Przyj?ta w?a?nie przez Sejm „Tarcza Antykryzysowa” zak?ada, ?e umowy najmu w centrach handlowych wygasaj? na okres pandemii. Kiedy ograniczenia si? sko?cz?, najemcy b?d? musieli z?o?y? w?a?cicielom oferty przed?u?enia tych umów na takich samych warunkach. Nowe umowy b?d? jednak wi?za? o 6 miesi?cy d?u?ej. Je?eli najemcy takich ofert nie z?o??, stare umowy najmu „powróc? do ?ycia”, i to z moc? wsteczn?, a najemcy b?d? musieli wyrówna? wstecz wszystkie niezap?acone czynsze, tak jakby koronawirusa nie by?o. Tarcza Antykryzysowa daje w konsekwencji wielu polskim i zagranicznym sieciom handlowym pomoc niezb?dn? do ratowania biznesów i miejsc pracy. Niestety, jest te? druga strona medalu: w?a?ciciele centrów handlowych zostali ewidentnie opuszczeni przez Pa?stwo. Musz? wi?c szuka? rozwi?za? sami.
Z uwagi na wiele niejasnych sformu?owa?, zapisy Tarczy Antykryzysowej o centrach handlowych stawiaj? wi?cej pyta? ni? podaj? odpowiedzi. Dwuznacznie sformu?owane s? nawet takie kwestie jak to, czy dotycz? one wszystkich centrów handlowych, czy tylko tych powy?ej 2.000 m.kw. albo czy obejmuj? wszystkie umowy najmu w takich centrach, czy tylko te dotkni?te ograniczeniami. Niejasny jest te? pomys? „wi???cej oferty” woli przed?u?enia umowy na dotychczasowych warunkach. Wg??biaj?c si? w t? szarad?, wydaje si?, ?e zamiarem ustawodawcy by?o przyznanie najemcom mo?liwo?ci podj?cia decyzji, czy wybieraj? „czasowe wygaszenie” umów najmu za ich jednoczesnym wyd?u?eniem o 6 miesi?cy, czy jednak chc? realizowa? pierwotne kontrakty. Poprzez z?o?enie lub niez?o?enie ofert, najemcy mogliby wybra? interesuj?cy ich scenariusz. Taka interpretacja wspierana jest dodatkowo przez fakt, ?e nawet w okresie pandemii s? przecie? najemcy, którzy swoje sklepy prowadz? normalnie – supermarkety, drogerie, apteki, markety „Dom i Ogród” czy pralnie. Ustawowe wygaszanie ich umów, cz?sto wbrew ich woli, by?oby trudne do zaakceptowania.
Mo?liwe czasowe eksmisje
Bez odpowiedzi pozostaj? natomiast inne, wa?ne pytania. Co, je?eli najemcy swoje oferty z?o??, lecz nie zostan? one przyj?te przez wynajmuj?cych? Albo je?eli wynajmuj?cy zechc? teraz „czasowo” eksmitowa? najemców nieprowadz?cych dzia?alno?ci? Trudno by?oby mie? w takiej sytuacji pretensje do w?a?cicieli obiektów. Pozbawieni nawet op?at eksploatacyjnych, by przetrwa?, musz? przecie? szuka? wszelkich dost?pnych mo?liwo?ci czerpania z nieruchomo?ci jakiegokolwiek dochodu.
Towar pozosta? w lokalach
Tak, stanowiska w?a?cicieli centrów handlowych najwyra?niej w procesie legislacyjnym nikt powa?nie nie bra? pod uwag?. W konsekwencji zaniedbano równie? rzecz absolutnie zasadnicz? – kwesti? towaru, który dotkni?ci pandemi? najemcy pozostawili w lokalach. Towar ten jest aktualnie pilnowany przez ochron? centrów przed szabrownikami i z?odziejami. Administracja budynku utrzymuje te? w lokalach wilgotno?? i temperatur? na takim poziomie, by zapobiec zniszczeniu sk?adowanego tam maj?tku – ubra?, butów, ksi??ek, kas fiskalnych, komputerów i innych tego typu rzeczy. Je?eli ustawodawca oraz ?rodowisko najemców spodziewaj? si?, ?e stan ten utrzyma si? do ko?ca trwania pandemii, nadzieje te mog? okaza? si? p?onne.
Umów nie ma, przechowanie towaru zamiast najmu
Umowy najmu zosta?y w ko?cu wygaszone w ca?o?ci. Tak, jak najemcy nie maj? obowi?zku p?aci? ani czynszów, ani op?at eksploatacyjnych, tak nie maj? te? prawa ??da? od w?a?cicieli budynków ?wiadcze? zwi?zanych z najmem. Ich umowy mówi? zreszt? wprost, ?e powinni teraz opró?ni? lokale i zda? klucze w?a?cicielom obiektów. T? luk? w przepisach wynajmuj?cy niew?tpliwie wykorzystaj?. Pozostawieni przez propozycj? rz?dow? samym sobie, bez ?adnych przychodów i z kredytami, nie maj? innego wyj?cia, jak tylko zaproponowa? najemcom odp?atne przechowanie ich towaru.
Propozycja taka postawi tych drugich pod ?cian?. Z oczywistych powodów nie b?d? chcieli zabiera? swoich ruchomo?ci w sytuacji, gdy za kilka czy kilkana?cie tygodni trzeba je b?dzie przywie?? z powrotem. Z kolei, je?li towar w lokalach pozostanie, najemcy b?d? musieli wywiesi? bia?? flag? i przysta? na ??dania wynajmuj?cych. W przeciwnym razie towar trafi do depozytu s?dowego, a najemcy zmuszeni b?d? do zap?aty kosztów i odszkodowa? z tym zwi?zanych (art. 486 §1 Kodeksu cywilnego).
W?a?ciciele rozgoryczeni
Nale?y jeszcze raz podkre?li?, ?e pomoc najemcom sklepów w centrach handlowych jest w obecnych okoliczno?ciach jak najbardziej s?usznym rozwi?zaniem. Nikt nie kwestionuje konieczno?ci ratowania polskich firm. Niemniej jednak, spora cz??? galerii handlowych w naszym kraju równie? nale?y do polskich przedsi?biorców, a przy okazji Tarczy Antykryzysowej Sejm uczyni? z nich pariasów polskiej gospodarki. Nie przyznaj?c centrom os?on w postaci wakacji kredytowych oraz mo?liwo?ci pobierania op?at eksploatacyjnych, Sejm doprowadzi? do sytuacji, w której ratunek dla jednych staje si? katastrof? dla drugich.
To za? informacja fatalna. Kryzys gospodarczy b?dzie trwa? o wiele d?u?ej ni? ograniczenia w handlu wywo?ane koronawirusem. Tak samo, jak umowy najmu. Brak os?on dla centrów handlowych usztywni jedynie ich w?a?cicieli w pó?niejszych rozmowach z najemcami. A wszystko to w sytuacji, gdy aktualne stawki czynszów i tak stan? si? wkrótce nie do utrzymania. Cz??? galerii handlowych nale??cych szczególnie do mi?dzynarodowych w?a?cicieli na pewno sobie poradzi wykorzystuj?c wszelkie luki prawne, ?eby dalej funkcjonowa?. Szczególnie w przypadku, gdy s? finansowane przez mi?dzynarodowe banki albo fundusze. Gorzej mo?e by? z mniejszymi centrami, zarz?dzanymi przez polskie firmy, które na dzia?alno?? operacyjn? zaci?gn??y kredyty w polskich bankach. Czy czeka nas Armagedon w tej bran?y? Czas poka?e.
