Pod wzgl?dem rozwoju nauki Polska wypada coraz lepiej. M?odzi naukowcy z naszego kraju odnosz? sukcesy, które kwalifikuj? ich do ?wiatowej czo?ówki, i stale podnosz? poprzeczk? w innowacyjnych badaniach. W ramach Programu START Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wy?oni?a 100 wybitnych naukowców przed 30. rokiem ?ycia, którzy – mimo tak m?odego wieku – mog? ju? poszczyci? si? znacz?cym dorobkiem naukowym. Na ich konta trafi? stypendia w wysoko?ci 28 tys. z?, które mog? przeznaczy? na dowolny cel.
– Prace najzdolniejszych m?odych polskich naukowców przed trzydziestk? – laureatów Programu START – niczym nie ró?ni? si? od prac dojrza?ych uczonych, maj?cych bogaty dorobek naukowy. Prezentuj? powa?ne osi?gni?cia badawcze i ?mia?o mog? z nimi konkurowa? – mówi Krystyna Fr?k, koordynator Programu START z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Jak podkre?la, pod wzgl?dem rozwoju nauki Polska coraz lepiej wypada na tle Europy i reszty ?wiata. Dystans regularnie si? zmniejsza, a polscy naukowcy wci?? podnosz? poprzeczk?, je?li chodzi o dorobek naukowy i osi?gni?cia badawcze.
– ?wiadcz? o tym tak?e m.in. opinie naszych recenzentów oceniaj?cych wnioski kandydatów w Programie START. Niedawno by? taki rocznik, w którym wed?ug eksperta na dwadzie?cia ocenianych prac z matematyki a? osiem kwalifikowa?o si? na zagraniczne stypendium w Princeton. Nasi naukowcy mieli tak znacz?cy dorobek naukowy, ?e nie by?oby z tym problemu – mówi Krystyna Fr?k.
START to najstarszy w Polsce program stypendialny dla 100 najlepszych m?odych naukowców. Stypendia s? przyznawane przez Fundacj? na rzecz Nauki Polskiej od 1993 roku. Dostaj? je wybitni badacze przed 30. rokiem ?ycia, którzy mimo m?odego wieku mog? si? ju? pochwali? znacz?cym dorobkiem. Stypendia maj? wspiera? i zach?ci? ich do dalszego rozwoju. Laureaci otrzymuj? roczne stypendia w wysoko?ci 28 tys. z?, które mog? przeznaczy? na dowolny cel. Do tej pory w Programie START fundacja wyró?ni?a 3100 m?odych naukowców i przyzna?a 3736 stypendiów w ??cznej wysoko?ci 84,5 mln z?.
– Wszystkie dziedziny traktujemy jednakowo, nie mamy ?adnych preferencji dotycz?cych przedmiotu bada? czy tematyki podejmowanej przez naszych kandydatów. Jednak w ostatnich latach wida?, ?e prym wiod? nauki ?cis?e, medyczne i przyrodnicze. Mniej wniosków wp?ywa z nauk humanistycznych i spo?ecznych, mo?e z wyj?tkiem psychologii – wskazuje Krystyna Fr?k.
Stypendy?ci Programu START s? wybierani w drodze kilkuetapowego konkursu, w którym oceniany jest ich dorobek naukowy, udokumentowany patentami lub publikacjami w uznanych polskich i zagranicznych periodykach naukowych. Poziom jest bardzo wysoki, a kryteria – rygorystyczne.
– Trzeba podkre?li?, ?e osi?gni?cia naszych laureatów opisane w publikacjach w presti?owych czasopismach naukowych absolutnie nie ró?ni? si? od dorobku dojrza?ych uczonych, bo trudno przyj??, ?e takie czasopisma jak np. „Nature” stosuj? kryterium wiekowe. Pod uwag? brana jest wy??cznie warto?? merytoryczna i oryginalno?? prac. Nasi laureaci mog? si? poszczyci? konkretnymi osi?gni?ciami, mimo ?e cz?sto nie s? to jeszcze nawet samodzielni pracownicy naukowi. Generalnie s? to ludzie przed doktoratem lub tu? po nim – mówi Krystyna Fr?k.
W tym roku setka najzdolniejszych naukowców przed trzydziestk? zosta?a wy?oniona spo?ród grona 845 kandydatów (to oznacza, ?e granty trafi?y do co dziewi?tego kandydata). Ich ?redni wiek wynosi 28,5 lat, a 44 proc. z nich ma stopie? doktora (w Polsce przeci?tny wiek uzyskiwania doktoratu wynosi oko?o 35 lat). W?ród nagrodzonych badaczy najwi?cej reprezentuje nauki biologiczne i medyczne, nauki techniczne oraz nauki humanistyczne i spo?eczne. Jest w?ród nich 58 m??czyzn i 42 kobiety, a najwi?cej laureatów jest zwi?zanych z Uniwersytetem Jagiello?skim (22 stypendystów), Uniwersytetem Warszawskim (12) oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (6).
Od ponad dekady FNP przyznaje w Programie START tak?e wyró?nienia dla tych badaczy, których osi?gni?cia badawcze zosta?y ocenione jako wybitne. Ich stypendia zostaj? podwy?szone do kwoty 36 tys. z?. W tym roku otrzyma?a je czwórka m?odych naukowców: dr Magdalena Migalska z Wydzia?u Biologii Uniwersytetu Jagiello?skiego w Krakowie, mgr Rafa? Muda z Wydzia?u Ekonomicznego Uniwersytetu Marii Curie-Sk?odowskiej w Lublinie, mgr in?. Krzysztof Ptaszy?ski z Instytutu Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk oraz mgr Monika ?ukowska z Wydzia?u Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiello?skiego w Krakowie.
– Te stypendia ciesz? si? tak wielk? renom? i s? tak rozpoznawalne w ?rodowisku naukowym w Polsce, ?e ka?dy z kandydatów chcia?by si? poszczyci?, ?e jest START-owcem. Istotny jest te? fakt, ?e to pieni?dze, które laureaci dostaj? dla siebie i nie wymagamy ?adnych sprawozda? finansowych. Stypendium START wp?ywa na prywatne konta laureatów, którzy mog? je przeznaczy?, na co tylko chc? – zapewnia Krystyna Fr?k.
W tym roku specjalne Stypendium im. Barbary Skargi dla osoby, której badania wyró?niaj? si? odwa?nym przekraczaniem granic pomi?dzy ró?nymi dziedzinami nauki i otwieraj? nowe perspektywy, otrzyma?a mgr Katarzyna Chyl z Instytutu Biologii Do?wiadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie za prac? nad dysleksj? w?ród dzieci. Z kolei wyró?nieniem im. prof. Adama Sobiczewskiego – dla naukowca, który prowadzi badania w dziedzinie matematyki, fizyki teoretycznej b?d? astronomii i mo?e si? pochwali? wysokiej jako?ci dorobkiem naukowym – zosta? uhonorowany mgr Marcin Karczewski z Wydzia?u Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Oboje b?d? otrzymywa? stypendia podwy?szone do 36 tys. z?.
Stypendia zostan? sfinansowane g?ównie z bud?etu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz ?rodków od partnerów, w?ród których jest Narodowy Bank Polski (projekt realizowany w ramach programu edukacji ekonomicznej). Poza NBP program wspieraj? Fundacja PZU, a tak?e firmy dotychczasowych stypendystów: SensDx, Instytut Biotechnologii i Medycyny Molekularnej Dawida Nidzworskiego oraz Neuro Device Paw?a Solucha. Nabór wniosków do kolejnego, 29. ju? konkursu START rozpocznie si? jesieni? tego roku.
