W ?wiecie niestabilnej i coraz mniej przewidywalnej gospodarki coraz cz??ciej si?gamy po sprawdzone na rynku wymiany towarowo-pieni??nej instrumenty. Jednym z takich instrumentów jest z?oto. W ci?gu ostatnich dziesi?cioleci „w?adcy pieni?dza” zrobili wiele, aby wyrzuci? z?oto ze ?wiata finansów i zast?pi? je dolarem.
Ten metal szlachetny zosta? zdegradowany z ogólnego ekwiwalentu finansowego do towaru/surowca gie?dowego, a cena z?ota by?a sztucznie zani?ana. Jednak ?adne tego typu dzia?ania nie pomog?y – z?oto pozosta?o konkurentem dolara, a teraz ma okazj? si? odegra?: 28 czerwca 2021 roku, przyj?te zosta?y nowe przepisy Banku Rozrachunków Mi?dzynarodowych w Bazylei, znane jako Bazylea III, zgodnie z którymi cena z?ota ju? nie b?dzie manipulowana przez USA i Wielk? Brytani?. Dodatkowo na te „zachodnie” regulacje na rynku z?ota, nak?adaj? si? „wschodnie” plany dokonania zmian w ?wiatowym systemie finansowym, w których z?oto odgrywa nie po?ledni? rol?. Czy wywy?szenie z?ota oznacza koniec dolara? Wielu ekspertów uwa?a, ?e trudno b?dzie go uratowa?. Inni twierdz?, ?e dolara nie ma czym zast?pi?, i tu pretendentem nie jest nawet z?oto.
Z?oto na finansowej banicji
To, co w ?wiecie finansów do niedawna stanowi?o wielk? tajemnic? jest dzi? wiedz? powszechn?. Mianowicie od dziesi?cioleci z?oto by?o energicznie wypierane ze ?wiata pieni?dza, a jego cena sztucznie zani?ana. Polityka deprecjacji z?ota jako ?rodka p?atniczego zosta?a przyj?ta przez tych, którzy narzucili swoje decyzje Jamajskiej Konferencji Monetarnej i Finansowej w 1976 roku, konferencji, która zdecydowa?a o zast?pieniu standardu z?otego dolara, dolarem papierowym. Z?otu nakazano opu?ci? ?wiat pieni?dza. Zosta?o arbitralnie zdegradowane do poziomu towaru/surowca. Jednak w rzeczywisto?ci finansowej pozosta?o konkurentem dolara.
Wtedy postanowiono „st?umi?” cen? z?ota. W ?wiecie finansów istnia?a cyniczna formu?a: „Im ni?sza cena z?ota, tym silniejszy dolar” (i odwrotnie: „im wy?sza cena z?ota, tym s?abszy dolar”). Przez cztery kolejne dekady „w?adcy pieni?dza” (g?ówni akcjonariusze Rezerwy Federalnej USA) prowadzili dyskretn? wojn? ze z?otem. Wojna ta prowadzona by?a wyrafinowanymi metodami:
- Na rynku z?ota – realizowane by?y oficjalne interwencje w z?oto dokonywane kosztem rezerw Skarbu USA i MFW (prowadzone g?ównie pod koniec lat 70.);
- Za?o?ono tajny kartel z?ota, obejmuj?cy Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku, Bank Anglii, kilka banków z Wall Street i City of London, które obni?a?y cen? z?ota. Kartel wykorzystywa? metal z oficjalnych rezerw z?ota USA i prawdopodobnie Anglii. W rzeczywisto?ci mia?a miejsce kradzie? z?ota z oficjalnych rezerw, przykryta fa?szywymi umowami dotycz?cymi po?yczek i leasingu z?ota.
- Na prze?omie XX-XXI wieku zawarto tak zwane Porozumienie Waszyngto?skie, w którym uczestniczy?o ponad dwadzie?cia pa?stw zachodnich. Porozumienie wymaga?o od w?adz monetarnych kontrolowanej wyprzeda?y z?ota z oficjalnych rezerw. Umowa dzia?a?a skutecznie (sprzeda? z?ota przez banki centralne Szwajcarii, Anglii, Francji, Niemiec itd.) do 2010 roku;
Równolegle stosowano takie ?rodki „t?umienia” cen z?ota jak pochodne instrumenty finansowe powi?zane z tym metalem szlachetnym. By?y to ró?ne kontrakty terminowe (futures) i opcje, nale?no?ci (i zobowi?zania) denominowane w z?ocie. W 90-99% przypadkach w operacjach tych nie by?o rzeczywistej poda?y fizycznego metalu.
Powsta?o poj?cie tzw. „papierowego z?ota”. Gigantyczna skala handlu „papierowym z?otem” obni?a?a cen? fizycznego metalu. Gie?dy, o których mówiono, ?e s? „z?ote”, faktycznie handlowa?y (i nadal handluj?) wirtualnym („papierowym”) z?otem. Najwi?ksza na ?wiecie platforma handlu z?otem znajduje si? w Londynie, gdzie dzia?a London Bullion Market Association (LBMA). Tutaj z?oto jest wymieniane ?rednio na 20 miliardów dolarów dziennie, czyli ponad 5 bilionów dolarów rocznie. I prawie ca?y handel sprowadza si? do kupna i sprzeda?y „papierowego z?ota”. Drug? co do wielko?ci platform? handlu metalami szlachetnymi na ?wiecie jest nowojorski COMEX. Znany analityk finansowy Patrick Heller wypowiada? si? o roli tej gie?dy w obni?aniu ceny z?ota i wspieraniu dolara ameryka?skiego, w sposób nast?puj?cy: „handel kontraktami terminowymi i opcjami na COMEX rozpocz?? si? w po?owie lat siedemdziesi?tych XX w. po to, aby rz?d ameryka?ski i g?ówni partnerzy Rezerwy Federalnej mogli manipulowa? cen? z?ota”.
G?ównymi uczestnikami handlu „papierowym z?otem” s? banki. Pracuj? z dwoma rodzajami z?ota. Pierwszym z nich jest tzw. z?oto alokowane, b?d?ce w?asno?ci? klientów banku. Jest to fizyczny metal, zidentyfikowany (sztabki o okre?lonym standardzie, ponumerowane), przechowywany w specjalnie wyposa?onych pomieszczeniach. Z?oto to nie jest wykazywane w bilansie banku, jest aktywem pozabilansowym. Drugi rodzaj – to z?oto niealokowane. Z?oto to jest w?asno?ci? banku, odzwierciedlon? w jego bilansie. Bank przeprowadza ró?ne transakcje takim z?otem, które znajduj? odzwierciedlenie w aktywach i pasywach banku. Klient banku mo?e na przyk?ad otworzy? depozyt na 1000 uncji niealokowanego z?ota, a obowi?zkiem banku jest sp?ata wierzytelno?ci w walucie lub w formie metalu. Wi?kszo?? transakcji „metalowych” nie ko?czy si? dostaw? fizycznego z?ota. Dlatego banki maj? minimalny (a czasami zerowy) zapas fizycznego z?ota. Tu pojawia si? analogia z gotówk?. W kasie banku komercyjnego gotówka jest czasem tysi?ce razy mniejsza ni? sumaryczne wymagania wszystkich klientów, którzy za?o?yli w tym banku rachunki depozytowe. W odniesieniu do z?ota mo?na powiedzie?, ?e banki pracuj?ce ze z?otem niealokowanym maj? niepe?ne (cz??ciowe) pokrycie swoich zobowi?za? z tytu?u transakcji z tym metalem szlachetnym. Oczywi?cie ten czynnik zwi?ksza niestabilno?? banku. Niektóre banki, które specjalizuj? si? w pracy z niealokowanym z?otem, mog? upa?? podczas kryzysów bankowych, gwa?townych waha? cen na rynku z?ota itp. W rzeczywisto?ci niealokowane z?oto banków jest jedn? z odmian „papierowego z?ota”. Oczywistym jest, ?e w celu zwi?kszenia stabilno?ci banków zajmuj?cych si? z?otem, konieczna jest zmiana proporcji z?ota fizycznego i „papierowego” na korzy?? tego pierwszego. A je?li bank nie chce (lub nie mo?e) zmieni? tej proporcji i jest sk?onny pracowa? z „papierowym” z?otem, musi zwi?kszy? kapita? w?asny, który móg?by pokry? ryzyko pracy ze z?otem niealokowanym.
Bitwa za Bazyle? III
Problemy zwi?zane ze z?otem od dawna s? przedmiotem troski Banku Rozrachunków Mi?dzynarodowych (ang. Bank for International Settlements – BIS) w Bazylei. Wiadomo, ?e bank ten opracowuje standardy adekwatno?ci kapita?owej dla banków w celu zwi?kszenia stabilno?ci instytucji kredytowych. Pierwsza generacja takich standardów nosi?a nazw? Bazylea I. Nast?pnie zosta?y one zast?pione przez standardy Bazylea II. Ale kiedy wybuch? ?wiatowy kryzys finansowy lat 2008-2009, okaza?o si?, ?e standardy Bazylea II s? niewystarczaj?ce, i ?e konieczne jest zaostrzenie wymaga? co do wielko?ci i jako?ci kapita?u banków komercyjnych. Rozpocz?to opracowywanie i stopniowe wdra?anie standardów Bazylea III, ale nie zosta?y one jeszcze w pe?ni wprowadzone. Szczególnie wra?liwa dla wielu pa?stw i banków jest kwestia z?ota w nowych regulacjach bazylejskich.
Na pocz?tku 2019 roku pojawi?a si? plotka, ?e 29 marca tego samego roku wesz?a w ?ycie nowa zasada rozliczania z?ota, jako cz??ci kapita?ów w?asnych banków, dzi?ki czemu ten metal szlachetny sta? si? bardziej atrakcyjnym dla banków. Stymulowa?o to banki do pozyskiwania kapita?u w oparciu o z?oto. Jednak ku rozczarowaniu wielu ekspertów nowe zasady finansowe nie zosta?y wdro?one. Pojawi?a si? wersja, ?e: „w?adcom pieni?dza” uda?o si? wywrze? presj? na BIS i uniemo?liwi? wprowadzenie zasad, os?abiaj?cych pozycj? ameryka?skiego dolara. W 2021 r. BIS wznowi? wysi?ki na rzecz post?pu w zakresie zasad Bazylei III. Nowe regu?y maj? zapobiec powtórce z czasów kryzysu finansowego 2008- 2009, kiedy upadaj?ce banki by?y ratowane na koszt podatnika. W tym celu nadzorcy bankowi z Bazylei d??? do podniesienia limitów minimalnego kapita?u w?asnego, d?wigni finansowej, minimalnych wska?ników p?ynno?ci oraz do ograniczenia ryzyka podejmowanego przez banki na rynkach finansowych.
Jednak to kwestia z?ota spowodowa?a, ?e temat nowych Regu? Bazylejskich, który rzadko kiedy wychodzi poza hermetyczne ?rodowisko bankowe i akademickie, tym razem od d?u?szego ju? czasu rozgrzewa wyobra?ni? analityków i inwestorów z rynku z?ota. Powodem jest to, ?e nowe regulacje przynosz? istotny zmian? w mechanizmach funkcjonowania rynków metali szlachetnych, a w szczególno?ci z?ota, a w tym mi?dzy innymi:
- Po pierwsze, z?oto wraca do systemu bankowego. Bazylea III mocno zmienia si? sposób traktowania z?ota w bilansach banków. Metal alokowany b?dzie mia? zerow? wag? ryzyka na potrzeby obliczania kapita?u regulacyjnego. Stanie si? tak zwanym Tier1 asset, podczas gdy wcze?niej traktowany by? jak ka?dy inny surowiec przemys?owy (Tier3 asset). W ten sposób z?oto le??ce w bankowym skarbcu i b?d?ce w?asno?ci? banku zrówna si? swym statusem z gotówk? czy obligacjami skarbowymi.
- Po drugie zmieni si? podej?cie do z?ota w bankowej rachunkowo?ci. W ramach Bazylea III z?oto b?dzie traktowane jak waluta obca, a nie jako pozycja na rynku surowcowym, jak to by?o do tej pory. Zdaniem cz??ci analityków zwi?kszy to popyt na fizyczne z?oto ze strony banków komercyjnych, ale tak?e banków centralnych.
- Po trzecie, banki b?d? musia?y spe?ni? minimalne wymogi wska?nika o nazwie Net Stable Funding Ratio (NSFR – Wska?nik Stabilnych Funduszy Netto). NFSR nak?ada na banki obowi?zek posiadania zabezpieczenia na wszystkie transakcje finansowania i rozliczania pozycji na rynkach metali szlachetnych. W przypadku z?ota wska?nik ten zosta? ustalony na minimum 85%. Oznacza to, ?e z?oto niealokowane b?dzie traktowane jako znacznie bardziej ryzykowne, ni? z?oto fizycznie znajduj?ce si? w skarbcu, czyli z?oto alokowane. Do tej pory oba rodzaje z?ota by?y traktowane jednakowo.
Zaostrzenie przepisów Bazylei ostatecznie przesta?o by? tajemnic?, gdy 4 maja 2021 roku, LBMA i ?wiatowa Rada Z?ota (WGC) wys?a?y do brytyjskiego Urz?du Regulacji Prudential (Prudential Regulation Authority) wniosek o niewprowadzanie standardów Bazylei III dla handlu niealokowanymi metalami szlachetnymi (nie tylko z?otem, ale tak?e srebrem). Istnia?y bowiem obawy, ?e nowe przepisy doprowadz? do likwidacji londy?skiego rynku „papierowego z?ota”. Co zaskakuj?ce, do apelu LBMA przy??czy? si? WGC. Ta ostatnia instytucja przez wiele lat podawa?a si? za organizacj? chroni?c? interesy tych, którzy pracuj? z fizycznym z?otem (górnicy z?ota, przemys? jubilerski). Najwyra?niej WGC ju? dawno przeszed? na stron? tych, którzy pracuj? z „papierowym z?otem” i chroni? dolara ameryka?skiego.
Z pewno?ci? BIS jest pod presj? si?, które broni? s?abn?cego dolara. Tak wi?c, pomimo ?e 28 czerwca 2021 roku w Unii Europejskiej og?oszono regulacje Bazylei III, to ju? 27 pa?dziernika tego? roku, Komisja Europejska ujawni?a projekt dyrektywy, w której proponuje odroczenie wprowadzenie reform do 2025 roku. Wcze?niej, na mocy globalnego porozumienia ustalono, ?e dat?, od której banki Unii Europejskiej mia?y rozpocz?? przej?cie do nowej wersji Bazylei, mia? by? wspomniany 28 czerwca 2021 r., a nowe wska?niki adekwatno?ci kapita?owej mia?y obowi?zywa? w od 1 stycznia 2023 (w Stanach Zjednoczonych – od 1 lipca 2021, a w Wielkiej Brytanii od 1 stycznia 2022 r.). Zaistnia?e opó?nienie KE t?umaczy pandemi?, chocia? niektórzy eksperci mówi?, ?e w ostatniej chwili BIS i regulatorzy finansowi UE, Anglii i innych krajów mogli si? wycofa? i próbuj? przynajmniej opó?ni? wprowadzanie nowych przepisów.
Na innowacje zwi?zane z handlem z?otem w ramach nowych uregulowa? Bazylea III zareagowa? jeden z bardziej znanych uczestników rynku metali szlachetnych, meksyka?ski miliarder Hugo Salinas Price. Price od dawna twierdzi, ?e na ?wiatowym rynku ceny z?ota i srebra s? sztucznie obni?ane. 31 maja 2021 roku, biznesman ten opublikowa? artyku? pt. „June 28: Bank for International Settlements Caves into Russia and China” („28 czerwca – Bank for International Settlements poddaje si? Rosji i Chinom”). Warto przytoczy? najwa?niejsze stwierdzenia tego artyku?u: „To operacje z niealokowanym, czyli z raczej mitycznym z?otem, pozwoli?y najwa?niejszym bankom w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych kontrolowa? i obni?a? rynkow? cen? z?ota. Zgodnie z nowymi przepisami, które zosta?y zaprezentowane 28 czerwca 2021 roku, cena z?ota nie b?dzie ju? manipulowana przez USA i Wielk? Brytani?, poniewa? najwa?niejsze banki tych pa?stw nie b?d? ju? mog?y korzysta? z niealokowanego, czyli nieistniej?cego z?ota, jako narz?dzia w ich zmowie, maj?cej na celu kontrolowanie ceny tego kruszcu”.
Zachodzi pytanie, dlaczego Hugo Salinas Price twierdzi w tytule swego artyku?u, ?e „BIS poddaje si? Rosji i Chinom”? Nale?y w?tpi?, aby Moskwa lub Pekin mia?y jakakolwiek mo?liwo?? wywierania presji na Bank Rozrachunków Mi?dzynarodowych w Bazylei (stworzony przez USA i pa?stwa Europy Zachodniej), aby ten zmieni? swoj? polityk? i wprowadzi? nowe przepisy dotycz?ce z?ota. W rzeczywisto?ci BIS d?ugo prowadzi? polityk? pro-dolarow?, ale dzi? sytuacja na rynkach finansowych jest taka, ?e stawianie na dolara obarczone jest du?ym ryzykiem. Jego dalsze wsparcie poprzez obni?anie ceny z?ota, mo?e doprowadzi? do sytuacji, wobec której kryzys finansowy lat 2008-2009 wygl?da? b?dzie jak dziecinna zabawka. BIS to rozumie i wie, ?e jego priorytetowym zadaniem nie jest ratowanie dolara, ale ratowanie ?wiatowego systemu kapitalistycznego.
Jednak rzeczywi?cie trzeba przyzna?, ?e je?li nowe zasady BIS ostatecznie wejd? w ?ycie, to b?d? one korzystne dla Rosji i Chin. Zapotrzebowanie na fizyczne z?oto zacznie bowiem gwa?townie rosn??, a Chiny i Rosja s? wiod?cymi, ?wiatowymi producentami tego kruszcu. Poza tym, w dalekosi??nych planach tych krajów z?oto ma odegra? wa?n? rol? w tworzeniu nowego ?wiatowego ?adu finansowego.
Z?oto w zmaganiach Rosji i Chin z Zachodem
Przez pewien czas wydawa?o si?, ?e z?oto – uniwersalna miara warto?ci – pozostaje na marginesie trwaj?cych obecnie rozgrywek ekonomicznych na ?wiecie. Tymczasem po pewnym okresie neutralno?ci staje si? ono obecnie jednym z instrumentów wojny sankcyjnej mi?dzy Rosj? a Zachodem, a szerzej mi?dzy Zachodem a Wschodem. Pieni?dz od dawna jest broni?, a z?oto – jako wieczny pieni?dz – nie jest tu wyj?tkiem. O tym, ?e z?oto mo?e by? doskona?ym instrumentem wojen ekonomiczno-finansowych ?wiadczy? mog? chocia?by trzyinformacje ze z?otem we wspólnym mianowniku, które jedna po drugiej pojawi?y si? w ko?cu czerwca bie??cego 2022 roku:
- 21 czerwca Reuters poinformowa?, ?e Unia Europejska rozwa?a mo?liwo?? na?o?enia ogranicze? na rosyjskie z?oto w ramach siódmej rundy sankcji. Wcze?niej, decyzj? o sankcjach na rosyjskie z?oto podj??y USA;
- 22 czerwca pa?stwowa rosyjska korporacja VEB.RF przedstawi?a ide? emisji „z?otego krypto-rubla” nastawionego na rozliczenia mi?dzynarodowe;
- Tego samego dnia prezydent Rosji W?adimir Putin w swoim powitalnym przemówieniu do uczestników Forum Biznesu BRICS zapowiedzia? badanie kwestii stworzenia mi?dzynarodowej waluty rezerwowej, opartej na „koszyku” walut krajów BRICS.
Sytuacja gospodarcza i finansowa na ?wiecie powoduje, ?e coraz wyra?niej rysuj? si? perspektywy powrotu – chocia? w zmienionej, unowocze?nionej formie – do standardu z?ota. W nowych realiach mo?emy mówi? o dwóch rozwi?zaniach: „towarowym standardzie” – pieni?dzu wspieranym przez kluczowe zasoby z?ota i quasi-pieni?dzu z punktu widzenia gospodarki krajów rozwijaj?cych si?. Pieni?dze fiat wydrukowane na kolosaln? skal?, g?ównie dolar ameryka?ski, staj? si? coraz bardziej toksycznym instrumentem rozlicze? mi?dzynarodowych. A po zablokowaniu rezerw walutowych Banku Rosji, z perspektyw? ich wyw?aszczenia dolar i euro staj? si? dla wielu pa?stw ryzykownym narz?dziem oszcz?dzania i akumulacji.
Proces porzucania dolara ze zrozumia?ych wzgl?dów post?puje w miar? szybko g?ównie w Rosji, ale tak?e w Chinach, gdzie tempo wyprzeda?y ameryka?skiego d?ugu rz?dowego si?gn??o ostatnio miliarda dolarów dziennie. Jednak powszechna de-dolaryzacja na ?wiecie poza USA, UE i krajami satelickimi jest ograniczona. Ograniczenia te wynikaj? przede wszystkim z braku instrumentów, które mog?yby zast?pi? dolara. Proces tworzenia alternatyw dla ameryka?skiej waluty jest równie? ograniczony szeregiem parametrów finansowych i politycznych:
- Po pierwsze, liczba krajów, które s? na tyle zainteresowane de-dolaryzacj?, aby zaj?? proaktywn? postaw? i dzia?a? na rzecz wprowadzenia innej waluty, jest ograniczona. Trzeba mie? ?wiadomo??, ?e dla zdecydowanej wi?kszo?ci pa?stw rozliczenia mi?dzynarodowe w dolarach s? obecnie dobrze znane i wygodne. Dlatego, z punktu widzenia pa?stw d???cych do os?abienia pozycji dolara, uzasadnienie maj? dzia?ania, wykorzystuj?ce w tym celu potencja? BRICS. ?atwiej jest uzgodni? utworzenie nowego narz?dzia rozliczeniowego w ramach wp?ywowej „pi?tki” pa?stw BRICS, ni? prowadzi? dyskusj? z nieograniczon? liczb? krajów;
- Po drugie, kluczowym dla zmian w ?wiatowych walutach rozliczeniowych s? szczegó?owe rozwi?zania techniczne. Na przyk?ad powi?zanie instrumentu rozliczeniowego ze z?otem upraszcza proces rozlicze?, ale jednocze?nie ma swoje wady, w tym przede wszystkim niewystarczaj?cy fizyczny wolumen z?ota. Co prawda trzy z pi?ciu krajów BRICS – Chiny, Rosja i Republika Po?udniowej Afryki – nale?? do dziesi?ciu najwi?kszych producentów z?ota i maj? wystarczaj?ce mo?liwo?ci, aby je wyemitowa? na poparcie powi?zanej z nim waluty. Jednak ta ilo?? z?ota nie wystarczy, aby zapewni? rozliczenia mi?dzynarodowe dla szerokiego grona krajów. W tym kontek?cie – z punktu widzenia Zachodu i jego walki z nowymi instrumentami rozliczeniowymi opartymi o z?oto – uzasadnione jest uderzenie sankcyjne w rosyjski z?oty kruszec. Cel takiego uderzenia jest jasny. Dotowane rosyjskie z?oto, b?d?ce „nieetycznym” towarem dla ?wiata zachodniego, b?dzie sprzedawane z dyskontem na rynkach wschodnich, podobnie jak z dyskontem sprzedawana jest rosyjska ropa Urals. W tym sensie negatywny wp?yw na potencjalny krypto-rubel – now? walut? surowcow? – jest realizowany poprzez nak?adanie sankcji na rosyjskie surowcowe towary eksportowe, w tym metale szlachetne (a jest to nie tylko z?oto, ale tak?e diamenty, platyna itp.). Os?abia to pozycj? negocjacyjn? Rosji w rozmowach dotycz?cych koszyka walutowego BRICS. Oparty na warto?ci sankcjonowanego z?ota krypto-rubel, znalaz?by si? w takim koszyku z rabatem
- Po trzecie, kryptowaluty z definicji nie s? kontrolowane przez rz?dy krajowe. A je?li chodzi o stworzenie mi?dzynarodowego centrum emisyjnego takiej waluty, kwestie utrzymania kontroli nad takim centrum, mno?? si?. Z tego powodu na przyk?ad Rosyjski Bank Centralny z dystansem podchodzi do legalizacji kryptowalut jako ?rodka p?atniczego.
Tak czy inaczej wojna o kontrol? nad nowym systemem globalnych rozlicze? finansowych ju? si? toczy. A zachodnie sankcje wobec z?ota, jako potencjalnej, uniwersalnej miary warto?ci i jednego z istotnych sk?adników koszyka walut, zorganizowanego:
- czy to w oparciu o walut? BRICS,
- czy w oparciu o chi?skiego juana,
- czy nawet w oparciu o rubla, funkcjonuj?cego w ramach Unii Euro-Azjatyckiej,
odgrywaj? znacz?c? rol? w walce o utrzymanie dominuj?cej roli dolara. Z kolei w Rosji podejmowane s? dzia?ania, skierowane na wsparcie pa?stwa dla przemys?u wydobywczego z?ota. Przy czym inwestycje w wydobycie z?ota ze wzgl?du na jego potencja? jubilerski i przemys?owy maj? drugorz?dne znaczenie. W?adze na Kremlu ci?gle maj? nadziej?, ?e z?oto ju? wkrótce wyznacza? b?dzie miejsce Rosji w zaktualizowanym systemie rozlicze? mi?dzynarodowych.
Autorzy: Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec, p?k rez. dr in?. Krzysztof Surdyk
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje si? w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsi?biorców
Literatura:
???? ?????????, ??????? ?????? ??? ????? ????? ??????? ????????????? ????????, https://vz.ru/opinions/2022/6/24/1164516.html
King World News, Multi-Billionaire Hugo Salinas Price – Gold Is Back! As BIS Caves Under Pressure From Putin And China, May 31, 2021, https://kingworldnews.com/multi-billionaire-hugo-salinas-price-gold-is-back-as-bis-caves-under-pressure-from-russia-and-china/
Krzysztof Kolany, Z?oto, banki i Bazylea III, 2021-06-30, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Zloto-banki-i-Bazylea-III-8142582.html
Pawe? Kowalewski, Komisja Europejska proponuje: Bazylea III od 2025 roku, 25.10.2021, https://alebank.pl/komisja-europejska-proponuje-bazylea-iii-od-2025 roku/?id=387624&catid=32532&cat2id=32534&cat3id=25926
Bank Rozrachunków Mi?dzynarodowych (ang. Bank for International Settlements (BIS)) – najstarszy bank mi?dzynarodowy, utworzony 17 maja 1930 roku na konferencji w Hadze, jako efekt realizacji Planu Younga. Pierwotnie jego g?ównym celem by?o zarz?dzanie ?rodkami wynikaj?cymi z reparacji wojennych Niemiec po I wojnie ?wiatowej. Obecnie misj? banku jest pomoc bankom centralnym i instytucjom uprawnionym do prowadzenia polityki pieni??nej w zapewnieniu monetarnej i finansowej stabilno?ci, pe?nienie funkcji banku dla tych instytucji oraz wspieranie ich mi?dzynarodowej wspó?pracy. Bank przyj?? form? spó?ki akcyjnej, w której udzia?owcami s? banki centralne. ??cznie jest ich 60 (w tym Narodowy Bank Polski) plus dodatkowo Europejski Bank Centralny. Siedziba organizacji znajduje si? w Bazylei.
Jamajski System Walutowy to wspó?czesny system wzajemnych rozlicze? i relacji walutowych oparty na swobodnie p?ynnym kursie walutowym. Nazwany na cze?? konferencji Mi?dzynarodowego Funduszu Walutowego w Kingston na Jamajce w styczniu 1976 r. Zast?pi? tak zwany system monetarny z Bretton Woods.
Washington Gold Agreement zosta? podpisany 26 wrze?nia 1999 r. w Waszyngtonie podczas dorocznego spotkania Mi?dzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) w obecno?ci sekretarza skarbu USA Lawrence’a Summersa i prezesa Rezerwy Federalnej Alana Greenspana. Druga wersja umowy zosta?a podpisana w 2004 roku, a nast?pnie przed?u?ona w 2009 i 2014 roku. Zniech?cone niskimi cenami z?ota, niektóre banki centralne zacz??y wyprzedawa? swoje rezerwy. Czyni?y to w sposób zupe?nie nieskoordynowany i aby zapobiec dalszym spadkom, we wrze?niu 1999 r. podpisano tzw. pierwsze porozumienie waszyngto?skie reguluj?ce i precyzuj?ce ilo?? dopuszczanego do sprzeda?y z?ota. Wielu uznaje je za prze?omowe. Porozumienie by?o odpowiedzi? na obawy na rynku z?ota po tym, jak brytyjskie Ministerstwo Skarbu og?osi?o, ?e oferuje sprzeda? 58% brytyjskich rezerw z?ota na aukcjach Banku Anglii, a tak?e perspektyw? du?ej sprzeda?y przez Szwajcarski Bank Narodowy oraz mo?liwo?? bie??cej sprzeda?y z Austrii i Holandii, a tak?e oferty sprzeda?y z MFW.
Kontrakty terminowe (futures) oraz opcje nale?? do grupy instrumentów finansowych, których warto?? uzale?niona jest od zachowania si? innych aktywów, tzw. instrumentów bazowych. Z uwagi na t? zale?no?? nazywa si? je instrumentami pochodnymi lub z angielskiego derywatami. Instrumentami bazowymi mog? by? akcje, obligacje, stopy procentowe, indeksy, ró?nego rodzaju towary oraz surowce, waluty a tak?e ró?nego rodzaju wska?niki czy mierniki.
Z?otem „papierowym” przyj?to nazywa? wszelakie instrumenty finansowe daj?ce inwestorowi ekspozycj? na cen? z?ota. W zdecydowanej wi?kszo?ci tego typu produktów z?ota nawet nie zobaczymy, ale b?dziemy mogli zarobi? na wzro?cie jego warto?ci (lub straci? w przypadku spadku cen). Ca?a transakcja zostanie rozliczona w fiducjarnym (tj. opartym o zaufanie) pieni?dzu, bez dostawy fizycznego metalu. Warto pami?ta?, ?e nawet najlepszy „papier” zawsze pozostaje tylko papierem i nie stanowi substytutu dla prawdziwego kawa?ka z?ota.
Trzeba doda?, ?e informacja o zmianie regu? bazylejskich nie jest niczym nowym. O tym, jak b?d? wygl?da? nowe regulacje, wiadomo ju? od jesieni 2010 roku
Misj? ?wiatowej Rady Z?ota (ang. World Gold Council) jest tworzenie warunków dla rozwoju rynku z?ota, dzia?anie na rzecz odpowiedzialnego biznesu i popularyzowanie wiedzy o inwestowaniu w z?oto. Cz?onkami ?wiatowej Rady Z?ota jest 19 kopal? z?ota, które prowadz? dzia?alno?? w 47 krajach. G?ówna siedziba tej organizacji znajduje si? w Londynie a odzia?y w Nowym Jorku, Szanghaju, Hong Kongu, Singapurze, Tokio, Bombaju, Madrasie oraz Pekinie. Rada wspiera swych cz?onków poprzez stymulowanie popytu na istniej?cych i dopiero rozwijaj?cych si? rynkach z?ota. Prowadzi badania analityczne i wspó?prac? partnersk? z producentami, inwestorami, jubilerami oraz uczelniami.
BRICS – okre?lenie grupy pa?stw rozwijaj?cych si? – Brazylii, Rosji, Indii, Chin oraz od 2011 Republiki Po?udniowej Afryki (ang. South Africa). Nazwa pochodzi od pierwszych liter nazw tych pa?stw. Kraje BRICS nie tworz? sojuszu politycznego (jak np. Unia Europejska) ani formalnego stowarzyszenia handlu. Cele krajów BRICS to m.in.: stworzenie nowego systemu walutowego, zwi?kszenie roli pa?stw rozwijaj?cych si? w ?wiatowych instytucjach walutowych, reformowanie ONZ.
Waluta fiat, inaczej pieni?dz fiducjarny, swoj? nazw? wzi??a od ?aci?skiego s?owa fides, oznaczaj?cego wiar?. Warto?? takiego pieni?dza nie opiera si? bowiem na zabezpieczeniu kruszcem, czy innym dobrem, a po prostu na zaufaniu do emitenta. Definicja waluty fiat mówi, ?e jest to legalny ?rodek p?atniczy na okre?lonym terenie, czyli np. na obszarze danego pa?stwa. Waluty fiducjarne zast?pi?y m.in. z?oto i inne systemy towarowe, które kiedy? by?y ogólnie obowi?zuj?cymi ?rodkami p?atniczymi.
Nawi?zanie do sprawy zamro?enia rosyjskich rezerw walutowych zamro?onych w zachodnich bankach, w ramach sankcji na?o?onych na Moskw? w 2022 roku (oko?o 300 mld USD).
