Bran?a transportowa przez ostatnie kilkana?cie lat przechodzi cyfrow? metamorfoz?. Rozwój technologiczny przyspiesza z roku na rok usprawniaj?c wiele procesów zwi?zanych z logistyk?, a cz??? przedsi?biorstw coraz przychylniej patrzy w stron? autonomii oraz automatyki. ?wiadczy? mo?e o tym chocia?by uzyskany przez Grup? INELO grant na rozwój projektu badawczo-rozwojowego, którego celem jest wykorzystanie sztucznej inteligencji w bran?y transportowej. Wed?ug raportu PwC ju? za 5 lat mo?emy spodziewa? si? cz??ciowo autonomicznych pojazdów, a w roku 2030 na naszych drogach zagoszcz? bezza?ogowe ci??arówki. Jak du?y wp?yw AI b?dzie mia?o na rynek TSL? Czy maszyny i komputery zast?pi? ludzi? Na te pytania odpowiedzi udzieli Tomasz Czy?, ekspert Grupy INELO, GBOX.
Autonomiczny transport – 4 500 kilometrów bezza?ogowej ci??arówki z ?adunkiem mas?a
Za 10 lat mo?emy spodziewa? si?, ?e dzi?ki automatyzacji procesów w bran?y transportowej, koszty zwi?zane z logistyk? i dostarczeniem ?adunku na miejsce przeznaczenia mog? spa?? a? o 47%. Co wi?cej, raport PwC przewiduje, ?e autonomiczne pojazdy ci??arowe pozwol? skróci? czas dostawy o 40%. – Gdy zapytamy osoby z bran?y TSL z czym kojarzy im si? sztuczna inteligencja, zapewne wi?kszo?? z nich odpowie – autonomiczne ci??arówki. Od paru lat odbywaj? si? coraz szerzej zakrojone testy pojazdów bez kierowców. Systemy komputerowe wyposa?one w setki czujników, radarów, lidarów, kamer oraz komunikacj? GPS, czy 5G s? ju? w stanie samodzielnie kontrolowa? ci??arówki. Efektem ma by? nie tylko automatyzacja, ale równie? poprawa bezpiecze?stwa i zmniejszenie negatywnego wp?ywu transportu na ?rodowisko naturalne – mówi Tomasz Czy?, ekspert Grupy INELO, GBOX. Czy autonomiczne pojazdy mo?emy ju? zobaczy? na drogach albo podczas pracy?
– Tak. Na przyk?ad pojazd autonomiczny T-POD – projekt firmy Einride – startupu powsta?ego w 2016 roku w Sztokholmie. Zaprezentowany w 2017 7-metrowy pojazd, nap?dzany silnikiem elektrycznym jest w pe?ni autonomiczn? konstrukcj?. Nie posiada on tradycyjnej kabiny ani miejsca dla kierowcy. ??czno?? z pojazdem bazuje na komunikacji w infrastrukturze 5G, do kontroli otaczaj?cego ?rodowiska wykorzystano platform? firmy Nvidia Drive. Sztuczna inteligencja wykorzystuje dane z systemów planowania tras, informacji o ruchu drogowym, kamer, radarów i trójwymiarowych lidarów (Light Detection and Ranging – urz?dzenie dzia?aj?ce podobnie jak radar, ale wykorzystuj?ce ?wiat?o lasera zamiast mikrofal). Oczywi?cie wszystko optymalizowane jest w celu uzyskania, jak najmniejszego zu?ycia energii oraz zwi?kszenia zasi?gu na jednym ?adowaniu. Firma Einride dostarczy?a swoje pojazdy na testy dla operatora logistycznego DB Schenker. W 2018 roku prac? w magazynie Schenkera w Jönköping rozpocz?? pierwszy T-POD. Porusza? si? on tylko po terenie magazynu przewo??c palety. W razie potrzeby kontrol? nad pojazdem mo?e przej?? zdalny operator – jedna osoba mo?e sterowa? jednocze?nie nawet 10 pojazdami. Owocne testy pozwoli?y w 2019 roku uzyska? zgod? na poruszanie si? po drogach publicznych. T-PODy obs?uguj? równie? pobliskie terminale prze?adunkowe, które znajduj? si? w promieniu kilkuset metrów od g?ównego magazynu – dodaje Tomasz Czy?.
Szerzej zakrojone testy na drogach publicznych przeprowadzi? ameryka?ski startup z Doliny Krzemowej – Plus.ai. Autonomiczna ci??arówka bezproblemowo pokona?a dystans ponad 4,5 tysi?ca kilometrów na terenie Stanów Zjednoczonych. Co ciekawe, ci??arówka nie jecha?a „na pusto” Przewozi?a 18 ton… mas?a. Jednak w odró?nieniu od projektu Einride tutaj w kabinie pojazdu znajdowa? si? kierowca, który w razie niebezpiecze?stwa móg? w ka?dej chwili przej?? kontrol? nad pojazdem.
– Bezpiecze?stwo i powierzenie sztucznej inteligencji pe?nej kontroli nad pojazdami budzi wiele kontrowersji. Jak powinna zachowa? si? AI, która b?dzie sama uczy?a si? ?wiata na podstawie obserwacji przez kamery czy radary? Czy mo?na sobie przy obecnej technologii pozwoli? na pe?n? autonomiczno??? Zapewne najbli?sze lata nie przynios? tutaj rewolucji. Pojazdy b?d? coraz bardziej autonomiczne, jednak b?d? nadal wymaga?y operatora. W wypadku wykorzystani AI do zarz?dzania pojazdami na zamkni?tym obszarze sprawa wygl?da inaczej. Mo?liwo?? wyst?pienia zdarze? losowych jest du?o mniejsza, a kontrola nad dzia?aniem takiego systemu jest du?o wi?ksza – komentuje Tomasz Czy?.
Sztuczna inteligencja w transporcie a Logistyka 4.0
Logistyka 4.0 korzysta pe?nymi gar?ciami z sztucznej inteligencji w transporcie, robotyzacji oraz rozwoju aplikacji mobilnych.
– Przedsi?biorstwa maj? mo?liwo?? integracji wielu systemów i pochodz?cych z nich danych w jednym miejscu. Firmy, które inwestuj? w nowe technologie oraz wdra?aj? innowacyjne rozwi?zania oparte na AI mog? zautomatyzowa? wiele procesów zwi?zanych z codzienn? prac?. Z kolei efektem takich dzia?a? wcale nie s? zwolnienia pracowników czy ograniczenie zatrudnienia, ale zwi?kszenie efektywno?ci ich pracy, a tym samym szansa lepsze wyniki finansowe przedsi?biorstwa – mówi Tomasz Czy?.
Jakie narz?dzia wspierane przez sztuczn? inteligencj? wp?yn? w najbli?szym czasie na prac? spedytorów, planistów i kierowców?
ETA – Estimated Time of Arrival, czyli szacowanie czasu dojazdu do okre?lonego punktu. Rozwi?zanie to w podstawowej wersji mówi nam o dystansie i prognozowanym czasie dojazdu kierowcy do celu. Jakie korzy?ci mo?e nam da? wprowadzenie do tego rozwi?zania AI?
– System mo?e estymowa? czas dojazdu w korelacji z wi?ksz? ilo?ci? danych. Na przyk?ad, mo?e za nas sprawdza? dost?pny czas jazdy kierowcy i uwzgl?dnia? go przy przeliczeniach. Efekt? Nie trzeba ju? dokonywa? manualnych przelicze?, dostajemy gotowe dane, dzi?ki którym mo?emy zaplanowa? kolejne za?adunki oraz roz?adunki podnosz?c efektywno?? wykorzystania floty. Dodatkowo, system sam poinformuje nas o tym, czy wyst?puje zagro?enie opó?nionej dostawy lub o wielko?ci takiego opó?nienia. Stawia nas to w komfortowej sytuacji, gdzie wcze?niej poinformowani mo?emy podejmowa? odpowiednie dzia?ania zapobiegawcze. Grupa INELO pracuje nad podobnymi rozwi?zaniami, zwi?zanymi z zastosowaniem sztucznej inteligencji, pozyskany niedawno grant pozwoli nam przyspieszy? prac? nad badaniem tej technologii oraz zastosowaniem jej w transporcie – dodaje Tomasz Czy?.
AI wchodzi równie? w ?wiat aplikacji mobilnych dla kierowców. W najbli?szym czasie mo?na spodziewa? si?, ?e rozwi?zania mobilne nie b?d? s?u?y?y tylko do prostej komunikacji czy wys?ania zada? dla kierowcy, ale stan? si? dla truckerów swego rodzaju „osobistym asystentem”.
– Sztuczna inteligencja szczególnie sprawdza si?, gdy musimy zaplanowa? tras? i wymagane odpoczynki. Do tej pory kierowca musia? przelicza? sobie dystans, który wskazywa?a mu nawigacja oraz porównywa? go z dost?pnym czasem pracy widocznym na tachografie. Odpowiednio zaprojektowana aplikacja mo?e podpowiada? kierowcy, kiedy musi stan?? na wymagane odpoczynki, zarówno te krótkie, po 4,5h jazdy, jak i dobowe po zako?czeniu dnia pracy – mówi Tomasz Czy?.
Sztuczna inteligencja w logistyce – czego mo?emy spodziewa? si? w przysz?o?ci?
– Mo?emy na pewno spodziewa? si? rozwoju autonomicznego planowania ?adunków. Spedytorzy mog? zosta? wyposa?eni w narz?dzia, które w jednej chwili b?d? analizowa?y kilka ofert frachtów oraz same zaproponuj? te najbardziej op?acalne dla przewo?nika. Na pewno b?dzie mo?na obserwowa? jeszcze dok?adniejsz? integracj? pomi?dzy ró?nymi systemami, np. TMS oraz telematyk?, co pozwoli uzyska? jeszcze wi?cej danych o flocie. Inteligentne analizy tych danych pozwol? redukowa? koszty oraz poprawia? jako?? obs?ugi klientów. Pozwol? równie? na przewidywanie zagro?e? i unikanie ryzykownych incydentów – Tomasz Czy?, Grupa INELO, GBOX.
Przedsi?biorcy, którzy b?d? zbyt d?ugo zwleka? z wdra?aniem nowych technologii mog? utraci? w najbli?szych latach przewag? konkurencyjn?. Jak pokaza?a nam pandemia COVID-19, ?wiat nie jest w stanie funkcjonowa? bez transportu oraz bran?y TSL. Mocny rozwój e-commerce jeszcze bardziej podkre?la znaczenie transportu. Firmy, które w por? zareaguj? na zmiany i si? do nich dostosuj? maj? najwi?ksze szanse na rynku, który b?dzie si? ca?y czas rozwija?.
