Zmniejszenie warto?ci sk?adanych zamówie?, pro?ba o d?u?sze terminy p?atno?ci na fakturach, rezygnacja z planowanych zlece? – ?rednio co trzeci w?a?ciciel firmy do?wiadcza ze strony kontrahentów przeró?nych zachowa?, które tamci t?umacz?… wojn? na Ukrainie – wynika z badania Krajowego Rejestru D?ugów Biura Informacji Gospodarczej. Wiele z tych zjawisk nie ma pod?o?a ekonomicznego, a psychologiczne, zapewniaj? eksperci i przypominaj?, ?e podobne reakcje biznesu obserwowali?my na pocz?tku pandemii.
Nic nie wskazuje na to, by wojna za nasz? wschodni? granic? mia?a szybko dobiec ko?ca. Tymczasem przed?u?aj?cy si? konflikt na Ukrainie odciska coraz wi?ksze pi?tno nie tylko na polskiej gospodarce, ale równie? na polskich firmach. I to niezale?nie od tego, czy prowadz? one interesy na Wschodzie Europy, czy te? nie.
Jak pokazuje badanie „Biznes a Ukraina” przeprowadzone pod koniec marca 2022 r. przez TGM Research na zlecenie Krajowego Rejestru D?ugów BIG, 38 proc. w?a?cicieli firm z sektora M?P uwa?a, ?e wojna rosyjsko-ukrai?ska ma lub b?dzie mia?a negatywny wp?yw na ich dzia?alno??. Sk?ania to przedsi?biorców do podejmowania decyzji maj?cych na celu lepsz? ochron? w?asnych interesów. Jednak zdaniem ekspertów, to nieuzasadnione obawy – wi?kszo?? z nich nie ma pokrycia w rzeczywisto?ci. W praktyce natomiast takie dzia?ania przynosz? tylko szkod? mniejszym i s?abszym partnerom biznesowym.
A s? to:
- wstrzymywanie p?atno?ci za produkty lub us?ugi,
- opó?nianie p?atno?ci za produkty lub us?ugi,
- pro?ba o d?u?sze terminy p?atno?ci na fakturach,
- rezygnacja z zaplanowanych projektów lub zlece?,
- odraczanie zaplanowanych projektów lub zlece?
- i zmniejszenie warto?ci sk?adanych zamówie?.
Ju? ?rednio co trzeci przedsi?biorca do?wiadczy? ze strony kontrahenta ka?dego z tych zjawisk:
|
Czy Pa?stwa firma do?wiadcza nast?puj?cych zachowa? ze strony kontrahentów t?umaczonych przez nich wojn? na Ukrainie? |
||||||
|
Wstrzymywanie p?atno?ci za produkty lub us?ugi |
Opó?nianie p?atno?ci za produkty lub us?ugi |
Pro?ba o d?u?sze terminy p?atno?ci na fakturach |
Rezygnacja z zaplanowanych projektów lub zlece? |
Odraczanie zaplanowanych projektów lub zlece? |
Zmniejszenie warto?ci sk?adanych zamówie? |
|
| Tak |
30% |
33% |
38% |
35% |
30% |
44% |
| Nie |
60% |
54% |
51% |
48% |
52% |
42% |
| Nie wiem/trudno powiedzie? |
10% |
13% |
11% |
17% |
18% |
14% |
Zamro?ona gotówka i odwo?ane projekty
Najwi?cej, bo 44 proc. badanych przedsi?biorców, uskar?a si? na zmniejszenie warto?ci sk?adanych zamówie? przez kontrahentów. Tamci z kolei wstrzymuj? si? z wi?kszymi wydatkami, argumentuj?c swoje decyzje niestabiln? sytuacj? ekonomiczno-gospodarcz? naszego kraju i zwi?zan? z tym rosn?c? inflacj?.
– Z rozmów z naszymi klientami wynika, ?e firmy decyduj? si? tylko na konieczne zakupy, akumuluj?c ?rodki finansowe i czekaj?c na lepsze warunki do inwestowania. Stanowi to powa?ny problem dla dostawców, którzy dotychczas zbywali wi?ksze ilo?ci towarów, a teraz, na skutek decyzji kontrahentów, musz? je magazynowa? lub szuka? nowych mo?liwo?ci zbytu. Zmniejszenie wolumenu sprzeda?y oznacza dla przedsi?biorstwa równie? mniejszy zysk i gotówk? zamro?on? w niesprzedanym towarze – t?umaczy Dariusz Szkaradek, prezes firmy faktoringowej NFG, na co dzie? obs?uguj?cej sektor M?P.
Jak ?atwo si? domy?li?, najwi?ksze wskazania w tym zakresie pochodz? od firm z bran?y handlowej – 57,4 proc., ale i budowlanej – 56,13 proc. Zjawisko to wyst?puje najcz??ciej w firmach ?rednich – 47 proc. (zatrudniaj?cych od 50 do 249 osób) i zlokalizowanych w regionie pó?nocnym (kujawsko-pomorskie, pomorskie, warmi?sko-mazurskie) – 78,7 proc.
Ale nie tylko mniejszy zysk jest problemem. Wielu przedsi?biorców uskar?a si? na utracone kontrakty. Negatywn? konsekwencj? takiej sytuacji mo?e by? utrata p?ynno?ci finansowej, a tak?e brak dost?pu do szybkiego finansowania.
– Wed?ug badania KRD, blisko 30 proc. przedsi?biorców z sektora M?P spotka?o si? z odraczaniem zaplanowanych projektów lub zlece? przez kontrahentów, a 35 proc. z ca?kowit? rezygnacj? z nich. W efekcie takie przedsi?biorstwa znalaz?y si? bez zlece? i bez pieni?dzy. Zosta?y te? nagle pozbawione mo?liwo?ci szybkiego finansowania chocia?by w postaci faktoringu, bo nie mog? przecie? wystawi? faktury za projekt, którego de facto nie zrobili. P?ynno?? finansowa tych firm zawis?a na w?osku – komentuje Dariusz Szkaradek, prezes Zarz?du firmy faktoringowej NFG.
W najwi?kszym stopniu problem ten dotyczy firm z bran?y handlowej i zlokalizowanych w po?udniowo-zachodniej cz??ci kraju (woj. dolno?l?skie i opolskie). Zdecydowanie cz??ciej przedsi?biorcy skar?? si? na ca?kowit? rezygnacj? z zaplanowanych wcze?niej projektów, ani?eli na ich odraczanie.
Psychologiczne pod?o?e zatorów
Kolejnym problemem przedsi?biorców jest opó?nianie p?atno?ci b?d? ca?kowite wstrzymywanie zap?aty przez kontrahentów. Z tym pierwszym zjawiskiem musi si? mierzy? 33 proc. przedsi?biorców, a z drugim – 30 proc. S? to przewa?nie firmy budowlane i transportowe.
Zdaniem ekspertów, takie zachowanie to nic innego jak kredytowanie swojej dzia?alno?ci kosztem innych podmiotów na rynku.
– W pierwszych miesi?cach pandemii mieli?my do czynienia z podobn? „reakcj? obronn?” firm, która w istocie nie mia?a pod?o?a ekonomicznego, a psychologiczne. 27 proc. badanych przez nas wtedy przedsi?biorców przyznawa?o wprost, ?e cho? ma pieni?dze, to nie p?aci, bo woli je trzyma? na czarn? godzin?, a 65 proc. ankietowanych podejrzewa?o o to swoich kontrahentów. Dzi? z podobnym problemem mierzy si? co trzeci badany. Oczywi?cie trudno znale?? wyt?umaczenie dla tak nieetycznych zachowa?, zw?aszcza, ?e jak pokaza?a rzeczywisto??, wstrzymywanie p?atno?ci dzia?a na niekorzy?? ca?ej gospodarki, nakr?caj?c przy tym spiral? zatorów p?atniczych i przyczyniaj?c si? do spadku poziomu zaufania w?ród firm – t?umaczy Adam ??cki, prezes Zarz?du Krajowego Rejestru D?ugów.
Godz? si? z obawy o utrat? kontraktów
Ale s? te? tacy kontrahenci, którzy najpierw próbuj? si? dogada?. St?d 38,43 proc. w?a?cicieli firm spotka?o si? z pro?b? o wyd?u?enie terminu p?atno?ci na fakturze „z powodu wojny na Ukrainie”. To g?ównie firmy ?rednie i z bran?y budowlanej.
W tym wypadku przyczyny takich pró?b mog? by? zarówno ekonomiczne, jak i psychologiczne. A z podobnymi zjawiskami mieli?my do czynienia równie? w pandemii.
– Wówczas przedsi?biorcy bardzo cz?sto potrzebowali wi?cej czasu na zgromadzenie ?rodków niezb?dnych do uregulowania nale?no?ci, bo ich kontrahenci mieli problem z wyp?acalno?ci? i sygnalizowali opó?nienia. Du?ym problemem by?y te? zerwane ?a?cuchy dostaw, co wstrzymywa?o ich w?asne kontrakty. Dzi? ?a?cuchy dostaw wci?? stanowi? realny problem, a do tego dosz?y wysokie ceny materia?ów, surowców, komponentów, podzespo?ów. Ponadto firmy chc? zyska? na czasie, aby d?u?ej obraca? pieni?dzmi i by? fair w stosunku do swojego dostawcy – wyja?nia Adam ??cki, prezes KRD.
Firmy z sektora M?P najcz??ciej odraczaj? swoim klientom termin p?atno?ci o 14 i 30 dni, ale robi? to niech?tnie i nierzadko kosztem w?asnej p?ynno?ci finansowej.
– Pierwszy kwarta? by? wyj?tkowy, je?li chodzi o warto?? faktur, które przedsi?biorcy przekazali do finansowania faktoringiem. W skali ca?ego rynku to 105 mld z?, czyli oko?o jedna trzecia wi?cej ni? w pierwszych trzech miesi?cach ubieg?ego roku. A brak pieni?dzy od kontrahentów by? i jest nadal jednym z g?ównych powodów, dla którego mikro i ma?e przedsi?biorstwa si?gaj? po to ?ród?o finansowania. Z jednej strony wojna i inflacja wzmog?y obawy, ?e podzespo?ów i pó?produktów b?dzie brakowa?o, a ich cena b?dzie ros?a. Z drugiej wielu klientów zwleka?o z zap?at?. M?P szuka wi?c sposobu, ?eby i utrzyma? p?ynno?? finansow?, i zapewni? sobie materia?y do produkcji czy ?wiadczenia us?ug – podsumowuje Dariusz Szkaradek, prezes NFG.
Ogólnopolskie badanie „Biznes a Ukraina” przeprowadzone na zlecenie Krajowego Rejestru D?ugów Biura Informacji Gospodarczej SA w marcu 2022 r. przez TGM Research na grupie 320 firm z sektora mikro, ma?ych i ?rednich przedsi?biorstw, metod? CAWI.
