W bran?ach kreatywnych wyst?puje szczególne ryzyko nara?enia na negatywne konsekwencje w wyniku naruszenia konkurencji. Jest to efektem tego, i? ka?dy pracownik w bran?y gamedev uzyskuje dost?p do wi?kszej lub mniejszej cz??ci projektu. Jego wyciek mo?e z kolei nie?? ze sob? wiele powa?nych konsekwencji. 

Przedsi?biorcy, którzy prowadz? dzia?alno?? w bran?y gamingowej, mog? zabezpieczy? swoje interesy za pomoc? dobrze skonstruowanej umowy. W tym celu wystarczy zastosowa? ró?ne instytucje prawa kontraktów, w tym klauzule zakazu konkurencji. W jaki sposób zabezpieczy? interesy podmiotu z Gamedev w umowie? Czy klauzula zakazu konkurencji b?dzie tutaj dobr? opcj??

Klauzule chroni?ce game developera, które mo?na zastosowa? w umowie

Klauzula o zachowaniu poufno?ci to standardowy element ka?dego stosunku prawnego. Z regu?y ?adna ze stron kontraktu nie powinna mie? wi?kszych w?tpliwo?ci w tym zakresie. Jej przedmiotem jest zobowi?zanie do zachowania w tajemnicy informacji, o których kontrahent dowiedzia? si? w ramach realizacji umowy. W klauzuli poufno?ci mo?na zawrze? nie tylko zakaz rozpowszechniania informacji poufnych, ale równie? zakaz ich wykorzystywania poza umow?, w ramach której strona powzi??a wiedz? o informacjach poufnych.

Co istotne, w obecnym stanie prawnym mo?na bezterminowo zobligowa? do zachowania poufno?ci bez wynagrodzenia nawet swoich pracowników. Takie postanowienie wi??e si? jednak z ryzykiem, ?e zapewni mniejsz? ochron? ni? terminowe ograniczenie obowi?zywania tej klauzuli. Jest to efektem wyra?onej w prawie cywilnym zasady, wedle której zakazuje si? wieczystych zobowi?za? (a wi?c bez zastrze?enia terminu). Ponadto istnieje pogl?d, wedle którego taka klauzula mo?e by? swobodnie wypowiedziana w dowolnej chwili.

Klauzule, które przeciwdzia?aj? pracowniczemu k?usownictwu, najcz??ciej s? zastrzegane w odniesieniu do umów B2B. Ich przedmiot to zakaz podbierania pracowników kontrahenta – g?ównie ich zatrudniania, oferowania im wspó?pracy czy kontraktowania si? z nimi. Powszechnie przyj?to, ?e taka umowa jest zawierana mi?dzy dwoma konkuruj?cymi mi?dzy sob? przedsi?biorcami. Jej przedmiot to zazwyczaj zakaz zatrudniania by?ych pracowników przez strony umowy. Pozwala to w pewnym stopniu zabezpieczy? si? w zakresie transferu informacji poufnych. Strony tych klauzul maj? bowiem pewno??, ?e wraz z pracownikami do konkurenta nie dostanie si? ich know-how. 

Bywa jednak, ?e taka klauzula, która przeciwdzia?a pracowniczemu k?usownictwu, która jednoznacznie zakazuje zatrudniania pracowników by?ego kontrahenta, okazuje si? nieskuteczna ze wzgl?du na naruszenie podstawowych regu? wspó??ycia spo?ecznego (np. wtedy, gdy owa klauzula b?dzie nieprawid?owo sformu?owana).

Klauzula o zakazie konkurencji stanowi wi?c niezwykle przydatny i popularny instrument prawny. Pozwala skutecznie chroni? interesy przedsi?biorcy przed dzia?aniem konkurencyjnym kontrahentów. Jednak je?li zostanie niepoprawnie sformu?owana, to mo?e by? nieskuteczna, a nawet skutkowa? obowi?zkiem zap?aty wskazanej sumy na rzecz by?ego pracownika.

Czym w?a?ciwie jest zakaz konkurencji?

Zakaz konkurencji to ograniczenie w umowie, wed?ug którego jedna ze stron lub obie strony zobowi?zuj? si? do powstrzymania od podejmowania dzia?alno?ci konkurencyjnej. Ograniczenie konkurencji mo?e obowi?zywa? podczas trwania umowy i po jej zako?czeniu.

Zastrze?enie zakazu konkurencji w umowach B2B, umowach o prac?, a tak?e umowach cywilnoprawnych to bardzo popularny krok. Jednocze?nie skutki prawne zakazu konkurencji mog? ró?ni? si? w zale?no?ci od rodzaju umowy. Istotne jest to, aby przedsi?biorca z sektora Gamedev by? ?wiadomy skutków prawnych, które wywiera wprowadzenie klauzuli o zakazie konkurencji do kontraktu. Bez wiedzy co do skutków prawnych grozi mu bowiem wiele negatywnych konsekwencji.

Jak zawrze? zakaz konkurencji w umowie? 

Zawarcie skutecznej klauzuli zakazu konkurencji w umowie z programist?, projektantem lub grafikiem w zakresie gamedevelopmentu nie jest zadaniem trudnym – pod warunkiem, ?e przedsi?biorca korzysta z us?ug kancelarii prawnej specjalizuj?c? si? w zakresie prawa konkurencji. 

Zakaz konkurencji: umowa zlecenie i umowa o prac?

Je?eli pracownik z bran?y gamedev pracuje w oparciu o umow? o prac?, w odniesieniu do klauzuli o zakazie konkurencji stosuje si? przepisy kodeksu pracy. Gdy umowa o zakazie konkurencji dotyczy okresu po ustaniu zatrudnienia, przedsi?biorca jest zobligowany do zap?aty odszkodowania na rzecz by?ego pracownika w kwocie, która odpowiada minimum 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika na mocy umowy o prac?.

Obowi?zek zap?aty aktualizuje si? bez wzgl?du na czas zatrudnienia u przedsi?biorcy i niezale?nie od tego, czy by?y pracownik faktycznie otrzyma? konkurencyjn? ofert?, czy te? w okresie zakazu konkurencji nie podejmowa? konkurencyjnego zatrudnienia.

Trzeba pami?ta? równie? o postanowieniach, które umo?liwiaj? zwolnienie pracodawcy z zakazu konkurencji. Wed?ug orzecznictwa s?dów, w tym S?du Najwy?szego, w przypadku braku postanowie? pozwalaj?cych na wcze?niejsze rozwi?zanie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, nie mo?na rozwi?za? tej klauzuli w ramach o?wiadczenia ?adnej ze stron (wyj?tkiem jest sytuacja, w której przedsi?biorca spó?nia si? z zap?at? odszkodowania).

W umowie zlecenie równie? mo?na zawrze? klauzul? o zakazie konkurencji. Jej specyfika jest zbli?ona do zakazu konkurencji w umowie B2B. Podstawa wprowadzona umowy o zakazie konkurencji w umowie zlecenie zosta?a zawarta w kodeksie cywilnym (zasada swobody umów). 

Powstaje wi?c pytanie, czy w umowie zlecenie mo?na w sposób nieograniczony regulowa? zakaz konkurencji? Otó? nie – w tworzeniu zakazu konkurencji powinni?my bowiem mie? na uwadze szeroko zakrojone orzecznictwo S?du Najwy?szego, zgodnie z którym wskazuje si? na niewa?no?? zakazu konkurencji w zwi?zku z naruszeniem zasad wspó??ycia spo?ecznego. Przyj?to mi?dzy innymi (za ugruntowan? lini? orzecznicz?), ?e umowa cywilna taka jak umowa zlecenie w zakresie przewiduj?cym nieodp?atny zakaz konkurencji równie? po jej rozwi?zaniu jest niewa?na z powodu sprzeczno?ci z zasadami wspó??ycia spo?ecznego.

Zakaz konkurencji w umowie B2B

W przypadku umowy B2B w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie aktualizuje si? obowi?zek zap?aty odszkodowania. Tutaj z zasady nie stosuje si? przepisów kodeksu pracy, z kolei zakaz konkurencji po ustaniu umowy obowi?zuje na podstawie zasady swobody umów, która jest wyra?ona w kodeksie cywilnym.

W kontraktach B2B zawarcie umowy o zakazie konkurencji jest zdecydowanie ?atwiejsze i niesie wi?cej korzy?ci dla game developera. W tym przypadku nie jest on zobowi?zany do zap?aty odszkodowania i mo?e wypowiedzie? umow? na zasadach ogólnych. Jak opisywali?my wcze?niej, w sporz?dzaniu umowy o zakazie konkurencji w umowie B2B warto uwzgl?dni? konstytucyjn? zasad? wolno?ci prowadzenia dzia?alno?ci gospodarczej. W rezultacie taki kontrakt nie mo?e blokowa? kontrahentowi prowadzenia dowolnego biznesu. Wy??czenie mo?liwo?ci prowadzenia ka?dego rodzaju dzia?alno?ci w oparciu o klauzul? zakazu konkurencji mo?e zosta? uznane za nieskuteczne, je?li zabiera kontrahentowi prawo do prowadzenia JAKIEJKOLWIEK dzia?alno?ci gospodarczej.

Przyk?ad zakazu konkurencji w umowie B2B wraz z omówieniem 

W tej przyk?adowej klauzuli mo?na zauwa?y? kilka charakterystycznych elementów. Przede wszystkim najpierw powinni?my uregulowa? fakt zakazu konkurencji i jego zakres (patrz: punkt 1 powy?szej klauzuli). Oprócz tego nale?y wyliczy? przyk?adowe czynno?ci, które b?d? stanowi? naruszenie zakazu konkurencji oraz wprowadzi? definicj? dzia?alno?ci konkurencyjnej (punkt 2). I na koniec warto, aby umowa o zakazie konkurencji okre?la?a równie? uprawnienia game-developera w sytuacji naruszenia zakazu konkurencji (patrz: punkt 3). 

Oczywi?cie jest to tylko przyk?adowy wzór klauzuli o zakazie konkurencji w kontraktach B2B. W celu zaprojektowania klauzuli dostosowanej do konkretnych potrzeb i cech danego stosunku prawnego, zapraszamy do kontaktu z nasz? kancelari?.

Wnioski 

Wprowadzenie klauzuli o zakazie konkurencji to jedna z najlepszych metod ochrony interesów game-developera. W skuteczny sposób zabezpiecza go przed utrat? zysków w wyniku konkurencyjnej dzia?alno?ci pracowników. Jednak w trakcie sporz?dzania takich zapisów mo?na napotka? na liczne w?tpliwo?ci prawne. W ich rozwi?zaniu pomo?e do?wiadczona kancelaria prawna, która od lat obs?uguje firmy z bran?y gamingowej.