Planowane rozszerzenie op?aty reprograficznej na urz?dzenia jak tablety, komputery, laptopy czy telewizory smart spowoduje wzrost cen elektroniki w Polsce, co uderzy bezpo?rednio w konsumentów oraz wp?ynie na poszerzenie szarej strefy – przestrzega w opinii Zwi?zku Cyfrowa Polska do projektu ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego. Zdaniem organizacji, projektodawca „usi?uje przerzuci? ci??ary zwi?zane z realizacj? obowi?zków w?adzy publicznej na przedsi?biorców prowadz?cych dzia?alno?? w zakresie produkcji i importu okre?lonych urz?dze? i no?ników”. – Tymczasem ci??ar ten powinien by? ponoszony przez w?adze publiczne, z bud?etu pa?stwa – napisano w stanowisku.
Zwi?zek Cyfrowa Polska przedstawi? swoj? opini? w ramach konsultacji spo?ecznych prowadzonych przez Ministerstwo Kultury do projektu ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego. Ocena proponowanego prawa jest jednoznacznie negatywna. Zdaniem Zwi?zku „osi?gni?cie zgodno?ci z prawem wymaga?oby fundamentalnych zmian, i to na poziomie podstawowych za?o?e? projektu Ustawy i aktów wykonawczych”.
Ceny elektroniki w gór? i mo?liwy powrót szarej strefy
Jak ostrzega Cyfrowa Polska w stanowisku przes?anym do Ministerstwa Kultury, rozszerzona op?ata reprograficza, która ma s?u?y? finansowaniu m.in. sk?adek emerytalnych twórców, wp?ynie wprost na kieszenie konsumentów. A to dlatego, ?e producenci dolicz? j? do ko?cowej ceny obj?tego ni? sprz?tu, co konsumenci zauwa?? na pó?kach sklepowych – ceny elektroniki bowiem wzrosn?. Przedstawiciele bran?y elektroniki powo?uj? si? przy tym na unijn? Dyrektyw? w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w spo?ecze?stwie informacyjnym. Zgodnie z ni? producenci i dystrybutorzy elektroniki s? zobowi?zani do przeniesienia ci??aru finansowania op?aty reprograficznej na u?ytkownika prywatnego, czyli konsumenta. – Ju? dzi? s?ycha? g?osy w?ród przedsi?biorców, i? na pewno nie wezm? tego ci??aru na siebie, ale podnios? ceny laptopów, tabletów czy smart telewizorów. Nie b?d? mieli wyj?cia – z jednej strony takie jest prawo, z drugiej mar?e s? na tyle niskie, ?e po prostu nie sta? b?dzie ich na to – mówi wprost prezes Cyfrowej Polski Micha? Kanownik.
Jednak wymuszone now? op?at? podniesienie cen b?dzie mia?o tak?e swoje konsekwencje dla polskiego biznesu. Krajowym dystrybutorom trudniej przez to b?dzie konkurowa? z chi?skimi portalami handluj?cymi elektronik?, które nie tylko nie p?ac? op?aty reprograficznej, ale i podatków w Polsce. I to oni b?d? czerpa? profity z nowych regulacji – przestrzega Cyfrowa Polska. „Sytuacja taka bardzo sprzyja wykszta?ceniu si? na nowo tzw. szarej strefy i jej stopniowemu zwi?kszaniu ze strony chi?skich sklepów, które wprowadza? mog? do sprzeda?y konkretne towary, usilnie unikaj?c nale?nego opodatkowania” – ostrzega w swojej opinii Zwi?zek.
Podwójna op?ata od komputerów
Zastrze?enia Zwi?zku Cyfrowa Polska budzi równie? sposób ukszta?towania nowego katalogu urz?dze? i no?ników. Na li?cie uwzgl?dniono bowiem – i to bez zró?nicowania co do wysoko?ci stawki – np. komputery, czyli z?o?one w ca?o?? urz?dzenia jak i równie? jego komponenty, np. dyski twarde. A to oznacza, ?e mo?e to prowadzi? do ich podwójnego obci??enia op?at?. Co wi?cej – na li?cie s? te? urz?dzenia, które nie posiadaj? funkcji zwielokrotniania utworów i przedmiotów praw pokrewnych, co jest jak?kolwiek podstaw? do rozmowy o na?o?eniu op?aty reprograficznej, b?d?cej rekompensat? za to domniemane zwielokrotnianie przez u?ytkownika. W katalogu urz?dze? znalaz?y si? np. cyfrowe aparaty fotograficzne czy czytniki e-booków, w przypadku których korzystanie w ramach dozwolonego u?ytku prywatnego ma jedynie teoretyczne, co najwy?ej marginalne, znaczenie.
Ponadto przedstawiciele producentów i dystrybutorów podkre?laj? tak?e, ?e projekt ustawy nie rozró?nia sprz?tu przeznaczonego dla biznesu (B2B), administracji (B2P) czy do u?ytku konsumenckiego (B2C). A to – zdaniem organizacji – stoi w sprzeczno?ci z prawem unijnym. Co wi?cej, sytuacja ta prowadzi, ?e w sposób nieuzasadniony obci??one zostan? urz?dzenia nabywane np. przez szko?y, szpitale czy s?dy. „To w rezultacie mo?e prowadzi? do przerzucenia na te jednostki wy?szych kosztów wyposa?enia ich w niezb?dne sprz?ty i znacznego utrudnienia tego procesu” – czytamy w opinii Cyfrowej Polski.
Projekt niesprawiedliwy nawet wobec…. artystów
Organizacja ocenia równie?, ?e projekt, który ma potencjalnie s?u?y? twórcom, sam w sobie jest dla nich niesprawiedliwy. Jak zak?ada projekt ustawy, znaczna – bo od 30 do 49 proc. – cz??? op?aty reprograficznej ma by? przeznaczona na zasilenie Funduszu Wsparcia. To z niego arty?ci mieliby wyp?acane dop?aty do m.in. do sk?adek emerytalnych i zdrowotnych. System nie gwarantuje jednak, ?e ze wsparcia b?d? mogli – cho?by potencjalnie – korzysta? wszyscy uprawnieni. Dlaczego? Zdaniem Zwi?zku zaprojetkowany schemat uzale?nia korzystanie ze ?rodków Funduszu Wsparcia od kryteriów o charakterze dyskryminacyjnym, nieznanych prawu autorskiemu i sprzecznych z prawem Unii Europejskiej. Np. rodzaju uprawianej twórczo?ci, formalnego wykszta?cenia, pochodzenia i miejsca zamieszkania, wieku czy poziomu dochodu. – Orzeczenie Trybuna?u Sprawiedliwo?ci Unii Europejskiej mówi jasno, ?e taki system nie mo?e by? dyskryminacyjny – punktuje s?abo?ci projektu ustawy prezes Zwi?zku Cyfrowa Polska Micha? Kanownik.– W sprzeczno?ci z TSUE jest te? to, ?e system ten nie jest w ?aden sposób powi?zany z wielko?ci? strat ponoszonych przez uprawnionych. A to w?a?nie wielko?? oszacowanych strat musi by? podstaw? do rozpocz?cia rozmowy o wprowadzeniu op?aty reprograficznej i jej wielko?ci. W Polsce nikt takich wylicze? nigdy nie zrobi? – podkre?la Kanownik.
Przedstawiciele bran?y IT, w tym Przemys?aw Ladra, Wiceprezes X-Kom, Andrzej Przyby?o, Prezes AB, Wojciech Buczkowski, Prezes Komputronik i Micha? Kanownik, Prezes Zwi?zku Cyfrowa Polska, przedstawili swoje argumenty b?d?ce odpowiedzi? na zmiany w op?acie reprograficznej w rozmowie z Bartoszem Martyka w programie W Ogniu Pyta?. ?
