Fiskus odmówi? firmie odliczenia VAT od zakupu towarów i us?ug zwi?zanych z napraw? szkody powsta?ej z jej winy podczas prowadzonych robót ziemnych, poniewa? uzna?, ?e wydatki te nie s? zwi?zane z przedmiotem dzia?alno?ci firmy. Spó?ka wygra?a jednak w s?dzie.
Prawo do odliczenia VAT
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i us?ug stanowi, i? opodatkowaniu VAT podlega odp?atna dostawa towarów i odp?atne ?wiadczenie us?ug. Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 1 podatnikom przys?uguje prawo do obni?enia kwoty podatku nale?nego o kwot? podatku naliczonego (odliczenie VAT) w zakresie, w jakim w jakim towary i us?ugi s? wykorzystywane do wykonywania czynno?ci opodatkowanych.
Wydatki na napraw? szkody wynik?ej w trakcie prowadzonej przez firm? dzia?alno?ci
Trudni?ca si? wydobyciem w?gla i wytwarzaniem energii elektrycznej oraz ciep?a spó?ka akcyjna, czynny podatnik VAT, podczas wykonywania robót odwodnieniowych z?ó? naruszy?a ziemi? tak, ?e powsta? w niej lej depresji powoduj?cy obni?enie poziomu wód gruntowych. W?adze gminy, na której terenie wykonywano prace podnios?y, ?e spó?ka jest winowajc? zaistnia?ych w gminie niedoborów wody. Firma przyj??a odpowiedzialno?? i zadeklarowa?a napraw? szkody na w?asny koszt. Wyst?pi?a przy tym do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z zapytaniem, czy b?dzie mog?a odliczy? VAT od zakupu towarów i us?ug niezb?dnych do jej naprawienia.
Naprawa szkody niezwi?zana z przedmiotem dzia?alno?ci spó?ki
W wydanej we wrze?niu 2021 r. interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS poinformowa?, ?e spó?ka jest w b??dzie. Zdaniem organu wydatki poniesione na napraw? szkody nie maj? bezpo?redniego zwi?zku z prowadzon? przez ni? dzia?alno?ci?, b?d? wi?c bezpo?rednio s?u?y?y do wykonania czynno?ci nieopodatkowanych podatkiem od towarów i us?ug, niepodlegaj?cych VAT, a zatem nie b?d? mog?y zosta? obj?te odliczeniem w ?wietle art. 5 ust. 1 i art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Ryzyko spowodowania szkody wpisane w prowadzenie dzia?alno?ci gospodarczej
Wojewódzki S?d Administracyjny w ?odzi stan?? jednak po stronie przedsi?biorcy. Przytoczy? przepisy dzia?u VIII ustawy Prawo geologiczne i górnicze, stanowi?ce, ?e w?a?ciciel nieruchomo?ci nie mo?e si? sprzeciwi? zagro?eniom spowodowanym ruchem zak?adu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustaw?. Ryzyko to rekompensuje w?a?cicielowi przyznane mu uprawnienie ??dania naprawienia wyrz?dzonej tym ruchem szkody. Zatem obowi?zek przedsi?biorcy prowadz?cego ruch zak?adu górniczego do naprawienia szkody spowodowanej tym ruchem jest na?o?ony na niego ustawowo, zatem jest wpisany w ryzyko prowadzonej przez niego dzia?alno?ci gospodarczej. Ju? tylko to jest wystarczaj?ce do stwierdzenia, ?e likwidacja szkód powsta?ych przy pracach górniczych jest standardowym elementem, wpisanym w charakter prowadzonej dzia?alno?ci. Zatem i wydatki poniesione na likwidacj? szkód pozostaj? w naturalnym zwi?zku z t? dzia?alno?ci?.
Rozumienie przepisów przez organ jest niezgodne z ich celem
S?d zaakcentowa?, ?e dokonana przez organ podatkowy wyk?adnia przepisów prowadz?ca do ograniczenia prawa przedsi?biorcy do odliczenia VAT jedynie do wydatków poniesionych na nabycie towarów i us?ug s?u??cych dalszej odsprzeda?y jest niezgodna z celem tych przepisów, jak i samym charakterem podatku VAT. Wydatki mog? mie? bowiem równie? po?redni zwi?zek z prowadzon? dzia?alno?ci?, je?li ca?o?ciowo s? skorelowane z inwestycj?. Potwierdzaj? to wyroki Naczelnego S?du Administracyjnego: z 3 wrze?nia 2019 r., sygn. akt I FSK 592/19, z 13 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1606/12, z 31 sierpnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1370/16.
Dla odliczenia VAT wydatki nie musz? mie? absolutnego zwi?zku z dzia?alno?ci? firmy
?ódzki s?d wskaza? organowi podatkowemu przyk?ad firmy, która prowadz?c dzia?alno?? wy??cznie opodatkowan? nabywa np. us?ugi sprz?tania biura, czy ?rodki czysto?ci. Cho? zakupy tych towarów i us?ug nie maj? ?adnego bezpo?redniego zwi?zku z konkretn? czynno?ci? opodatkowan? VAT wykonywan? przez firm?, to jednak w szerszej perspektywie sprz?tni?cie biura jest codziennym elementem prowadzonej przez t? firm? dzia?alno?ci.
„… wbrew temu, co przyj?? organ (…) nie mo?na absolutyzowa? wymogu istnienia bezpo?redniego zwi?zku jako warunku odliczenia podatku naliczonego. W niektórych przypadkach bowiem zwi?zek tego rodzaju nie wyst?puje, chocia? nabyte towary i us?ugi niew?tpliwie s?u?? wy??cznie czynno?ciom opodatkowanym” (wyrok WSA w ?odzi z 23 lutego 2022 r., sygn. akt I SA/?d 926/21).
Podsumowanie
W tej sprawie s?d orzek? o jeszcze jednej bardzo istotnej kwestii. W uzasadnieniu swojego wyroku podkre?li?, ?e organ podatkowy naruszy? tak?e przepisy prawa procesowego w postaci zasady zaufania, pomijaj?c korzystny dla przedsi?biorcy element stanu faktycznego, czyli ustawowe obci??enie spó?ki odpowiedzialno?ci? za szkody górnicze. To kolejny przyk?ad nadu?y? fiskusa, który interpretuje przepisy w sposób niekorzystny dla przedsi?biorców, usi?uj?c pozbawi? ich prawa do odlicze? podatkowych, do których maj? prawo.
Autor: adwokat Pawe? Chmielowiec, Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuj?ca si? w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsi?biorców.
