Spó?ki Skarbu Pa?stwa mog? przyczyni? si? do szybszego wychodzenia Polski z recesji. Ich plany inwestycyjne s? bowiem d?ugoterminowe i bardziej odporne na wahania koniunktury ni? sektora prywatnego. Tylko w ubieg?ym roku pa?stwowe spó?ki notowane na GPW przeznaczy?y 37 mld z? na inwestycje. Utrzymanie przez nie wysokich nak?adów mo?e nap?dzi? tak?e inwestycje firm prywatnych, które w niepewnych czasach zwi?zanych z rozwojem pandemii bardzo ostro?nie planuj? kolejne kroki.
– Procesy inwestycyjne spó?ek Skarbu Pa?stwa charakteryzuj? si? pewn? odporno?ci? na spowolnienie i recesj?. Wykazuj? one antycykliczno??, st?d rola tych spó?ek w kryzysie jest bardzo istotna, szczególnie w okresie s?abszej koniunktury – mówi dr Ernest Pytlarczyk, g?ówny ekonomista Banku Pekao SA..
Z raportu przygotowanego przez ekonomistów Banku Pekao SA wynika, ?e 11 z 15 najwi?kszych pracodawców w kraju to firmy pa?stwowe, zatrudniaj?ce ??cznie ponad 400 tys. osób. Zapewnienie stabilnego zatrudnienia to jeden ze sposobów, w jaki wp?ywaj? na sytuacj? gospodarcz?, amortyzuj? bowiem negatywne skutki spowolnienia na rynku pracy. Maj? one tak?e znacz?cy udzia? we wp?ywach bud?etowych. W 2018 roku z tytu?u CIT 15 najwi?kszych spó?ek wp?aci?o do kasy pa?stwa ok. 10 mld z?, co stanowi 22 proc. wszystkich wp?ywów z podatku od dochodów przedsi?biorstw. Dodatkowo podmioty te cz?sto maj? kluczowe znaczenie przy realizacji dzia?a? pomocowych inicjowanych przez pa?stwo.
Spó?ki Skarbu Pa?stwa du?o te? inwestuj?. W 2019 roku warto?? nak?adów inwestycyjnych tego rodzaju firm notowanych na GPW przekroczy?a 37 mld z?, co stanowi 70 proc. ??cznych nak?adów spó?ek gie?dowych.
– Prawdopodobnie nie powinni?my spodziewa? si? nag?ego pogorszenia tej aktywno?ci inwestycyjnej. Charakterystyka tych spó?ek jest taka, ?e one s? mniej wra?liwe na wychylenia cykliczne i zmiany nastrojów – mówi Ernest Pytlarczyk. – Oczywi?cie to zale?y od sektora, w jakim dzia?aj?. Spó?ki Skarbu Pa?stwa s? predestynowane do pewnych bran?, w których racja posiadania takich podmiotów jest wi?ksza – s? to sektory finansowy, wydobywczy, energetyczny i transport publiczny. Te bran?e s? w du?ym stopniu dotkni?te skutkami kryzysu, a wi?c nic dziwnego, ?e równie? jego wp?yw na te spó?ki jest du?y.
Je?li inwestycje spó?ek nie wyhamuj?, pozytywne skutki powinien odczu? równie? sektor prywatny. Polscy prywatni przedsi?biorcy obawiaj? si? tego, co wydarzy si? jesieni? i zim?, dlatego ich apetyt na inwestycje jest du?o mniejszy ni? wcze?niej. Jak wynika z IV edycji badania Krajowego Rejestru D?ugów „KoronaBilans M?P”, trzy czwarte przedsi?biorców nie planuje ?adnych inwestycji, chocia? stopniowo zwi?ksza si? grupa firm, które ju? my?l? o rozwoju. Wci?? 80 proc. nie zamierza zwi?ksza? zatrudnienia.
– Prywatne firmy nie lubi? atmosfery niepewno?ci, a teraz jest ona bardzo du?a. Nikt nie wie, jak b?dzie rozwija? si? pandemia w kolejnych miesi?cach. Bardzo du?? doz? niepewno?ci obarczone s? równie? prognozy makroekonomiczne. Trudno si? wi?c dziwi?, ?e biznes prywatny ma du?e w?tpliwo?ci co do przyspieszenia procesów inwestycyjnych – mówi g?ówny ekonomista Banku Pekao SA.
Jak podkre?la, spó?ki Skarbu Pa?stwa maj? zwykle d?u?szy horyzont inwestycyjny ni? te prywatne.
– Warto, ?eby wykorzysta?y okres taniego finansowania na realizacj? inwestycji publicznych. Mamy ci?gle braki w infrastrukturze i to jest dobry czas, ?eby przyspieszy? projekty w tym sektorze – mówi Ernest Pytlarczyk. – Mo?na si? spodziewa?, ?e jak tylko inwestycje publiczne rusz? i wykorzystamy pieni?dze unijne, to stanie si? to swoistym katalizatorem równie? dla innych sektorów, tak?e prywatnych.
Analitycy Banku Pekao SA podkre?laj?, ?e w tym kontek?cie warto wykorzysta? potencja? spó?ek Skarbu Pa?stwa, ukierunkowuj?c ich dzia?alno?? na wsparcie rozwoju innowacyjno?ci. Mog?yby one skoncentrowa? si? na inwestycjach w zaawansowane technologie, zwi?kszy? wspó?prac? z o?rodkami badawczo-rozwojowymi oraz aktywno?? w zakresie zagranicznych fuzji i przej??.
Wed?ug danych Ministerstwa Aktywów Pa?stwowych pod kontrol? Skarbu Pa?stwa dzia?aj? 353 firmy plus spó?ki zale?ne. W?ród nich s? tzw. krajowe czempiony – 19 grup osi?gaj?cych roczne obroty ponad 5 mld z? (m.in. PKN Orlen, PGNiG, PGE, Lotos czy PZU). 60 proc. stanowi? jednak firmy relatywnie ma?e lub bardzo ma?e – z obrotami odpowiednio 10–50 mln z? oraz poni?ej 10 mln z? rocznie.
