Roboty pojawiaj? si? na masow? skal? w coraz wi?kszej liczbie hal fabrycznych i linii monta?owych. Roboty s? szybsze, bardziej wydajne i nie potrzebuj? przerw, a to jest kluczowe, gdy? firmy maj? trudno?ci z zatrudnieniem wystarczaj?cej liczby osób do realizacji rosn?cych zamówie?. Los pracowników jest zagro?ony? W Polsce jeszcze nie. Bardziej zasadne jest pytanie, czy niedostatecznie wykorzystywanie nowoczesnych technologii w polskich przedsi?biorstwach nie sprawi, ?e przestan? by? konkurencyjne.
Wed?ug Association for Advancing Automation, ameryka?skiej grupy handlowej zajmuj?cej si? automatyzacj? i cyfryzacj? gospodarki, zamówienia na roboty, które potrzebne s? w miejscu pracy wzros?y w pierwszym kwartale 2022 roku o rekordowe 40%, a wydatki na nie wynios? ok. 1,6 miliarda dolarów.
Wydajno?? pracy? Roboty bij? nas na g?ow?
Powodów, dla których szefowie firm coraz ?askawiej spogl?daj? na roboty jest wiele – coraz mniej ludzi gotowych na fizyczn? prac? w przemy?le, rosn?ce p?acowe wymagania, a tym samym walka niemal na finansowe wyniszczenie o pracownika, ale te? reperkusje zwi?zane z COVID-19 i próba zapobiegania na przysz?o?? sytuacji, w których firma ma przestoje, bo cze?? pracowników jest na przymusowej kwarantannie.
Przyk?ad? Ameryka?ska firma Delphon, zajmuj?ca si? m.in. produkcj? sprz?tu medycznego, straci?a 40% dni produkcji w styczniu, kiedy koronawirus rozprzestrzeni? si? w?ród pracowników. Zak?ócenie przyspieszy?o zakup przez firm? trzech dodatkowych robotów na pocz?tku tego roku.
– Robotyzacja przyspiesza tam, gdzie jest niezb?dna i… zbawienna, czyli g?ównie w sektorze przemys?owym. Rozwini?te, a nawet rozwijaj?ce si? gospodarki krajowe cierpi? na brak r?k do pracy. Potencjalni kandydaci maj? coraz wy?sze wykszta?cenie i coraz mniej ochoty na ?mudn? i wymagaj?c? fizycznie prac? w przemy?le. Drug? kwesti? jest wzrost wydajno?ci i efektywno?ci. Roboty w fabrykach po prostu pracuj? szybciej – mówi Rados?aw Pawlak, Senior Business Analyst w Symetrii, trener UXUPGRADE, specjalizuj?cy si? w szkoleniach dotycz?cych analityki.
Kolejny przyk?ad z USA. Klienci Athena Manufacturing LP, firmy produkuj?cej i obrabiaj?cej sprz?t metalowy stosowany w przemy?le pó?przewodnikowym, energetycznym i lotniczym, znacz?co zwi?kszyli swoje zamówienia. Jednak producent mia? trudno?ci ze znalezieniem wystarczaj?cej liczby pracowników na drug? zmian? w dni powszednie i w weekendy. Athena zdecydowa?a si? kupi? siedem robotów w ci?gu ostatnich 18 miesi?cy i efekt jest widoczny go?ym okiem. Szlifowanie spawów zajmowa?o pracownikowi oko?o trzech godzin, a robot jest teraz w stanie zrobi? to w 30 minut. I nie potrzebuje przerw, które s? zrozumia?e podczas pracy ludzi, gdy? praca z narz?dziem szlifierskim wymaga u?ywania du?ej si?y.
Ludzie nadal maj? przewag?
Robota nale?y jednak wcze?niej stworzy?, a w tym przypadku trwa?o to do?? d?ugo, bo potrzebnych by?o oko?o czterech lat na badania i sam? produkcj?. Pó?niejsza konfiguracja sprz?tu ju? nie jest zbyt czasoch?onna, bo gotowe roboty mo?na dostarczy? i zainstalowa? w kilka tygodni, a zaprogramowa? dzia?anie poprzez aplikacj? na telefon.
– To jest zarazem odpowied? na ludzki strach przed tym, ?e maszyny od razu nas zast?pi?. Nie, najpierw musi kto? stworzy? robota, pó?niej kontrolowa? jego dzia?anie, a nast?pnie unowocze?nia?. Roboty czy inne narz?dzia oparte o nowoczesne technologie musz? dzia?a? intuicyjnie, st?d konieczno?? przeprowadzenia ca?ego procesu badania do?wiadcze? u?ytkownika, aby finalnie odda? produkt, który nie tylko b?dzie wykonywa? swoje zadanie, ale te?, ?eby by? jak najprostszy w obs?udze. To wszystko najpierw musz? zrobi? ludzie, bo to my mo?emy wyci?ga? wnioski z bada? i sprawdza? jak przek?adaj? si? one w dalszych krokach na u?ytkowanie produktów – zaznacza Rados?aw Pawlak z Symetrii UX.
Polska robotami nie stoi. To b??d?
Cho? tzw. g?sto?? robotyzacji w przemy?le w Polsce stale ro?nie, to ogólny poziom nadal utrzymuje si? na do?? niskim poziomie 52 robotów na 10 000 pracowników (S?owacja – 175, Czechy – 162, W?gry – 120, Rumunia – 28). ??czna liczba robotów przemys?owych pracuj?cych w kraju si?gn??a ponad 17 tys. sztuk. Jednak w 2020 roku zainstalowano ich a? o 19% (??cznie 2 147 sztuk) – tak wynika z najnowszego raportu opublikowanego w styczniu przez Mi?dzynarodow? Federacj? Robotyki (IFR).
– Pracownicy nie maj? si? czego ba?? Nie jest to zero-jedynkowa sytuacja, bo z jednej strony praca w sektorze przemys?owym jest dost?pna, ale brak rozwoju w nowoczesne technologie mog? sprawi?, ?e polskie firmy szybko przestan? by? konkurencyjne, wi?c strac? szanse na ciekawe i d?ugofalowe zamówienia – zaznacza Rados?aw Pawlak z Symetrii UX.
Nie tylko w przemy?le roboty zast?puj? cz?owieka. W bran?y handlowej widzimy, ?e coraz cz??ciej samoobs?ugowe kasy stanowi? o sile sklepu. Furor? zyskuj? cho?by bezobs?ugowe sklepy ?abki, ale te? kasy samoobs?ugowe w popularnych sieciach dyskontowych.
Pytanie jednak, czy rzeczywi?cie zast?puj? ludzi, a mo?e tylko wype?niaj? wakaty na które i tak nie by?oby ch?tnych. Wed?ug najnowszego badania G?ównego Urz?du Statystycznego, na koniec IV kwarta?u 2021 r. w Polsce odnotowano 137,4 tys. wolnych miejsc pracy i by?o to wi?cej o 62,8 proc. ni? w analogicznym okresie 2020 roku. Jak zaznaczaj? autorzy badania, sytuacj? na polskim rynku pracy nale?y skorygowa? w wyniku inwazji Rosji w Ukrainie i wynikaj?cego z niej nap?ywu uchod?ców.
Eksperci Personal Service, jednej z najwi?kszych w Polsce firm HR, którzy badali polski rynek pracy, uwa?aj?, ?e mimo powolnego tempa pracodawcy maj? ?wiadomo??, i? automatyzacja zmieni struktur? zatrudnienia. Dlatego 65 proc. firm planuje przekwalifikowa? pracowników, którym robot zabierze prac?. Co wi?cej, wed?ug nich a? 20 proc. zawodów ju? wkrótce zniknie, a a? 70 proc. ulegnie przeobra?eniu.
Gdzie szuka? wzoru post?powania? Zapewne znowu w USA. Wspomniana ju? firma Delphon wykorzystuje tzw. coboty, które obracaj? i przytrzymuj? urz?dzenia, podczas gdy pracownik obs?uguje drukark?, która nak?ada atrament na urz?dzenie, na którym powinny pojawi? si? napisy. Dwa coboty zredukowa?y trzyosobow? ekip? drukuj?c? do jednego, oszcz?dzaj?c firmie 16 000 dolarów miesi?cznie.
Dwa inne coboty firmy Delphon montuj? opakowania do wysy?ki pó?przewodników i innych delikatnych ?adunków. Przedsi?biorstwo poprawi?o produktywno?? firmy, w wyniku czego przesy?ki wzros?y odpowiednio o oko?o 15% w 2021 i 2020 roku.
Co wa?ne jednak, firma nie zmniejszy?a zatrudnienia, bo jak zapewniaj? zarz?dzaj?cy ni?, zostali przeniesieni – po wcze?niejszym przeszkoleniu – na inne odcinki.
– To wyzwanie przed którym stoj? firmy i pracownicy. Ju? dzi? wiele organizacji my?li par? lat w przód i stara si? dostosowywa? nie tylko produkcj? do nowych mo?liwo?ci technologicznych, ale te? inwestuje w obecnych pracowników, aby byli gotowi na nowe zadania. Rynek pracy nie jest bowiem z gumy i ewentualne braki nie zawsze da si? uzupe?ni? lud?mi, którzy dopiero wchodz? w ?ycie zawodowe – podkre?la Rados?aw Pawlak z Symetrii UX, która organizuje m.in. bootcampy, które maj? pomóc w przebran?owieniu si? w kierunku UX designera.
