mia? kilka „asów”, czyli zapisów w g?owie czy zanotowanych na kartce. Ale wracaj?c do g?ównej kwestii – uwa?am, ?e w zespole, poniewa? wiele osób mo?e mie? ró?ne spojrzenia na przedmiot SWOTa, zw?aszcza je?li pracuj? na rzecz ró?nych dzia?ów, a ponadto ka?dy z nas ma inne spojrzenie na pewne zagadnienie.
W uj?ciu mikroekonomicznym za siln? stron? mo?emy uzna? wysokie kompetencje zespo?u w danym obszarze czy referencje, w przypadku s?abo?ci – bardzo cz?sto pojawiaj? si? kwestie cash flow, otoczenie dotyczy? mo?e szans rynkowych (np. wprowadzenie RODO), a zagro?eniem to dzia?alno?? konkurencyjna, niestabilno?? polityczna czy te?… zmiany klimatyczne
Dla jednej osoby pewna sytuacja i okoliczno?? mo?e by? zagro?eniem, dla drugiej szans? i podobnie z uwarunkowaniami wewn?trznymi – pewna cecha mo?e by? zarówno siln?, jak i s?ab? stron? – warto wi?c okre?la? spraw? zgodnie z kontekstem (przyk?adowo organizacja posiada silny zespó? developerski – siln? stron? s? kompetencje, za? s?ab? stron? mo?e by? koszt takiego zespo?u, w pierwszym przypadku zapiszmy wysokie kompetencje technologiczne, w drugim wysokie koszty zespo?u developerskiego). Nierzadko problem sprawia okre?lenie czy co? dotyczy wn?trza organizacji czy te? otoczenia. Co wtedy robi? – równie? zapisa? kontekst. Wiele analiz dotycz?cych rozwoju biznesu w ostatnich latach porusza?o kwesti? funduszy unijnych i przyk?adowo mo?emy zapisa? to jako szans? (to otoczenie firmy) i jako siln? stron? (je?li wska?emy, ?e mamy do?wiadczenia w pozyskiwaniu czy te? korzystaniu z takiej formy finansowania). Warto te? pami?ta? stosuj?c t? technik? o aspektach mi?kkich i ludzkich, czyli pracowniczych – nie tylko twarde dane z Excela mog? s?u?y? podejmowaniu decyzji. Warto pami?ta? o nastrojach, podej?ciu do pracy, wypaleniu zawodowym, kompetencjach i do?wiadczeniu zespo?u.
No i najwa?niejsze… Analiza musi by? szczera
Wiele osób w organizacjach unika konfrontacji z rzeczywisto?ci?, boi si? podejmowa? jakiekolwiek dzia?ania mog?ce zmieni? t? rzeczywisto??, poniewa? boi si?… kompromitacji, zarzutów o niekompetencje, podejrze? o to, ?e nic w danej dziedzinie nie zosta?o zrobione przez wiele lat. Przyczyn? takiej sytuacji mo?e by? arogancja i brak pokory, wi?c w wielu przypadkach mo?emy spotka? si? z ostracyzmem ze strony swoich prze?o?onych, ?e wetkn?li?my kij w mrowisko, pokazuj?c okoliczno?ci (np. s?abe strony organizacji albo niewykorzystane szanse) i znale?? si? nawet bez pracy, czy te? nasza praca okazuje si? niezno?na z powodów „politycznych”).
Analiza SWOT daje warto?ciowy rezultat analityczny , pod warunkiem, ?e jest ono stosowane konsekwentnie i ?wiadomie.
?eby jakakolwiek analiza mia?a sens musi by? szczera, bo z powodu poklepywania si? po plecach w firmie nie b?dzie lepiej (skoro jest ?le), a strategia dotrwania do ko?ca kolejnego kwarta?u i „skasowania” premii nie b?dzie skutkowa? niezmiennymi zmianami w dzia?aniu firmy. Czyli uwaga dla Was: je?li chcecie zrobi? „publiczn?” analiz? SWOT w swojej organizacji dotycz?cej czy to ca?o?ci firmy czy tylko produktu / projektu – zastanówcie si? czy to Wam nie zaszkodzi. Je?li czujecie, ?e mo?e to spowodowa? turbulencje – czasem warto odpu?ci? i po prostu zmieni? robot?. Ale pami?tajcie te?, ?e owa analiza mo?e by? dla Was szans? na awans. A na pewno rozwinie Was. Inn? metod? jest przekonanie osoby odpowiedzialnej za dany obszar do tego, ?e jest to jej pomys?.
Wybór nale?y do Was. Ale na pewno jest to ?wietna technika na rozpocz?cie zmian. Niestety, wiele organizacji po prostu p?ynie i bardzo cz?sto wi?kszo?? ludzi „biega z taczk?, ale za bardzo nie wie po co?”, bo nie przynosi to oczekiwanych (czasem ?adnych) rezultatów.
Po co ten SWOT?
Zgromadzone informacje pozwalaj? na wybór decyzji, ukierunkowanie dzia?a? czy ca?o?ciowe opracowanie strategii organizacji opartej na faktach – silnych stronach i szansach, ograniczaj?c s?abe strony i zagro?enia. Rozwini?ciem techniki SWOT jest nadawanie wag poszczególnym zapisom, mo?emy te? próbowa? sobie odpowiedzie? na pytania (cytuj? za Wikipedi?):
· Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzysta? dan? szans??
· Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelowa? dane zagro?enie?
· Czy dana s?aba strona ogranicza mo?liwo?? wykorzystania danej szansy?
· Czy dana s?aba strona pot?guje ryzyko zwi?zane z danym zagro?eniem?
W jednym z nast?pnych artyku?ów skupi? si? na tym, co zrobi? z analiz? SWOT i jak przeku? nasze zapisy w plan dzia?ania.
Zadanie domowe
Je?li jeszcze nigdy nie przeprowadzali?cie sobie takiej analizy my?l?, ?e do?? ciekawym dla Was mo?e by? przeprowadzenie analizy w?asnej osoby w kontek?cie zmiany pracy albo te? dokonanie analizy Waszej Organizacji, Dzia?u, Produktu, którym si? zajmujecie. Je?li macie jakie? przemy?lenia i pytania, to zapraszam do kontaktu przemyslaw@brandsit.pl
